Türkiye, çözüm sürecinde geçen ay yaşanan gelişmelerle umutlandı. 2015'in ilk günlerinden itibaren çözüm sürecinde yaşanan hareketlenme ve iyimser hava, 28 Şubat'ta Dolmabahçe Sarayı'nda HDP ile hükümet üyelerinin yaptıkları ortak açıklama ile tepe noktaya ulaştı. Ancak Mart ayında birbiri ardına yaşanan gelişmeler, çözüm sürecinin de gölgelenmesine yol açtı. Son olarak Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan, çok sert ifadelerle, hem HDP Lideri Selahattin Demirtaş'ı, hem de Kandil'i "çözüm sürecini zehirlemekle" suçladı. Çözüm sürecinde son 26 günde yaşanan gelişmeler şöyle; 28 ŞUBAT 2015 - ÇÖZÜM UMUDUNUN TEPE NOKTAYA ÇIKTIĞI GÜN: DOLMABAHÇE AÇIKLAMASI Dolmabahçe’deki Başbakanlık Ofisi'nde Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan, İçişleri Bakanı Efkan Ala, HDP'nin İmralı'ya giden heyeti ile ortak bir açıklama yaptı. Açıklamada, Abdullah Öcalan'ın İmralı'da çözüm süreci için oluşturduğu 10 maddelik planın ana hatları yer alıyordu. Öcalan açıklamada, “Silahlı mücadeleyi bırakma temelinde stratejik ve tarihi kararı vermek için PKK'yı bahar aylarında olağanüstü kongreyi toplamaya davet ediyorum” çağrısı yaptı. KİLİT GÖRÜŞME ; 12 MART Dolmabahçe'deki ortak açıklamadan sonra çözüm süreci konusunda oluşan iyimser hava, 12 Mart'ta TBMM'de yine Yalçın Akdoğan ile HDP'nin İmralı heyetinin TBMM'de yaptığı görüşmeye kadar sürdü. TBMM'deki görüşmenin ardından, ilk sıkıntılı durum İzleme heyetinin oluşumu konusunda çıktı. TBMM'deki görüşmeden sonra ilk açıklama, HDP tarafından geldi. Pervin Buldan, görüşme sonrası 16 kişilik bir izleme heyetinin oluşturulduğunu açıkladı. Buldan heyet konusunda ayrıntı bile verdi; "Heyet, bölge başkanları ve akil insanlardan oluşacak. Heyet, bir sonraki İmralı görüşmesine katılacak." 13 MART: BAŞBAKAN YARDIMCISI AKDOĞAN: KÜLLİYEN YALAN Buldan'ın "izleme heyeti kuruluyor" açıklaması bir anda Türkiye'nin en çok tartışılan konusu oldu. Ancak açıklamadan sadece saatler sonra, Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan'dan düzeltme geldi. Akdoğan, Twitter üzerinden yaptığı açıklama, izleme heyetinin "külliyen yalan" olduğunu vurguladı. Akdoğan, " Bazı basın organlarında 16 kişilik izleme heyeti kurulduğu belirtilerek isim listesi yayınlanmaktadır. Bunlar külliyenyalan ve uydurmadır. Meclis'te gerçekleşen sıradan bir Görüşmeye atfen spekülasyonlara yol açacak açıklamalar yapılması Sürecin ciddiyetiyle bağdaşmamaktadır "" ifadesini kullandı. HDP: İSİMLER GÜNDEME GELMEDİ Akdoğan'ın açıklamasının ardından, izleme heyeti konusunda bir açıklama da HDP'den geldi. HDP tarafından yapılan yazılı açıklamada, izleme heyeti fikrinin hükümete iletildiği, ancak heyette kimlerin yer alacağına ilişkin isim bazında bir görüşme olmadığı ifade edildi. HDP açıklamasında şöyle denildi; "Grup Başkanvekilimiz Sayın Pervin Buldan ve İstanbul Milletvekilimiz Sayın Sırrı Süreyya Önder'den oluşan Heyetimiz çözüm sürecine yönelik yürütülen temaslar kapsamında dün akşam Başbakan Yardımcısı SayınYalçın Akdoğan ile TBMM'de bir görüşme gerçekleştirmiştir. Heyetimiz görüşmede, İzleme Heyeti'nin bir an önce oluşturulması gerektiği görüşünü ve önerisini hükümet tarafına iletmiştir. Ancak görüşmede, basında iddia edildiği gibi isimler gündeme gelmemiştir." 