Danimarkadan töre dersi

Danimarka"da töre cinayetine kurban giden 18 yaşındaki Pakistan asıllı Ghazala Khan"ın davasında tetiği çeken ağabeye 16 yıl hapis, azmettiren babaya da müebbet hapis cezası verildi. Danimarka kamuoyu ve basınında geniş yankı bulan olayda davaya bakan Kopenhag Östre Landsret Mahkemesi, 6 aile mensubu ile cinayetin işlenmesinde yardımcı olan 3 kişiyi suçlu buldu. Cezaları dün açıklayan mahkeme babayı cinayetin planlayıcısı ve ölüm kararı veren kişi olarak ömür boyu hapse mahkum etti. Danimarka, ilk kez töre cinayetinde sadece tetiği çekeni değil, azmettireren ve yardım edenleri de cezalandırdı.

Eylül 2005"te ailesine haber vermeden Emal Khan adlı Afgan gençle evlenen 18 yaşındaki Ghazala, iki gün sonra ağabeyi tarafından öldürülmüş, eşi de yaralanmıştı.

TÖRE CİNAYETİ DAVASINDA KİMLERE NE KADAR CEZA GELDİ?
Baba Ghulam Abbas, azmettirmek ve cinayeti planlamaktan ömürboyu hapis; ağabey Akhtar Abbas, adam öldürmek ve eşini yaralamaktan 16 yıl; yenge, barışma randevusuyla çifti tuzağa düşürmekten 14 yıl ve sınırdışı edilme cezası; amca, Ghazala"nın izini aramaktan 16 yıl; dayı, cinayeti planlamak ve randevunun planlamasına katılmaktan 16 yıl; yengenin kardeşi, cinayeti planlamak ve Ghazala"nın izinin bulunmasına yardımcı olmaktan 14 yıl ve sınırdışı edilme cezası; aile dostu, Ghazala"yı buluşacağı yere kadar takip etmek ve cinayete yardımdan 10 yıl; tetikçinin arkadaşı, Ghazala"nın izinin sürülmesine yardım etmekten 10 yıl; taksi şoförü, katili olay yerine getirmekten 8 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

BİLİRKİŞİ M. ÜMİT NECEF: MAHKEMELER KORKUYOR
Ghazala davası için “uzman raporu” yazan Güney Danimarka Üniversitesi Modern Ortadoğu Çalışmaları Merkezi"nden kültür sosyoloğu Doçent Mehmet Ümit Necef, NTVMSNC"nin sorularını yanıtladı.

Bu kararı bir ilk olarak kabul edebilir miyiz? Olay Danimarka medyası ve kamuouyunda ne gibi tepkilere neden oldu?

Danimarka basını bu olaya geniş yer verdi. Basın ve kamuoyu aileye şiddetli tepki gösterdi. Çünkü Danimarka"da kızların ortalama “debut yaşı” (penetrasyon da dahil ilk kez cinsel ilişki) 15; erkeklerde biraz daha geç... Evlilik öncesi cinsel ilişki, sevgili ilişkileri ülkede hayatın normal parçası olarak görülüyor. Cinsel yönden dünyanın en liberal ülkesi, zira eşcinsel evliliği yasası yapan ilk ülke. 

Bildiğim kadarıyla böyle olumlu örnek dava yok ama olumsuz örnekler çok var. İsveç"teki bir cinayet olayında mahkeme sadece 15-16 yaşındaki bir çocuğu mahkum edebildi. Berlin"deki Hatun Sürücü davasında da eleştiriye çok açık bir karar çıkmıştı.

DANİMARKA POLİSİ "BİZ NE YAPABİLİRDİK" DİYOR
Genç kız ve eşi polise başvurmuş muydu?
Evet, polise üç kere başvurmuşlar, “Bizi koruyun” diye yardım istemişler. Hatta genç kızın ölümünden birkaç gün önce bile yardım istedikleri belirtiliyor. Tabii bu polis teşkilatında rahatsızlık yarattı. Görevli memurlar, “Biz ne yapabilirdik” diyerek kendilerini savundu. İşi zorlaştıran diğer bir faktör de Ghazala"nın Danimarka vatandaşı olmasına rağmen, tek kelime Danca bilmemesi. Burada doğmuş ama ailesi Pakistan"a yollamış, orada yetiştirmek istemiş.

AVRUPA"DA DA MAHKEMELER ÇEKİNGEN DAVRANIYOR
Ghazala davası için “uzman raporu” yazdınız. Mahkenin kararını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Mahkemelerin çekingen davranmasında “Aman İslamofobik ve yabancı düşmanı gibi algılanmayalım” endişesi var diye düşünüyorum. Ben de şahit olarak çağrılacaktım ama karşı tarafın avukatları tarafından engellendim.

Kaynak: www.ntvmsnbc.com