Deli Dumrul A.Ş.

Dün son yılların en büyük özelleştirme ihalesi gerçekleştirildi. 8 otoyol ile Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet Köprüleri'nin işletim hakkı 25 yıllığına kiralandı. Kiralandı kelimesini özellikle kullandım çünkü nerede ise bütün medya kuruluşları “satıldı” diye manşet attı.

Gerçekleştirilen İhaleyi  5.72 milyar dolar ile Koç ve Ülker Grubu'nun oluşturduğu konsorsiyum kazandı.  

Özelleştirme işlemi, tek paket halinde, işletme hakkının verilmesi yöntemiyle ve fiili teslim tarihinden itibaren 25 yıllık süre için gerçekleştirilecek. Özelleştirmenin ardından köprü ve otoyolların bakım ve onarımı dahil bütün maliyetler özel sektör tarafından sağlanacak.

Peki otoyollar ve köprüler neden özelleştirildi?

Zarar mı ediyorlardı?

Buna Kara Yolları Genel Müdürlüğü’ nün verileri ile cevap verelim.  Köprüler ve oto yollar son on yılda 3.9 milyar dolar gelir elde etmişler. Bu gelir NET Gelir. Gelir her geçen yıl artarak devam ediyor. 2012 yılı için oluşan Net Gelir tablosu aşağı mevcut:

Kaynak:

Sadece 2012 yılında köprüler ve otoyollardan %18 KDV ve %10 Belediye payı düşüldüğünde elde edilen Net Gelir 740,6 Milyon TL.

Bu da ihaleyi kazanan firmanın basit bir hesap ile vereceği 5,72 Milyar doları 7-8 yılda amorti edeceğini gösteriyor. Geriye kalan 17 yıl kar.

Köprü ve otoyolların özelleştirme ihalesinin, ödemede peşin esasıyla gerçekleştirildiğini, ancak istenildiği takdirde ödemede yüzde 30 peşin, kalanın 12 ayda bir ödemeli 4 yıl vadeli olacağını biliyoruz. KOÇ ve ÜLKER grubunun 2. seçeneği seçip finansmanı da kiraladıkları köprü ve otoyollardan sağlayacağı düşünülürse nasıl karlı bir yatırım olduğunu siz düşünün artık.

2012 yılı verilerini baz alarak kaba bir hesap yaparsak; devlet 25 yılda elde edeceği tahmini 18,5 milyar TL gelirden vazgeçiyor ve %30’ u peşin geriye kalanı 4 yıl vadeli 5,72 Milyar dolar gelire razı olur.

Özelleştirmenin temel mantığında, mal/hizmet üretiminde kamusal tekelin kaldırılması ile serbest piyasa ekonomisine geçilmesi ve devletin özellikle zarar eden kurumların yükünü üzerinden atması vardır. Ancak bu özelleştirmede ne tekelleşme ortadan kalkıyor ne de zarardan kurtulma söz konusu. Tam tersine daha az bir kâra razı olunurken, tekelleşme de özel sektöre devrediliyor.

Diyecek tekbir şey kalıyor. Deli Dumrul A.Ş. hayırlı olsun !

----

29 Ekim 1973’ de Boğaz içi köprüsü açıldığında, kendini amorti ettikten sonra (13 yıl sonra) köprü geçişleri bedava olacak denmişti. Aradan 39 yıl geçti hala para ile geçiyoruz köprüden. Şimdi birde özelleştirme ile 25 yıl daha para ile geçeceğimiz kesinleşti.

Ak Parti' den Türk halkının beklentisi 29 Ekim 1973 de verilen sözü gerçekleştirmesi ve Hayaldi Gerçek Oldu demesi/dedirtmesi idi.

Dua edelimde Deli Dumrul hikayesindeki gibi ; “geçenden 5 geçmeyenden 10 akçe” alınmasın bari !

Ömer Faruk SÖNMEZ