Davalar karınca hızıyla ilerliyor
Abone olAdalet Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı, ortaya çıkan hatalı işlemleri diğer yargı birimlerinin de yapmaması için başsavcılıkları ve mahkemeleri uyarıyor.
Adalet Bakanlığı müfettişleri, mahkemelerde yaptıkları teftişler
sırasında davaların gecikmesine ve zamanaşımına uğramasına yol açan
çok sayıda hukuka aykırı işlem ve ilginç eksiklikler tespit ediyor.
Müfettişler denetimlerde, ölü kişi aleyhine dava açıldığı, daha
sonra mirasçıların davaya dahil edilmesi suretiyle eksikliğin
giderilmeye çalışıldığı gibi hatalarla karşılaşmış. Adalet
Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı, ortaya çıkan hatalı işlemleri
diğer yargı birimlerinin de yapmaması için başsavcılıkları ve
mahkemeleri uyarıyor. Bakanlığın internet sitesinde maddeler
halinde sıralanan tavsiye listesinde zamanaşımı sürelerinde hata
yapılmaması, davaları uzatacak tutumlardan kaçınılması, bilirkişi
seçiminde dikkatli davranılması gibi uyarılar yer alıyor.
Denetimler sırasında, aynı bina içindeki bir mahkemenin diğer bir
mahkemeden dava dosyasının getirtilmesi için 1 yıla varan süreler
verilerek duruşmaların ertelendiği tespit ediliyor. Teftiş Kurulu
Başkanlığı, bu şekilde davaların uzayacağına dikkat çekerek
gerektiğinde istenilen dosyanın mübaşir tarafından getirtilmesi
gerektiğine işaret ediyor. Davalarda, hakimlerin duruşmalara
hazırlıklı çıkarak yargılamanın bir an önce sonuçlandırılmasına
katkı sağlamaları için, "dosyaların incelemeye alındığı"
gerekçesiyle duruşmaları uzun süre ertelememeleri isteniyor. Yine
mahkemelerde bazı dosyaların gerekçeli kararlarının öngörülen süre
içinde yapılmadığını gören müfettişler, bunun ceza davalarında 3
gün, hukuk davalarında ise en geç 15 gün içinde yazılarak dosyaya
konulması gerektiğine dikkat çekiyor. Mahkemelerde bazı evrakların
geç işleme konulmasıyla ilgili olarak da mahkemeye intikal eden
iddianame, dilekçe ve talimatların hakim havalesini takiben
gecikmeksizin işleme konulması konusunda uyarı yapılıyor. Bazı
davalarda ise karar tarihinden itibaren 6 aydan 1 yıla varan
süreler geçmesine karşın, hükümlerin kesinleştirilmesi için gerekli
işlemlerin yapılmadığı vurgulanarak adaletin tecellisinin
gecikmesine sebep olan benzeri tutum ve davranışlardan kaçınılması
isteniyor. Denetlemeler sırasında yazıişleri müdürü, başkatip gibi
mahkeme görevlilerinin bilirkişi tayin edilmesi, bilirkişi tayin
edilemeyecek konularda mütalaa alınması gibi uygulamalarla ilgili
hukuka aykırı işlemler de ortaya çıkarılmış. Bir mahkemenin zimmet
suçundan yapılmakta olan yargılama sırasında, dosyaya ibraz edilen
belgeler ve tanık beyanları nazara alınarak suç ve niteliğinin
belirlenmesi maksadıyla bilirkişilerden rapor aldığı müfettişler
tarafından tespit edilmiş. Teftiş Kurulu Başkanlığı, özel veya
teknik bir bilgiyi gerektiren hâllerde bilirkişilerin rey ve
mütalâasına başvurulmasını, hâkimlerin mesleğin gerektirdiği genel
ve hukukî bilgi ile çözümlenmesi mümkün olan suçlarda kendi
takdirlerini kullanmaları gerektiğinin altını çizdi. Bu olayda
bilirkişiye başvurulamayacağı vurgulandı. Teftiş Kurulu
Başkanlığı'nın dikkat çektiği hatalı işlemlerden bazıları şunlar:
Aynı bina içindeki diğer bir mahkemeden dosyanın celbi için bir
yıla varan sürelerle yapılan ertelemelerin davayı uzatacağı
düşünülerek, dosya mübaşir tarafından getirtilmelidir. Ölü kişi
aleyhine dava açılamayacağı, bu itibarla açılan davanın
mirasçıların davaya dahili suretiyle görülemeyeceği anımsanmalıdır.
Bazı dosyalarda; dava zamanaşımının tespitinde yanılgıya
düşülebildiği anlaşılmıştır. Zamanaşımıyla ilgili hükümlerin
tatbikinde daha duyarlı davranılarak, benzeri yanlışlıklara yol
açılmamalıdır. Bazı dosyaların karar verilmek ya da incelenmek
üzere, sık sık tetkike alındığı gözlenmiştir. Duruşmalara
hazırlıklı çıkılması ve davaların sürüncemede kalmasına neden
olunmaması gerekir. Bazı mahkemelerde gerekçeli kararların Ceza
Muhakemeleri Usulü Kanunu'nda öngörülen sürede yazılmadığı
belirlenmiştir. CMUK maddesi dikkate alınmalıdır. Tutuklusu olan
dosyalarda, duruşmalara otuz günden fazla ara verilemeyeceği
dikkate alınmalıdır. Kaynak: Zaman