Cumhurbaşkanlığı seçimi ile dengeler değişecek!

NESRİN YILMAZ
İNTERNETHABER-ANKARA

Türkiye bir seçimden çıktı diğerine kilitlendi. Şimdi iktidarın da muhalefetin de aklındaki tek soru "Çankaya'ya kim çıkacak?"

Sadece iktidar partisi için bile onlarca senaryo havada uçuşuyor...
Başbakan Erdoğan cumhurbaşkanı adayı olacak mı?
Abdullah Gül Başbakan mı olacak?
Abdullah Gül tekrar aday olabilir mi?
Erdoğan'ın yerel seçimlerde aldığı sonuç adaylığında ne kadar etkili olur?
Ve elbette, Başbakan Erdoğan'ın karşısına kim çıkar?
Muhalefet köşk için ortak bir aday mı belirleyecek?

Tüm bu soruların yanıtlarını ve konuşulan köşk senaryolarını Gazi Üniversitesi Siyaset Bilimi öğretim üyesi ve Vatan gazetesi yazarı Hüseyin Yayman'la konuştuk.

İşte, son dönemde yaptığı analizlerle gündemin nabzını tutan ve aynı anda Devlet Bahçeli, Selahattin Demirtaş ve Tayyip Erdoğan'la söyleşiler yaparak köşesinden okuyucularına aktaran Hüseyin Yayman'la röportajımız....


17 Aralık öncesi, aslında Gezi sonrası, Cumhurbaşkanlığı adaylığı için Abdullah Gül ismine kesin gözüyle bakılıyordu diyebiliriz. Hatta Gül ve Erdoğan'ın karşı karşıya gelme ihtimalinden söz ediliyordu. O zamanki şartlar göz önüne alındığında bu senaryo için doğruydu diyebilir miyiz?

Bu senaryo doğru değil...

ESKİ OKUMALARLA ERDOĞAN SİYASETİ ANLAŞILMAZ

Neden?

Tayyip Erdoğan, Abdullah Gül, AK Parti değerlendirmelerinde yapılan major bir hata var. Merkez sağ veya Anapgil okumalarla Tayyip Erdoğan olayı anlaşılmaya çalışılıyor. Eski okumalarla ‘Erdoğan siyaseti’ anlaşılamaz.

Hata yaparsınız. Son 20 yılda 20 defa yanılan isimler şimdi Erdoğan-Gül ayrışmasından bahsediyorlar.

Kim bu isimler?

ERDOĞAN'A KADER BİÇMEYE ÇALIŞIYORLAR, TEK KELİMEYLE KOMİK

İsimler üzerinden polemiğe girmek istemem. Ancak muhtar bile olamaz denilen Erdoğan Avrupa'nın en uzun süre başbakanlık yapan ismi oldu. Türkiye tarihinde görülmemiş biçimde 3 genel ve 3 yerel seçimde birinci oldu. On iki yılın sonunda yapılan seçimde CHP ve MHP oylarının toplamı onun oyuna yetişemiyor.

Ama aynı isimler hala Erdoğan’a kader biçmeye çalışıyorlar. Tek kelimeyle komik yani.

Siz bir ayrışma olmayacağını mı söylüyorsunuz?

ERDOĞAN VE GÜL ARASINDA DAVADAŞLIK VAR

Bazılarının temenni ettiği gibi bir ayrışma asla olmaz. Çünkü Erdoğan ve Gül arasında üçüncü kişilerin anlayamayacakları DAVADAŞLIK ve DUYGUDAŞLIK var.

Davadaşlık ne demek?

Yani bu insanlar yola çıkarken tasada ve sevinçte kader birlikteliği yapmışlar. İlişkilerini birbirini satarak kaybetme üzerine değil, zorluklara tahammül ederek kazanma üzerine kurmuşlar.

Yani son tahlilde Erdoğan ile Gül arasında bir ayrışma bekleyenler yine yanılacaklar.

Peki sizce Erdoğan ile Gül arasında bir fark yok mu?

Tabii ki var. Erdoğan ile Gül arasında bir yorum farkı, üslup farkı çok belli. Ancak bu doğal ve insani bir durum. Yorum ve üslup farkı, siyaset farkı anlamına gelmiyor.

Abdullah Gül'ün Gezi olayları zamanında yakın çevresine söylediği iddia edilen "Erdoğan'ın üslubundan rahatsızım, ben köşkte kalmak istiyorum, aday olacağım" sözleri sizce o dönem için geçerli olabilir mi?

