Danıştay'dan özel trene fren

Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası’nın, 19 Mayıs 2005’te Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, "Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü Hatlarında Diğer Şahıslara Ait Trenlerin İşletilmesine Dair Yönetmelik"in iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle açtığı davanın ilk aşaması sonuçlandı. Danıştay 10. Dairesi, söz konusu yönetmeliğin yürütmesini oybirliğiyle durdurdu. Dairenin gerekçeli kararında, ilgili yasal düzenlemeler hatırlatılarak, tekel niteliğinde kamu hizmeti yürüten kamu iktisadi kuruluşlarının mülkiyet devri dışındaki yöntemlerle özelleştirilmesinde, 4046 sayılı Özelleştirme Yasası’nın hükümlerinin uygulanmasının zorunlu olduğu belirtildi. Kararda, kamu iktisadi kuruluşlarının imtiyaz olarak kabul edilen mal ve hizmet üretim faaliyetlerinin, 4046 sayılı yasa dışında özelleştirilmesine, tekel sahibi kuruluş dışında yerli, yabancı gerçek ve tüzel kişilere devrine olanak bulunmadığı vurgulandı. "KISMEN ÖZELLEŞTİRME..." TCDD Genel Müdürlüğü’nün, bu yönetmelikten önce de vagon kiralama yoluna gidildiğini, bu uygulamanın eski olduğunu öne sürdüğü belirtilen kararda, şöyle denildi: "Dava konusu yönetmeliğin, TCDD Genel Müdürlüğü’nce işletilen bir tren vagonunun kiralanması değil, TCDD demiryolu hatlarında yerli, yabancı, gerçek veya tüzel kişilere ait özel trenlerin işletilmesine olanak sağlayan bir düzenleme olduğu açıktır. Dava konusu yönetmelikle yerli, yabancı, gerçek ve tüzel kişilere ait yolcu ve yük trenlerinin, TCDD hatlarında işletilmesine olanak sağlanarak, işletme haklarının kısmen devri niteliğinde bir özelleştirme uygulamasına gidilmekte, TCDD’nin imtiyaz sayılan tekel niteliğinde yürüttüğü demiryolu işletmeciliği, Anayasa’nın 47 ve 4046 sayılı Yasa dışında, idari düzenleme ile kısmen özelleştirilmektedir. Herhangi bir ihale yöntemine yer vermeyen, TCDD dışındaki kişilere ait yük ve yolcu trenlerinin, TCDD hatlarında işletilmesine, komisyon kararıyla olanak tanıyan dava konusu düzenleme, gerçek ve tüzel kişilere ait trenlerin işletildiği hatlarda, TCDD’ye ait trenlerin de işletilmesine engel oluşturmamakla birlikte, bu durum yapılan düzenlemenin özelleştirme uygulaması niteliğini değiştirmemektedir." Kararda, özel bir yasayla veya 4046 sayılı yasada öngörülen usul ve yöntemlere göre yapılması gereken özel tren işletmeciliğinin, özelleştirme uygulaması niteliği göz ardı edilerek herhangi bir ihale yöntemi uygulanmaksızın, komisyon değerlendirmesine göre yapılmasını öngören yönetmelikte, hukuka uyarlık görülmediği vurgulandı. 10. Daire’nin bu kararına karşı TCDD’nin itiraz hakkı bulunuyor. TCDD karara itiraz ederse, itirazı Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu görüşecek. Danıştay 10. Daire, yönetmeliğin iptali istemini daha sonra esastan karara bağlayacak.