Daraltılmış bölge sistemi nedir? Nasıl işler?

AK Parti'nin demokratikleşme paketinde bahsettiği dar bölge sisteminin detaylarını AK Partili vekiller verdi. 

AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Şentop, seçim barajının düşürülmesi ya da kaldırılmasıyla ilgili bir çalışma yapmadıklarını söyledi. AK Parti’nin ‘daraltılmış bölge seçim sistemini’ benimsediğini anlatan Şentop, “Büyük şehirlerde milletvekili başına düşen seçmen sayısı küçük şehirlere oranla daha az. Bunları dengeleyecek bir formül olabilir mi diye çalışıyoruz.” diye konuştu.

Seçim sistemleri üzerinde uzun süredir çalışan AK Parti, ‘daraltılmış bölge’ sistemine ağırlık veriyor. Yüzde 10’luk seçim barajının azaltılması konusunda ise partide bir çalışma bulunmuyor. Seçim işlerinden sorumlu AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Şentop, seçim barajı üzerinde bir çalışma yapmadıklarını, ancak daraltılmış bölge üzerinde çalışmalar yürüttüklerini açıkladı. “Ama henüz olgunlaşmış bir şey yok.” diyen Şentop, yapılan çalışmanın da barajı doğrudan ilgilendirmediğini kaydetti.

AK Parti’nin ‘daraltılmış bölge’ sistemini benimsediğini dile getiren Şentop, “Büyük şehirlerde milletvekili sayısı çok. Dolayısıyla milletvekilinin bilinmesi ve tanınması kolay olmuyor. Milletvekili başına düşen seçmen sayısı büyük şehirlerde daha fazla, küçük şehirlerde daha az. Bunları dengeleyecek bir formül olabilir mi diye çalışıyoruz.” diye konuştu. Bir partiyi güçlendirecek değil temsil niteliğini artıracak bir tablo olması için çalıştıklarını anlatan Şentop, sistemin AK Parti’ye yarayıp yaramayacağı konusunda, “Tek bir formül yok. Doğu-Güneydoğu etkisi olur. İki üç vekil lehte veya aleyhte oynayabilir.” değerlendirmesinde bulundu.

Yıllardır daraltılmış bölge sisteminin tartışıldığını hatırlatan Şentop, “Bu çalışmanın barajı düşürmekle ilgisi yok. Daraltılmış bölge çalışmasında da netleşen bir şey yok. Alternatifler değerlendiriliyor. İller arasında adaletsizlikler var. Bunlar ortadan kaldırılabilir. Örneğin İstanbul’da 3 bölge var ve 28’er milletvekili düşüyor. Bazı bölgelerde seçmen milletvekilini tanımıyor. Bu dengelenebilir. 3 bölge değil de 20 bölge olabilir. Böylece seçmen vekillerini tanır.” görüşünü dile getirdi.

Elitaş: Yönetimde istikrar için baraj şart AK Parti Grup Başkan Vekili Mustafa Elitaş da, seçim barajının düşürülmesi konusunda partide bir çalışma olmadığını söyledi. Elitaş, “Biz anayasadaki ‘yönetimde istikrar temsil adalet’ ilkesi çerçevesinde mevcut uygulamanın devam etmesi gerektiğini düşünüyoruz. Parti yetkili kurullarında ve yönetiminde de böyle bir çalışma söz konusu değil. Bununla ilgili kamuoyunda tartışmalar var, beyin jimnastiği yapılabilir.” dedi. Geçmişte daraltılmış bölge sisteminin uygulandığını hatırlatan Elitaş, şöyle devam etti: “Benim kanaatime göre en iyi sistem ‘dar bölge’ sistemidir. Dar bölgede her bölgeden bir milletvekili çıkıyor, 150-160 bin kişi bir vekil seçiyor. Daraltılmış bölgede ise belli sayıda vekil için bir bölge oluşturuluyor. Yalnız unutulan şey, bu sistemlerde işin doğası gereği kendiliğinden bir baraj oluşuyor.” dedi. Yönetimde istikrarın önemine işaret eden Elitaş, Türkiye’nin hep tek başına iktidar olan partiler zamanında büyüdüğünü, koalisyonlar döneminde ise ülkenin büyük sıkıntılar yaşadığını kaydetti.