Bunu bilmiyorum. Duymadığım bir konuda yorum yapamam. Ancak her iki ismi de yakından takip eden bir akademisyen olarak böyle bir konuşmanın olacağına ihtimal vermiyorum. Bunlar politik magazin temennileri.

Bunu biraz açarmısınız?

ERDOĞAN HİÇBİR FANİNİN VAZGEÇEMEYECEĞİ MAKAMI ABDULLAH GÜL'E VERDİ

Erdoğan-Gül olayını anlayabilmek için tarihi 2007’e almak lazım. Gül’ün nasıl cumhurbaşkanı olduğu analiz edilmeden bugünkü Cumhurbaşkanlığı seçimi anlaşılamaz. Duayen siyasetçi Süleyman Demirel, o dönemde ‘Her lider Cumhurbaşkanı olmak ister. Baba oğluna bu makamı vermez’ diyerek Tayyip Beyin köşke çıkacağını öne sürmüştü.

Sonra ne oldu? Erdoğan hiçbir faninin vazgeçemeyeceği bu makamı kardeşim dediği Abdullah Gül’e bıraktı. Başa döneyim eskinin Anapgil okumalarıyla AKP anlaşılamaz.

Tüm senaryo 17 Aralık'tan sonra mı değişti?

17 ARALIK CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİNİ DE ETKİLEYECEK 

17 Aralık önemli bir süreç ve Cumhurbaşkanlığı seçimine kadar devam edecek.

Gerilim artacak mı diyorsunuz?

GERİLİM ARTACAK, ERDOĞAN'A SUİKAST DÜZENLENEBİLİR 

Evet gerilim artacak. Sokaklar paralize edilecek. Büyük toplumsal provakasyonlar yapılabilir, cinayetler işlenebilir. Felaket senaryosunu yazmak istemem ama son çare olarak Erdoğan’a suikast dahi düzenleyebilirler.

17 Aralık’a dönersek...

ABDULLAH GÜL PARALEL YAPI İÇİN DAHA SERT DÜŞÜNÜYOR AMA KONUŞMUYOR 

17 Aralık süreci, Gül ile Erdoğan’ın saflarını sıklaştırmasına neden oldu. MGK toplantılarında ve birebir görüşmelerde ‘devlet içinde devlet konusunda’ ortaklaşmaya vardılar. Onun için Erdoğan oldukça özgüvenli ve cesur hareket etti.

Yani sizce Gül’de paralel yapı hakkında Erdoğan gibi mi düşünüyor?

Yok aynı düşünmüyorlar. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, ‘devlet içinde devlet olan’ bu yapı hakkında Erdoğan’dan daha sert düşünüyor. Ancak sadece şimdilik konuşmuyor.

Sizin öngörünüz nedir, sizce Erdoğan Çankaya'ya aday olacak mı? Sizce kaç senaryo var?

 ERDOĞAN BU YÜZDEN ÖNGÖRÜLEMEZ LİDER

Bu soruya cevap verebilmek için ‘Erdoğan siyasetinin’ prensiplerini bilmek lazım. Birincisi Tayyip Bey, zamanı gelmeden hiçbir fikrini açıklamaz. Bu sebeple Batılılar ona öngörülemez lider diyorlar.

İkincisi kritik kararlarını millete danışarak verir. Üçüncüsü parti örgütünü dinler. Dördüncüsü, anketlerle halkın nabzını tutup öyle karar verir.

Eğer aday olursa, adaylık kararında 17 Aralık mı daha etkili olacaktır yoksa yerel seçim sonuçları mı?

SON TAHLİLDE TAYİN EDİCİ ERDOĞAN'IN KENDİSİ 

Başbakan Erdoğan’ın 2023 stratejik planında normal şartlar altında 2014’te köşke çıkma vardı. Ancak önce Gezi, sonra 17 Aralık süreci 2023 planının revize edilmesine yol açtı.

Fakat yerel seçimlerde yüzde kırk psikolojik eşiğinin aşılması Erdoğan’ın elini çok güçlendirdi. Şimdi masada en rahat kişi Erdoğan. Kendisi de çıkabilir, başka birini de işaret edebilir. Yani son tahlilde tayin edici olan kendisi.

Diyelim ki Erdoğan aday oldu, ama AK Parti'nin tabanına baktığınızda aslında oy verilen parti değil kişi. Yani, seçmen Erdoğan'a oy veriyor diyebiliriz. Köşke çıkan Erdoğan seçmenini bir arada tutmayı nasıl başaracak?