17 MART- HDP EŞ BAŞKANI DEMİRTAŞ'IN "EN KISA" GRUP KONUŞMASI: "TAYYİP ERDOĞAN SENİ BAŞKAN YAPTIRTMAY İzleme heyeti konusundaki soru işaretleri daha durulmadan, çözüm sürecini etkileyecek çok önemli bir gelişme daha yaşandı. HDP Eş Başkanı Selahattin Demirtaş, partisinin grup toplantısında tarihinin en kısa grup konuşmasını yaptı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı hedef alarak, "Tayyip Erdoğan, seni Başkan yaptırtmayacağız" mesajı verdi. Demirtaş şöyle konuştu; Biz bir pazarlık hareketi, pazarlık partisi değiliz. AKP ile aramızda kirli bir pazarlık olmadı asla olmayacak. Kirli bir alışveriş, kirli bir işbirliği asla olmadı asla olmayacak. Bugün grup toplantımızda konular çok fazla, konuşacağımız çok şey var. Ama tek bir cümle ile ben bütün Türkiye ile bütün bu sorunların çözümünün anahtarını hatırlatmak ve bunun sözünü vermek istiyorum. Sayın recep Tayyip Erdoğan HDP var oldukça HDP’liler bu topraklarda nefes aldıkça sen başkan olamayacaksın. Sayın Recep Tayyip Erdoğan seni Başkan yaptırmayacağız, seni Başkan yaptırmayacağız, seni Başkan yaptırmayacağız..." 18 MART- AKDOĞAN: "İZLEME KOMİTESİ'NDE BEŞ ALTI KİŞİ YER ALACAK" İzleme Komitesi konusundaki bir sonraki kilit açıklama bizzat Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan'dan geldi. Akdoğan, 18 Mart'ta yaptığı açıklamada, daha önce "külliyen yalan ve uydurma" dediği izleme heyeti konusuna değindi. Akdoğan, 18 Mart açıklamasında, İzleme Komitesi'nde 5-6 kişinin yer alacağını, bu isimlerden bazılarının belirlendiğini, önümüzdeki hafta nihai kararı Başbakan Davutoğlu'nun vereceğini söyledi. Akdoğan, Anadolu Ajansı'na izleme komitesi konusunda şunları şöyledi; "Bu konu, üzerinde durduğumuz, çalıştığımız konulardan biridir. Sayısı 5-6'yı geçmemek üzere böyle bir çalışma yapılmaktadır. Birtakım isimler de belirlenmiştir.'' AA'nın haberine göre, bunun önümüzdeki hafta Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun nihai karar vereceği bir konu olduğunu belirten Akdoğan, ''5-6'yı geçmeyecek şekilde belirlenen birtakım isimler var. Bunun misyonu, çerçevesi ne olacak, bu değerlendirilen bir konu. Hala bunun üzerinde çalışıyoruz. Sanıyorum önümüzdeki hafta Sayın Başbakanımız son kararı verecek'' dedi. AKDOĞAN: NEVRUZ SÜRECE İVME KAZANDIRACAK FIRSATTIR Akdoğan, aynı açıklamasında Nevruz'un çözüm sürecindeki önemine de vurgu yaparak, şöyle konuştu; "Nevruz'da karşı rüzgarlar estirmek yerine sürecin yelkenini şişirecek şekilde hız kazandıracak rüzgarlar estirmek gerekiyor. Bu anlamda Nevruz önemli bir aşamadır. Dediğim gibi eğer bu süreç seçimden önce bir noktaya ulaşacaksa önümüzdeki her ay önemlidir ve kritiktir. Nevruz da buna ivme kazandıracak bir fırsattır diye düşünüyorum. Öcalan'ın kongre çağrısının vakit geçirilmeksizin hayata geçirilmesi demek, önümüzdeki bir iki ayda zaten somut bir gelişme yaşanması demektir." 