Demir eksikliği beyin gelişimini etkiliyor
Abone olÇocuk Hematolojisi ve Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Akif Özdemir, demir minerali eksikliğinin beynin bilişsel ve motor gelişimini olumsuz etkilediğini söyledi.
Prof. Dr. Özdemir, demir eksikliğinin vücudun birçok mekanizması
üzerinde sıkıntı yaratabildiğini belirterek, ''Bu etki daha
anne karnındayken başlıyor. Gebeliğin erken dönemlerinde henüz
beynin demire ihtiyacı olmadığı zaman, demir ağırlıklı olarak
kırmızı kan hücreleri yapımında kullanılıyor. Beyinde ise, sinir
dokularını oluşturan hücrelerden nöronların üstünü kaplayarak,
sinyal iletimini hızlandıran myelin üretimi, sinir hücrelerinin
büyüme ve farklılaşması, nöron iletimine aracılık eden
nörotransmittelerin ve reseptörlerin sentezi gibi son derece önemli
görevler üstleniyor. Bu nedenle beyin ihtiyacı olduğu dönemde
yeterli demir alamazsa tüm bu mekanizmalar olumsuz etkileniyor.
Asıl önemli nokta ise, gelişim dönemlerindeki demir eksikliği
sonradan giderilse bile ileride kişinin genetik kapasitesiyle
ulaşabileceği zeka düzeyinin gerisinde kalabilmesi. Ayrıca,
algılama, problem çözme, konulara intibak ve anlama kapasitesinin
azalması gibi kalıcı problemlere de neden olabiliyor''
dedi.
Bebeklik ve çocukluğun üç döneminin, demir eksikliği sonuçları
bakımından yüksek risk altında bulunduğunu kaydeden Özdemir,
şunları bildirdi:
''Bunlardan birincisi fetüs ve yeni doğan dönemi, ikincisi 6 ay ile
2,5 yaş arası ve üçüncüsü de özellikle kızlar için ergenlik dönemi.
Her üç dönemde de demir eksikliği geniş bir çerçevede motor ve
bilişsel problemlerin gelişmesinde etkili rol oynuyor. Erken
yaşlarda demir eksikliğine maruz kalanlarda, ergenlik döneminden
farklı olarak, sonradan eksiklik giderilse bile düzelmeyen kalıcı
sinir sistemi değişiklikleri olabilir. Annenin hamilelik döneminde,
diyabet hastalığı, tansiyon yüksekliği yaşaması ya da sigara içmesi
gibi nedenler bebeğin düşük demir depolarıyla doğmasına neden
oluyor. Doğum sonrasında ise yetersiz demir alımı, kan kaybı,
demirden fakir mamalarla beslenme, inek sütüne erken geçme, parazit
kaynaklı enfeksiyonlar, sindirim sistemi problemleri (Gİ kaybı)
gibi nedenlerden dolayı sorun ortaya çıkıyor. Öncelikle hamilelik
döneminde annelerin demir yetersizliği giderilmeli. Alınacak bu ilk
önlemle, sinir sistemi gelişiminin atağa kalktığı gebeliğin son üç
ayında bebeklere yeterli demir aktarımı sağlanmalı. Hamileliğin
4'üncü ayından itibaren vücut demir yeterliliği takip edilmeli.
Demir depoları yeterli olup demirden zengin beslenenlerin ilave
demir alması şart değil. Demiri eksik olan hamileye günde 50-60 mg
demir ağız yolundan demir hapları ile takviye edilmeli Demir
takviyesinin doğumdan sonra iki ay daha devamı faydalı
sağlıyor.”