AK PARTİ'NİN SEÇMEN SADAKATİ ÇOK YÜKSEK 

Bu analiz doğru ancak eksik. Bu meseleyi seçimden önce de konuşmuştuk. Birincisi AK Partinin seçmen sadakati çok yüksek. İkincisi artık AK Partilik kimliği oluştu. Üçüncüsü merkez sağ seçmenin gideceği adres yok. Dördüncüsü, muhalefet sorunu var. Muhalefetin, ülkeyi AK Partiden’den daha iyi yöneteceğine halkı ikna etmesi gerekiyor.

Yani... 

Erdoğan köşke çıksa da partinin oylarında düşme olmaz. Çünkü Erdoğan, sistemden kopmuş olmayacak.

Hepimiz Başbakan'ı tanıdık artık. Başbakan yetkileri kendisine göre daha sınırlı bir koltuğu neden tercih edecek? Asıl soru aslında bu. Bu yetkiler değişir mi, tabana ve partisine daha fazla hükmetme çabası içinde olmaz mı? Başkanlık sistemi ya da Yarı Başkanlık sistemi konuşuluyor, bu düşünülebilir mi?

TÜRK SİYASETİNDE PARADİGMA DEĞİŞECEK

Cumhurbaşkanını halkın seçmesiyle Türkiye siyasetinde paradigma değişecek. İnsanlar bunu görmüyor ama siyasette yeni bir sayfa açılacak. Sistemde major değişiklikler olacak. Düzenin resmi adı parlamenterizm olsa da fiilen yarı başkanlık sistemine geçilecek.

Başbakan Abdullah Gül mü olacak? Gül, kararı Erdoğan’a mı bırakır?

ERDOĞAN KÖŞK'E GÜL PARTİYE

Buna tek başına ne Erdoğan ne Gül ne sayın Arınç karar verir. Partinin başına kimin geçeceğine ona oy verenler yani taban karar verecek. Ancak şunu söyleyebilirim AK Parti tabanında ideal planın ‘Erdoğan Köşke, Gül Partiye’ olduğunu gözlemliyorum...

Peki Gül’ün Başbakan olmak için beklemesi gereken bir zaman var, sizce o arada bir “emanetçi” mi bulunur, yoksa şu an konuşulan “ara seçim” mi uygulanır. Siz nasıl bir yöntem uygulanacağını düşünüyorsunuz?

AKP'DE EMANETÇİ OLMAZ

Bunları konuşmak için daha çok erken. Eminim Tayyip Bey'in kafasında bu soruların farklı politik kombinasyonları vardır. Ancak şunu söyleyebilirim AKP’de emanetçi olmaz. 'Erdoğan, partisinin ANAP veya DYP olmasına izin vermez.'Sayın Arınç’ı neden hesaba katmıyorsunuz? Bu ara dönemde Başbakanlık görevini Bülent Arınç Bey yürütebilir.

Erdoğan aday olursa ilk turda seçilir mi, ikinci tura mı kalır? Neden?

BU PAZAR SEÇİM OLSA TAYYİP ERDOĞAN BİRİNCİ TURDA ÇOK RAHAT ALIR

Siyasette yirmi dört saat çok uzundur geleneğinden gelen bir neslin çocuklarıyız. Zaman daha erken ancak bu pazar seçim olsa Tayyip Erdoğan birinci turda çok rahat seçilir.

Bir oran verebilirmisiniz?

Yok onu vermeyeyim. Rakibi kim olursa olsun birinci turda seçileceğini söyleyebilirim..

Sizce muhalefet her kesimin oy vereceği güçlü bir adayla AK Parti'nin karşısına çıkmayı becerebilir mi?

CHP VE MHP'NİN TEK ADAYDA ANLAŞMASI MÜMKÜN DEĞİL 

Muhalefet ortak adayda değil ancak MHP'li bir adayda anlaşabilir. Ancak buna CHP tabanı rıza göstermeyecektir. CHP'li adaya ise Devlet Bey destek veremeyecektir. Ayrıca CHP-MHP tabanı arasındaki geçişkenlik sorunu var ki bu başka bir söyleşinin konusudur.

Son tahlilde CHP ve MHP'nin tek adayda anlaşması teorik olarak mümkün değildir.

Peki Mansur Yavaş isminde anlaşılırsa ne olur?

MANSUR YAVAŞ ADAY OLURSA ERDOĞAN BİRİNCİ TURDA SEÇİLİR

Devlet Bahçeli Beyi biraz tanıyorsam, buna rıza göstermeyecektir. Velek ki Mansur Yavaş isminde anlaştılar yine de sonuç değişmez. Erdoğan birinci turda seçilir...