Davutoğlu'ndan korkutan açıklama

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Irak ve Suriye’deki durumun BM Güvenlik Konseyi’nin inisiyatifleri hayata geçirememesinden kaynaklandığını söyledi ve durumun tüm komşu ülkeleri etkilediğini vurguladı.

Davutoğlu, "Bölgesel Örgütlerin Arabuluculukta Artan Rolü" temalı İstanbul Arabuluculuk Konferansı'nın basına açık üst düzeyli oturumunda yaptığı konuşmada, Irak'taki krizden dolayı çok üzgün olduğunu ve hayal kırıklığına uğradığını dile getirdi.

2006 ve 2009 yıllarında Irak’taki Sünni direnç gruplarını bir araya getirmek amacıyla bir inisiyatif üstlendiklerini belirten Davutoğlu, bu inisiyatifin ulusal seviyede ve uluslararası aktörler tarafından desteklenmediğini söyledi ve "Şu anda büyük bir kriz kapımızda ve biz komşular olarak bundan etkileniyoruz" ifadelerini kullandı.

Davutoğlu Türkiye’nin konuyla ilgili ortaya koyduğu çabaları ve yaşanan son duruma nasıl gelindiğini şu sözlerle anlattı:

"2006'da kimse bizden talep etmemesine rağmen İstanbul'da tüm Sünni direnç gruplarını bir araya getirmek amacıyla bir inisiyatif üstlendik. Dört ay boyunca ben kişisel olarak, başdanışman olarak müdahildim ve Sünnilerin tüm liderleri, siyasi arenadan dışlanmış olan bütün paydaşlar, o dönemde dışlanmış olanlar dört ay boyunca bu toplantılara dahil edildi ve tüm Sünni menşeli direnç gruplarının temsilcilerini bir araya getirdik. Seçim sürecine dahil oldular bu inisiyatif sayesinde. Sünnilerin aşırı radikal grupları bu süreçten çekildi. Şiiler, Sünniler, İranlılar ve Amerikalılar çok mutluydu. Bizler gerçekten geleceğe dönük olarak çok umutluyduk. 2009'da yeniden aynısını yaptık. Geçen dört yıl içinde bütün Sünni liderler, ılımlı Sünni siyasetçiler sistemden izole edildi ve politik hayatın dışında bırakıldı. Sünnilerin topluluk kimliği, ulusal kimliğinden daha önemli hale geldi. Kriz yönetimi, Bağdat'taki liderlerin elinden çıkmıştı artık. Eğer Sünni liderlerin, Sünni kitleler nezdinde bir güvenilirliği olsaydı ve siyasi hayatın dışında bırakılmasalardı, kriz Bağdat'ta kendi aralarında akılcı bir müzakereyle sonuçlanabilirdi. Bir diğer taraftan Şii topluluğu artık devletin sahibi gibi hissetti, kendilerine özgüveni geldi. Kürtler tabii özgüvenliydi ve Sünniler yalnız bırakıldıklarını düşündü. Sonra toplumun en alt seviyesinde yeni bir ivme ortaya çıktı maalesef ve o ivme de şu anda yaşadığımız krizin sebebidir."

BM'YE ELEŞTİRİ

Davutoğlu, Suriye ve Irak’ta yaşanan krizle ilgili BM’nin tavrını da eleştirerek, "BM Güvenlik Konseyi'nin doğru zamanda, doğru insani, evrensel değerlere atıfta bulunarak hayata geçiremediği inisiyatiflerden dolayı bu noktaya gelmiş bulunuyoruz. Irak ve Suriye girift bir biçimde birbirine bağlanmış durumda" dedi.

Davutoğlu, Suriye'deki duruma değinirken, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın 2011'de Halep'te Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed ile yaptığı toplantıda "Bir fırtınanın geldiğine" ilişkin uyarıda bulunduğunu ve "Artık siyasi sistemi eskisi gibi devam ettirmenin mümkün olmadığını, seçimlere gidilmesi gerektiğini" söylediğini hatırlattı.

Kriz esnasında devlet içi, toplum içi arabuluculuk faaliyetlerinin işe yaramadığını görünce, bölgesel inisiyatiflerle çalışmaya başladıklarını ve daha sonra "Suriye'nin Dostları"nı oluşturduklarını anlatan Davutoğlu, "Bütün bu süreçlerde Suriye rejimini destekleyen ülkeler sessiz kaldı. Çünkü Esed'in kolaylıkla bu süreci kontrol edebileceğine ve halkını bastırabileceğine inanıyorlardı" dedi.