Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Esad telefonda görüşecek bombası! Putin de Soçi'de söylemişti
Abone olCumhurbaşkanı Erdoğan'ın Soçi zirvesinde de gündeme getirdiği Suriye operasyonu için Putin'in rejimle iletişime geçme önerisi bulunduğu Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanmıştı. Kulislerde Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Esad'ın telefonda görüşebileceği konuşuluyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Soçi görüşmesi sonrası uçakta
gazetecilere yaptığı açıklamalarında Putin ile yaptığı zirvede
Suriye'ye operasyon için Putin'in kendisine "Mümkün olduğunca
bunları, rejimle birlikte çözme yolunu tercih ederseniz çok daha
isabetli olur" önerisi getirdiğini söylemişti. Kulislere
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Esad'ın görüşebileceği bilgisi
yansıdı.
Suriye politikasında Türkiye gazetesi yeni ayrıntıları duyurdu. Kritik Tahran ve Soçi görüşmelerinde 'önemli' kararlar alınarak sınır ötesi operasyona yeşil ışık yakıldı. Türkiye, PKK'ya karşı 'müşterek harekat' teklifinde bulundu. Türkiye gazetesinin haberine göre, Ankara’nın “Henüz erken” dediği Erdoğan-Esad görüşmesinin bir telefon düzeyinde de gerçekleşebileceği kaydedildi.
Türkiye ve Suriye arasındaki görüşme trafiğinde bölgeyi iyi tanıyan uzmanlardan bir komisyon kurma safhasına geçildi. Bir Körfez ülkesi ile Afrika’daki bir İslam ülkesi ara buluculuk yapıyor.
Tahran ve Soçi görüşmelerinde Suriye sahasına yansıyacak önemli kararlar alındı. Türkiye; Rusya, İran ve Esad rejimi ile birlikte ülkenin doğusundaki PKK korsan devlet yapılanmasına karşı müşterek harekât teklifinde bulundu. Bir Körfez ülkesi ile Afrika’da yer alan bir başka İslam ülkesinin de Erdoğan-Esad görüşmesi için iki tarafla diplomasi trafiği yürüttüğü belirtiliyor. Ankara’nın “Henüz erken” dediği Erdoğan-Esad görüşmesinin bir telefon düzeyinde de gerçekleşebileceği kaydediliyor.
Türk ve Suriye tarafında bir başka gelişme ise sivil görüşme
trafiği ile ilgili her iki ülke yönetiminin de bölgeyi iyi tanıyan
uzmanlardan bir komisyon kurma safhasına geçmesi oldu. Suriyeli
aydın-siyasetçi isimlerden ve eski Türkmen Meclisi Başkanı Samir
Hafız, Ankara-Şam gerginliğinin sadece Suriye ve Türkiye’ye değil
tüm İslam dünyasına kaybettirdiğini ifade ederek “12 yıl önce
açılan Ankara-Şam parantezi acil olarak kapatılmalı” dedi.
Suriye’de üretim, ekmek, su, akaryakıt ve iş imkânının sıfır düzeyine indiğini vurgulayan Hafız “Var olan durum hem Suriyelileri hem de Türk halkını fazlası ile yordu. Bu karmaşanın kazananları İran, İsrail ve PKK oldu. Suriye’de güvenli alanlar yeniden oluşturularak insanlarımızın ülkelerinde onurlu hayatları yeniden sağlanmalı” diye konuştu.
Esad'ın akıl hocası Türkiye'ye geldi
Suriye’de 2011 yılında başlayan isyan dalgası 2015 yılında çok
uluslu savaşa dönüştü ve ülkede demografik yapı büyük oranda
değişti. Şam rejimi ülkenin yüzde 40’lık kısmında kontrolü tamamen
kaybederken 1,5 milyonu aşkın kişi öldü, 13,5 milyon Suriyeli göçe
mecbur edildi. PKK terör örgütü ülkenin kuzey ve doğu aksında 30
bin kilometrekarelik alanda korsan devlet ilan ederken
Deyrizor-Humus arasında yüzlerce kilometrekarelik bölge de DEAŞ’a
terk edildi. Uzmanlar, savaş sebebiyle Şam yönetiminin 2 trilyon
doları aşan miktarda zarara uğradığını belirtiyor.
