Cumhurbaşkanı Sezer'in tarihi hatası

Nergis DEMİRKAYA
İNTERNETHABER

ANKARA- BDP’nin gündeme getirdiği Demokratik Özerklik tartışması sürerken gözler yerel yönetimlerin yetkisini arttıran ancak 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in veto ettiği Kamu Reformu Yasa Tasarısına çevrildi.

Mahalli idarelerin yetkilerini arttıran bu tasarının ayrı bayrak dil ve güvenlik gücü içermediğinin altını çizen Kuzu, “Ahmet Necdet Sezer’in bunu geri çevirmesi kadar tarihi bir hata olmamıştır” dedi.

Türkiye gibi farlı etnik toplulukların olduğu ülkelerde yerel yönetimlerin güçlendirilmesine destek veren Kuzu bunun için ise üniter yapı noktasında Türkiye kadar hassas olan Fransa örneğini verdi. Kuzu Fransa modelinin aynısının Türkiye’de uygulanabileceğini savundu.

TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Burhan Kuzu son günlerin tartışmalı konusu
çift dilli hayat ve demokratik özerklik tartışmalarını İnternethaber’e değerlendirdi.

Bu tür konuların tartışılmasına bir bilim adamı olarak karşı çıkamayacağını anlatan Kuzu, “Teorik olarak tartışılabilir. Panel, konferans yapılır, kitap yazılır. Bask modeli, İspanya modeli, Korsika modeli var. Ben bilim adamıyım bunların tartışılmasına karşı olamam. Ama bir siyasi parti bunlara balıklama dalıp bir nevi yan kuruluşu gibi çalıştırıp arkasından Türk toplumuna bunu dayatması doğru değil. Normal aklın kullanacağı yöntem değil bu” eleştirisi getirdi.

BDP’nin getirdiği ‘iki dil iki bayrak, ekonomik kaynakların kullanım hakkı, öz güvenlik gücü’ gibi taleplerin adı konulmamış bir devlet kurma girişimi anlamına geldiğini savunan Kuzu şöyle devam etti:
“Bu federatif yapıdır. Doğudaki vatandaş Kürtler ne diyor, batı ne diyor bu işe. Sosyolojik yönü bu. İkincisi hukuk olarak çıkmaz. Bu söylenenlerin her cümlesi Anayasa’ya aykırı. Ayrı bayrak, güvenlik, dil demek aykırı.”

SEZER’İN TARİHİ HATASI

Kuzu’ya AK Parti döneminde Sezer’in veto ettiği yerel yönetimlerin yetkilerini arttıracak Kamu Reformu Yasa Tasarısını hatırlattık. Kuzu getirildiği dönemde de bölünme-parçalanma tartışmalarına neden olan bu tasarıyı ise savundu. Söz konusu tasarıda bölgenin güvenliğinin yerel yönetimlerce sağlanması, ekonomik kaynaklar, iki dil gibi konuların olmadığına dikkat çeken Kuzu şunları söyledi:
“Orada yerel yönetimler, mahalli idarelere muazzam yetkiler veriliyor. Ama bu yetki Edirne de ne ise Kayseri’de de o. Diyarbakır’da ne ise Trabzon’da da o. Güneyi kuzey ayırmayan bir formül. Ve doğrudur. Ahmet Necdet Sezer’in bunu geri çevirmesi kadar tarihi bir hata olmamıştır. Ogün bunlar yapılsaydı Türkiye bunlarda ciddi yol almış olurdu.”

BİZİM GİBİ ÜLKELERDE YEREL GÜÇLÜ OLMALI

24 maddelik 1921 Anayasasında yerel yönetimlere 13 madde ayrıldığını hatırlatan Kuzu, “Bizim gibi farklı dini etnik toplulukların olduğu ülkelerde yerelin güçlü olmasında büyük fayda var. Bu söylenenler ile bizimki ayrı” tabi dedi.

KUZU’DAN FRANSA ÖRNEĞİ

Kuzu yerel yönetimlerin güçlendirilmesi noktasında model bir ülke olan Fransa örneğini vererek şunları söyledi:
“Üniter devlet konusunda çok hassas olan Fransa üç kez kamu reform yasası ile yerel yönetimleri güçlendirdi, ama üniter yapı duruyor. Eğitim sağlık ile yetkiler veriyor ama ana yapıyı çatıyı muhafaza ediyor. Türkiye’de ise biz korktuk, geri çevirdik. Benim komisyondan geçti. O zaman yapsak bu noktaya gelmeyebilirdi. Ağır aksak gitmesi bu reformların sıkıntılı bir durum. Ama bu tür eksiklikler bir siyasi partiye balyoz gibi konuşma yetkisi vermez.

FRANSA’NIN AYNISINI YAPABİLİRİZ

BDP hazırladığı Anayasa taslağına değiştirilmesi teklif dahi edilemez üç maddeyle ilgili değişiklik önerisi hazırlığı yapıldığı haberlerini de değerlendirdi. Bunun hukuken mümkün olmadığını belirten Kuzu, “Hadi getirsinler. Hukuken nasıl olacaksa. Teklif edilemez deniyor. Sende onu getirdin. Hukuken yok hükmünde teklif. Anayasa mahkemesine gittiğinde 3 madde değişmez teklif edemezsin diyecek. Zor bir şey. Oraya gerek kalmadan kültürel haklar, yerel yönetim, mahalli idarelerin güçlenmesi bunlar yapılır. Üniter yapıyı bozmadan verilir. Fransa yaptı. Aynısını yapabiliriz hiçbir engel yok ama bu tartışmalar böyle giderse çok zor. Her söylediğinde batıdaki insana BDP istedi yapıyorlar derler. Muhalefet bunu kullanmaya hazır bekliyor. Güneydoğu meselesini çıkmaza sokar. BDP’nin bu çıkışı  çözüme hizmet etmez, sorunu büyütür.

VATANDAŞ ŞAKA SANIYOR

Kuzu’ya göre BDP’nin önerisine yönelik Türkiye’nin batısının ses çıkarmamasının nedeni önerinin şaka sanılması. Kuzu, “İç Anadolu, Ege, Trakya veya Karadeniz’de bu çıkışa bir ses çıkmıyor gibi görünüyorsa, şaka yapıyorlar sanmalarından. İnanmıyorlar buna. Azınlık haklarıyla ilgili bugün dünyada en uç belge AB azınlık hakları sözleşmesi. 1998 tarihli bu sözleşmenin son 21. maddesinde “Azınlık hakları oradaki azınlığa ülkenin bölünmez bütünlüğünü bozacak şekilde yorumlanamaz. Bütün haklar tamam ama sen bunu ülkenin bütünlüğünü bozacak şekilde yorumlayamazsın diyor. Bunlar normalleşmeyi de sıkıntıya sokar. Bir çok hak verilmeli. Cezaevindeki mahkuma Kürtçe konuşma hakkı gibi. Ama bunları verdik verdik diye bunları da isterim olmaz. Elini verdik kolunu kaptır, kolunu verince vücudu kaptır olmaz.”