Davutoğlu'nun Van mesajları ne anlama geliyor?

Başbakan Ahmet Davutoğlu, dün uzun bir aradan sonra ilk kez çözüm sürecine değindi.

Van'da katıldığı iftar programında konuşan Davutoğlu, “Bundan sonra çözüm süreci söz konusu olacaksa, milli birlik ve kardeşlik söz konusu olacaksa, 2013 Mayıs'ında verilen sözler yerine getirilmek durumundadır" diye konuştu.

Davutoğlu'nun çözüm sürecinden bahsetmesi siyasi kulisleri de hareketlendirdi.

Siyasi kulisler, Davutoğlu'nun konuşmasını iki açıdan ele aldı;

OLASI BİR KOALİSYON HÜKÜMETİ AÇISINDAN

- Davutoğlu, çözüm sürecinde yaptığı konuşmada aynı zamanda hükümet kurma çalışmalarına da değindi. Davutoğlu'nun "Türkiye'nin bir saniye dahi hükümetsiz kalmaması, Türkiye'nin her köşesinde istikrarın, barışın, huzurun devamı için her türlü görüşmeye açığız" sözleri, çözüm süreci cümleleriyle birleşince, AK Parti açısından koalisyon ibresinin CHP'ye döndüğünü gösterdi.

Gerek MHP Lideri Devlet Bahçeli, gerekse MHP yetkilileri seçim sonrasında yaptıkları tüm açıklamalarda, çözüm sürecinin MHP'nin içinde olacağı bir koalisyon açısından "Kırmızı çizgi" olduğunu söylemişlerdi. Davutoğlu'nun çözüm sürecinin devam edebilme olasılığından bahsetmesi, "MHP ile ipler koptu" söylentilerine neden oldu.

ÇÖZÜM SÜRECİ AÇISINDAN

Davutoğlu'nun konuşmasında özellikle Mayıs 2013'e atıf yapması ise, çözüm sürecinin diğer paydasını oluşturan Kürt hareketine yönelik bir mesaj olarak algılandı. Mayıs 2013'te süreç konusunda yaşanan gelişmeler, barış için tüm Türkiye'de umutları tepe noktaya çıkarmıştı.

Davutoğlu'nun Mayıs 2013 olarak atıf yaptığı dönem, çözüm sürecinde PKK'nın önce ateşkes ilan edip, ardından da PKK'lı grupların Türkiye sınırları dışına çekileceğinin açıklandığı dönemi içeriyor.

Davutoğlu'nun "2013 Mayıs" tarihinden altını çizerek bahsetmesi, AK Parti'nin çözüm süreci açısından "kırmızı çizgisinin", PKK'lıların Türkiye sınırlarını terketmesi olduğu yorumlarına yol açtı.

2013'TE NE OLMUŞTU? 

Başbakan'ın ifade ettiği Mayıs 2013 döneminde çözüm sürecinde birbiri ardına şu gelişmeler yaşanmıştı;

* 21 Mart 2013- Diyarbakır'daki Nevruz kutlamasında PKK'nın İmralı Adası'nda hapis yatan lideri Abdullah Öcalan'ın PKK'ya ateşkes ve geri çekilme çağrısında bulunduğu mektubu okundu.

* 23 Mart 2013 - PKK ateşkes ilan etti.

* 29 Mart 2013- Dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, sürecin planlandığı gibi geliştiğini açıkladı. PKK'yı da kapsayan çatı örgütü KCK, ise, silahlı PKK'lıların Türkiye'den çekilmesi için yasal zemin oluşturulması ve somut adım atılması gerektiğini açıkladı.

* 30 Mart 2013- Erdoğan, PKK'lıların silahlarıyla sınır dışına çekilmesine izin verilmeyeceğini, bu nedenle örgüt mensuplarının silahlarını bırakarak çekilmesi gerektiğini açıkladı.

* 1 Nisan 2013- Erdoğan'ın "Silahları bırakın" açıklamasına PKK tepki gösterdi. Örgüt, 'Silahları bırakıp çekilmenin gündemlerinde olmadığını' açıkladı.

* 3 Nisan 2013 - Selahattin Demirtaş, Pervin Buldan ve Sırrı Süreyya Önder'den oluşan BDP heyeti, 4. kez Öcalan ile görüşmek için İmralı'ya gitti. Hükümet ise, çözüm sürecine katkıda bulunması amacıyla aralarında Orhan Gencebay, Kadir İnanır, Yılmaz Erdoğan, Baskın Oran gibi sanatçı ve yazarların da olduğu 63 kişilik 'Akıl İnsanlar Heyeti' oluşturulduğunu açıkladı.

* 4 Nisan 2013 - Recep Tayyip Erdoğan, Akıl İnsanlar Heyeti ile İstanbul Dolmabahçe'deki Başbakanlık Ofisi'nde ilk kez bir araya geldi. Erdoğan burada, "Çözüm süreci silahı devreden çıkarıp siyaseti devreye alma sürecidir" mesajı verdi. Erdoğan, "Şimdi hesaplaşma değil, helalleşme zamanı" dedi.

* 9 Nisan 2013- Meclis'te AK Parti ve BDP'nin oylarıyla "çözüm süreci komisyonu" kuruldu. CHP ve MHP oylamaya katılmadı.

