Demiryollarında işçi çıkartılıyor

Kanadalı müşavirlik ve danışmanlık firması Canac’ın ‘31 Aralık 2006’ya kadar 6 bin 250 kişiyi işten çıkartın’ yönündeki tavsiye kararı, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) yönetiminden geçti. Buna göre, 1,5 yıl içinde 6 bin 250 işçinin kurumla ilişiği kesilecek. Canac, 20 yılda Hazine’ye 11 milyar dolarlık yük getiren Demiryolları’nın yıllık 500 milyon YTL zarardan kurtulması için personel sayısının yarı yarıya azaltılmasını önermişti. Zaman’ın 16 Mart 2005’te ‘Demiryolları’nı kurtarmak için personeli yarıya indirin’ başlığıyla manşetten duyurduğu habere göre, 29 bin daimi çalışanı bulunan Demiryolları’ndan 14 bin personelin 5 sene içerisinde kurumla ilişiğinin kesilmesi önerilmişti. ‘İşgücünün dizayn ve sosyal yapının hazırlanması’ kapsamında TCDD yönetimine 45 sayfalık rapor sunan firma, istihdam edilen personelin yarıya yakınının demiryollarının gelişimine hiçbir katkısının bulunmadığına dikkat çekmişti. Devlet Demiryolları’nın şu anda 29 bin 250 personeli bulunuyor. Geçici işçiler hariç, liman ve bağlı kuruluşlarla birlikte kurumun personel sayısı 38 bin 839’a yükseliyor. Canac’ın ‘31 Aralık 2006’ya kadar 6 bin 250 kişiyi işten çıkartın’ yönündeki tavsiye kararını resmileştiren TCDD, böylelikle daimi 29 bin 250 personelini 23 bine düşürmek için ilk adımı atmış oldu. Üç aşamada gerçekleştirilecek personel indirimine göre, önce emekliliği gelmiş işçi personele tazminatından yüzde 20, memura ise yüzde 30 fazlası verilerek kurumdan gönderilecek. Emekliliğine 3 yıldan az kalmış personele ise maaşlarının yüzde 65’i verilerek ücretli izne ayrılmaları sağlanacak. Emekliliğine 3 yıldan fazla kalan personele ise çalıştıkları yıl başına 1,5 aylık brüt ücret ödenerek ilişiği kesilecek. Dünya Bankası’ndan Devlet Demiryolları’na: Yatırımları durdurun Öte yandan Dünya Bankası’nın ‘Demiryolları Yeniden Yapılandırma Projesi’ kapsamında yatırımların durdurulmasına yönelik kararı dikkat çekti. Dünya Bankası’nın 7-15 Şubat 2005’te tamamladığı yapılandırma projesine göre, Marmaray, Ankara-İstanbul arası hızlı tren projesi ve İzmir banliyö hizmetlerinin modernizasyonu için ayrılan kaynaklar haricindeki tüm hizmetlerin durdurulması gerektiği belirtildi. Dünya Bankası’nın bu isteği, yolcu hizmetlerine yönelik diğer yatırımların 2007’nin sonuna kadar bekletilmesini öngörüyor. Bu durumda, TCDD ile Demiryolları, Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü (DLH)’nün yatırım programında yer alan Ankara-Kayseri, Ankara-Sivas rehabilitasyon projelerinin yanı sıra Ankara-Konya arası hızlı tren projesi de hayata geçirilemeyecek. Oysa geçtiğimiz yıl, Ankara-Konya arasının çift hatlı, elektrikli, sinyalli ve saatte 250 kilometre işletme hızına uygun olarak inşasına yönelik ihaleye çıkılmıştı. Bu arada Ankara-İzmir arasını 2,5 saate düşürecek hızlı tren projesi de hayata geçirilemeyecek. Dünya Bankası’nın dikkat çeken diğer önerisiyse, mal alımına sınırlama getirmesi oldu. Banka, Demiryolları’nın kendisine sorulmadan 10 milyon doları aşan mal alımı yapmamasını da istedi. Eğer zaruri bir alım yapılması gerekiyorsa, Dünya Bankası ile görüş alışverişine fırsat verilmesi gerektiği vurgulandı. Dünya Bankası ayrıca, TCDD’nin elindeki limanların da 31 Aralık 2005’e kadar kurumdan ayrılması gerektiğini dile getirdi. Bilindiği gibi Özelleştirme Yüksek Kurulu (ÖYK) TCDD’nin mülkiyetinde bulunan İzmir, Derince, Bandırma, Samsun, İskenderun ve Mersin limanlarının özelleştirilmesi için karar almış ve bu kararı imzaya açmıştı. Bu kararla birlikte 6 liman işletme hakkı devriyle özelleştirilecekti. Selim Kuvel/Zaman