Siyaset ve diplomasi alanında birçok gelişme yaşanırken Suriye’nin Nusayri Derin Devleti olarak bilinen Meclisi Millî Üyesi Ali Ahmet Said (Adonis) İsbir Türkiye’ye geldi. Haydari ve Klezi olarak ikiye ayrılan Suriyeli Nusayrilerin Klezi kolundan olan Adonis İsbir, baba ve oğul Esad’ın akıl hocası olarak biliniyor. Suriye’nin derin yapılanması Meclis-i Millî ise iktidar partisi Baas’ın üzerinde bir konuma sahip. Eski Suriye Türkmen Meclisi Başkanı Semir Hafız, Hafız Esad ve oğlu Beşşar Esad’ın hiçbir biçimde bu Meclis’e rağmen karar alamayacağı bilgisini paylaştı.
2,5 milyon sivilin dönüşü sağlanacak
Türkiye’nin İran ve özellikle Rusya ile yapılan görüşmelerde
mültecilerin geri dönüşü en önemli konu başlıkları arasında yer
aldı. Esad rejiminin bugüne kadar ilan ettiği af yasalarının
kapsamının geliştirilmesini uluslararası denetim ve gözetim altında
yapılmasını isteyen Türkiye, siyasi-muhalif mahkûmların
salıverilmesi, on binlerce kişilik suçlu listelerinin iptali,
ülkeyi terk eden Suriyelilerin ev, arazi, iş yeri tapularının
güncellenerek iadesi, memuriyet dâhil daha önce sahip oldukları
hakların iadesi gibi konularda adım atılmasını istiyor. Humus,
Halep, Şam, Deyrizor, Lâzkiye ve Hama’da pilot bölgelerin tayin
edilmesini talep eden Ankara Cerablus, Tel Abyat, Cerbalus ve
İdlib’de inşa edilen konutlarla birlikte 2023 yılı ortalarına dek
2,5 milyon sivilin geri dönüş zeminin oluşturmaya çalışıyor. Bu
noktada tek çekince rejim tarafında yaşanacak güvenlik zaafı olarak
gözükürken bu durum Rus-Türk askerî, siyasi ve ekonomik iş birliği
ile güvence altına alınmaya çalışıyor. Proje AB ve Körfez bloku
tarafından da güçlü bir biçimde destekleniyor. Türkiye’nin
öncülüğünde yürütülen projenin başarılı olması durumunda AB
ülkeleri, Körfez, Lübnan ve Mısır’dan en az 400 bin Suriyelinin
ülkesine dönmesi öngörülüyor.
Putin rejimle birlikte çözün dedi
Erdoğan, Soçi dönüşü ne mesaj vermişti?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Soçi dönüşü uçakta yanında götürdüğü
gazetecilerin sorularını yanıtlamıştı. Erdoğan, Suriye konusunda
Putin'in yaklaşımı için şunları söylemişti: "Sayın Putin
konuyla ilgili Türkiye’ye yönelik adil bir yaklaşım sürdürüyor.
Terörle mücadele noktasında her zaman yanımızda olacağını özellikle
de ifade ediyor. Burada şunu bize ima ediyor; ‘Mümkün olduğunca
bunları, rejimle birlikte çözme yolunu tercih ederseniz çok daha
isabetli olur’ gibi bir yaklaşımı var. Biz de diyoruz ki, şu anda
bizim istihbarat örgütümüz Suriye istihbaratıyla zaten bu konuları
yürütüyor ama bütün mesele netice almak. Eğer istihbaratımız,
Suriye istihbaratıyla bu çalışmayı yürütürken, buna rağmen hala
orada terör örgütleri fellik fellik at oynatıyorsa bu konuda bize
destek vermeniz gerekiyor diyoruz. Bu konuda da mutabakatımız
var."