Deniz timleri parmak izinden yakalıyor

Günün 24 saati İstanbul'da havadan ve denizden kontrol yapan Deniz Timleri, sahilleri kirleten gemileri suçüstü yakalayamadığı durumlarda 'parmak izi' metodunu kullanarak tespit ediyor.

Denizin kirletildiğini belirleyen deniz timi, önce hem kirli hem de temiz noktalardan numune alıyor. Sonra çevredeki gemilerin atık su çıkış noktalarından da birer numune alarak tüm örnekleri bünyesindeki uluslararası akreditasyona sahip laboratuvara gönderiyor. Burada parmak izi ortaya çıkan kirli su, gemi sahibini ele veriyor.

Avrupa yakası sahillerinde denetim yapan 'Çevrebey3' adlı botla çalışmaları yerinde görmek için ekibe katılıyoruz. Üç zabıtanın görev yaptığı bota bilirkişi olarak bir de çevre mühendisi eşlik ediyor. Haliç üzerindeki Atatürk Köprüsü altından Yenikapı sahiline doğru yol alıyoruz. Boğaz'dan geçmek için peş peşe dizilmiş yüzlerce geminin arasından süzülüyoruz kıvrıla kıvrıla. Her tankerin yanından geçerken gözlerimiz de gemilerin arka kısmındaki deliklere çevriliyor. Güzelim Marmara'ya atık boşaltan gemiyi görürsek yanaşıyoruz hemen yamacına. Zabıtalar, tankerden atılan su örneklerini uzun saplı kovalarıyla alarak kavanozlara dolduruyor. Diğer bir zabıta da cezaya itiraz edilmesi ihtimaline karşı kamera kaydına alıyor yaşananları. Kavanozlara gemi ile ilgili bilgiler yazılıp mühürleniyor. Derken, denetime havadan katılan helikopterden anons geliyor bottaki ekibe. Koordinatları verilen şüpheli geminin yanına gidiyoruz hızlı bir şekilde. Gürültüyü duyan geminin işçileri telaşla iskeleye doluşuyor. Tedirgin olan gemi personelini sakinleştirmek için bottan mikrofonla bir ses yükseliyor: "No problem, no problem!" İşlem tamamlandıktan sonra süratli bir şekilde diğer tankerlerin arasında denetime devam ediyoruz.

Kimyasal maddelerde ceza 10 kat artıyor

Deniz timi, çalışmalarını Avrupa ve Anadolu yakasında iki bot ve bir helikopterle sürdürüyor. Denize atık bıraktığı tespit edilen araca, yol açtığı kirliliğe göre ceza kesiliyor. Kirli bölge ve araçtan alınan numuneler, laboratuvara gönderiliyor. Daha sonra geminin grostonuna ve atığın türevine göre ceza hesaplanıyor. Cezalar, 'evsel atık', 'katı atık' ve 'petrol türevi' olarak üçe ayrılıyor. Atık, kimyasal içeriyorsa ceza petrol türevinin 10 katına çevriliyor. Aynı gemi, 3 yıl içerisinde yine kirliliğe sebep olursa cezası katlanıyor. Deniz Denetim ekipleri, bugüne kadar 151 bin 116 gemiyi denetlerken bunlara toplam 35 milyon TL ceza uyguladı. Rekor ceza ise 2007 yılında Yenikapı açıklarında denize zehirli kimyasal madde bıraktığı tespit edilen gemiye kesilen 873 bin TL'lik ceza oldu. ZAMAN