* 11 Nisan 2013- Kamuoyunda dördüncü yargı paketi olarak bilinen, 'İnsan Hakları ve İfade Özgürlüğü Bağlamında Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı' Meclis Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı. Kanuna göre terör örgütü propagandasını yapan, örgütlerin açıklama ve bildirilerini basanlara ve yayımlayanlara ceza verilmesinde, 'cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemleri meşru gösterme, övme ya da bu yöntemlere başvurmayı teşvik etme' şartı getirildi.

* 14 Nisan 2013- BDP heyeti İmralı'ya 5. ziyaretini yaptı. Heyette BDP Milletvekili Pervin Buldan ve yine o dönemde BDP milletvekili olan Sırrı Süreyya Önder vardı.

* 18 Nisan 2013- Abdullah Öcalan'ın çözüm süreci ve çekilmeyle ilgili beş sayfalık mektubunu taşıyan BDP heyeti mektubu Kandil'e ulaştırdı.

* 19 Nisan 2013 -Mardin'in Nusaybin ilçesinde yol kontrolü yapan PKK'lılar durdurdukları aracı içindekileri indirdikten sonra ateşe verdi. Mardin Valiliği olayda can kaybı olmadığını açıkladı.

* 23 Nisan 2013 - Çözüm süreci açıklamalarına Cumhurbaşkanı Abdullah Gül de katıldı. Gül, Meclis'in 93. yıldönümü vesilesiyle verilen resepsiyonda, çözüm sürecinde sonuç alınabilmesi için PKK'nın Türkiye içinde ve dışında silahlardan tamamen vazgeçmesi gerektiği mesajını verdi.

* 25 Nisan 2013 - PKK'nın Kandil'deki liderlerinden Murat Karayılan Kandil'de Türkiye'den ve uluslararası basın kuruluşlarından kalabalık gazeteci grubunun da katıldığı bir basın toplantısı düzenledi. Karayılan, Türkiye sınırları içindeki PKK'lıların 8 Mayıs'ta kademeli gruplar halinde çekilmeye başlayacağını duyurdu.

* 1 Mayıs 2013 - Irak Kürdistan Özerk Bölgesi Başbakanı Neçirvan Barzani, çözüm sürecini desteklediklerini açıkladı.

* 8 Mayıs 2013 - PKK daha önce duyurduğu gibi Türkiye sınırları dışına çekilmeyi başlattı. Örgüt çekilmenin başarıyla tamamlanması ve provokasyonların olmaması için kapsamlı bir plan yaptıklarını duyurdu. İlk hedef, Hakkari'nin Şemdinli ilçesi üzerinden çıkan grupların bir hafta içinde Kuzey Irak'ta olmasıydı.Gizli yürütülen çekilmeyi Türk Silahlı Kuvvetleri de takip edecekti. Bu sırada Başbakan'dan da Türkiye'de yaklaşık bin 500-2 bin PKK'lı olduğuna dair bir açıklama geldi.

* 16 Mayıs 2013- ABD Başkanı Barack Obama da, Beyaz Saray'da Erdoğan'a sürece destek verdiğini söyledi. Başbakan Tayyip Erdoğan'ın ABD'ye resmi ziyaretinde konuşan Obama, "Türkiye'yi çok uzun süredir rahatsız eden PKK şiddetine yönelik tarihi ve barışçıl çözüm arayışları konusunda siz ve Türk halkının cesaretine yönelik takdirlerimi iletmek istiyorum. ABD, Türkiye'nin uzun süredir güvenliği sağlama noktasındaki arayışında yanında durmaktadır. Türkiye'nin hukukun üstünlüğü, iyi yönetim ve insan haklarını muhafazasına yönelik çabalarını destekleyeceğiz." dedi.

* 12 Haziran 2013 - BDP Eş Başkanı Selahattin Demirtaş ve BDP Grup Başkan Vekili Pervin Buldan, Kandil'de PKK'lı yöneticilerle süreç hakkında görüştü. İmralı'da son olarak 7 Haziran'da Abdullah Öcalan ile görüşen heyet Öcalan'ın mesajlarını Kandil'e iletmiş oldu.

* 14 Haziran 2013 - Sınır dışına çekilen 15 kişilik PKK grubu, Kuzey Irak'taki Metina kampına ulaştı.

* 15-16 Haziran 2013- Abdullah Öcalan'ın Nevruz mektubunda da dile getirdiği 'Kuzey Kürdistan Birlik ve Çözüm Konferansı' Diyarbakır'da yapıldı. Konferansın sonuç bildirgesinde, Öcalan'a özgürlük talep edildi. Ayrıca, 'Kürdistan halklarının kendi tercihleriyle özerklik, federasyon veya bağımsızlık gibi statülerini belirleme hakkına sahip olduğu' ifade edildi. Dünyadaki tüm devletlere ve uluslararası teşkilatlara da PKK'yı terör listelerinden çıkarma çağrısı yinelendi.

* 21 Haziran 2013 - BDP Eş Başkanı Selahattin Demirtaş, çözüm sürecinde ilk aşama olan ateşkes ilanı ve çekilmenin ardından ikinci aşamaya geçildiğini duyurdu. İkinci aşamada, hükümetten yasal adım atması bekleniyordu.