19 MART SABAH: HDP HEYETİ İMRALI'YA GİTTİ, ÖCALAN'IN MESAJINI ALDI Son bir hafta içinde, çözüm süreci çerçevesindeki kritik bir başka gelişme ise, HDP heyetinin dün İmralı'ya gitmesi oldu. HDP Grup Başkanvekilleri İdris Baluken ve Pervin Buldan ile, İstanbul Milletvekili Sırrı Süreyya Önder ile DTK Eşbaşkanı Hatip Dicle ve Ceylan Bağrıyanık'tan oluşan Heyet, İmralı Adası'na gitti, Öcalan'ın nevruzda Diyarbakır'da okunacak mesajını getirdi. 19 MART AKŞAM: İZLEME HEYETİNİN KİMLERDEN OLUŞACAĞI HABERLERİ BASINA SIZDI Akdoğan'ın "5-6 kişilik izleme heyeti" açıklamasından sadece 24 saat sonra, basına da bu heyetin kimlerden oluşabileceğine ilişkin haberler sızdı. Basında yer alan haberlerde, izleme heyetinde yer alacak isimlerin sanatçı Kadir İnanır, öğretim üyesi Deniz Ülke Arıboğan, gazeteci Avni Özgürel ve İnsan Hakları Derneği Genel Başkanı Öztürk Türkdoğan ile, gazeteciler Ahmet Taşgetiren ve Hilal Kaplan olduğu iddia edildi. haberlerde, bu isimlere itiraz olması halinde, Beril Dedeoğlu, Ali Bayramoğlu ve İsmail Bedirhanoğlu’nun isminin de yedek olarak belirlendiği öne sürüldü. Ancak adları izleme heyetinde geçen İnanır, Arıboğan ve Özgürel, kendilerine heyette yer alacaklarına ilişkin bir bildirim yapılmadığını, gelişmeleri medyadan takip ettiklerini söylediler. AKDOĞAN: "BİZ AÇIKLAMA YAPMADAN HİÇBİRŞEYE İTİBAR ETMEYİN" İzleme heyeti konusundaki isimlerin sızmasının ardından, bu haberler Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan'a soruldu. AK Parti genel merkezi önünde, gazetecilerin izleme heyetiyle ilgili sorusunu yanıtlayan Akdoğan, "Biz açıklama yapmadan hiçbir şeye itibar etmeyin" dedi. 20 MART: CUMHURBAŞKANI İZLEME HEYETİNE KARŞI OLDUĞUNU AÇIKLADI Sürecin son ve en kritik açıklaması ise, Öcalan'ın mesajının okunacağı nevruz'dan hemen önce Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'dan geldi. Erdoğan, izleme heyeti konusunda kendisine yöneltilen sorulara karşılık, "heyete karşı olduğunu" kesin bir dille ifade etti. Erdoğan, şöyle konuştu; "Ben gazetelerde okuyorum. Böyle bir şeyden benim haberim yok. Bu olaya da ben olumlu bakmıyorum. Başbakanlığım döneminde de "Akil İnsanlar Heyeti'nden bir grubun gitmesine nasıl bakarsınız?" dediklerinde bunu doğru bulmadığımızı o zaman da söylemiştim. Aynı şeyi şimdi de söylüyorum. Bu konuda işin başından itibaren her ülkede olduğu gibi istihbarat teşkilatları bunun birinci derecede sürecin yönetenlerindir. Bizler o dönemde malum temsilcileri olan siyasi partiden 3 elemanı buraya gönderdik. Yine biz gönderdik. Hükümet olarak gönderdik. Bu sayının 3’ten 5’e, 7’ye çıkması veya ayrı bir grubun oraya gitmesi neyi değiştirecek ki. Birilerini tatmin için bu işler yapılmaz. Bunun dışındaki süreç kendi çerçevesi içinde kalmalıdır. Dağa bile çeşitli roman yazarları gönderildi. Ne netice alındı. Yeni romanlar mı yazdırılacak? Bunlara gerek yok, bunları doğru da bulmuyorum." 21 MART ÖĞLE SAATLERİ- ÖCALAN'IN MEKTUBU DİYARBAKIR'DAKİ NEVRUZ MİTİNGİNDE OKUNDU HDP'nin İmralı'dan getirdiği Öcalan'ın mektubu, Diyarbakır'daki nevruz mitinginde okundu. Öcalan mektubunda, PKK'yı yeni bir aşama için kongre'ye çağırdı. Hükümetle yürütülen çözüm süreci konusunda ise Öcalan, "izleme" heyetinin dışında, bir de hem izleme heyeti üyeleri, hem de milletvekillerinden oluşacak bir "yüzleşme komisyonu" kurulması çağrısı yaptı. Abdullah Öcalan'ın mektubunda "eşme ruhundan" bahsetmesi ise siyasi kulisleri karıştırdı. Öcalan'ın "eşme ruhu" diyerek, Süleyman Şah türbesinin taşınmasına ilişkin Şah Fırat operasyonu sırasında "TSK ile PYD güçlerinin işbirliğine" atıf yaptığı yorumları yapıldı. 21 MART ÖĞLEDEN SONRA- BAŞBAKAN YARDIMCISI ARINÇ, İZLEME HEYETİ KONUSUNDAKİ GÖRÜŞ AYRILIĞININ İLK İP Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın izleme heyetiyle ilgili sözlerine cevap verdi. Arınç, "Milli Güvenlik Kurulu toplantılarında veya bakan arkadaşlarımız tarafından ne zaman emretmişse kendisine bilgi sunulmaktadır. Ekran önünde konuşmasını uygun bulmuyorum" dedi. Arınç, "Ülkeyi yöneten hükümettir, sorumluluk da hükümettedir" diye konuştu. 21 MART CUMARTESİ AKŞAMI Cumhurbaşkanı Erdoğan, Başbakan Davutoğlu'nu Kısıklı'daki evine davet etti. Görüşme, 1.5 saat sürdü. Herhangi bir açıklama yapılmadı. 22 MART PAZAR GÜNÜ SABAH SAATLERİ: ERDOĞAN: "DOLMABAHÇE'DE YAPILAN ORTAK AÇIKLAMAYA DA KARŞIYIM..." Pazar günü Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Ukrayna'ya giderken yolda gazetecilere yaptığı açıklamalar basına yansıdı. Daha önce Dolmabahçe'de okunan ortak deklarasyon konusunda hiç konuşmamış olan Cumhurbaşkanı Erdoğan sessizliğini bozdu. Erdoğan, sadece izleme heyetini değil, 28 Şubat'ta Dolmabahçe Sarayı'nda HDP ile hükümetin yaptıkları ortak açıklamaya da "karşı olduğunu" söyledi. 22 MART PAZAR GÜNÜ ÖĞLEDEN SONRA: ARINÇ SÖZLERİNİN ARKASINDA: "BU ÜLKEDE BİR HÜKÜMET VAR..." Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç basının karşısına çıkarak, "unutulmasın, bu ülkede bir hükümet var" açıklamasını yaptı. Arınç, "Sayın Cumhurbaşkanı'na sevgimizde, saygımızda hiçbir eksilme olmaz. Cumhurbaşkanımızı seviyoruz, onun gücünü biliyoruz. Yapacağı hizmetlerin de farkındayız ama unutmayın bu ülkede bir hükümet var. Bu gücümüzün de herkes tarafından bilinmesi lazım" dedi. 23 MART PAZARTESİ- ÖĞLE SAATLERİ- GENELKURMAY'DAN SERT ÇIKIŞ: "EŞME RUHU"NA SERT TEPKİ Çözüm süreci konusunda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile hükümet arasında yaşanan farklı duruşa ilişkin tartışmalar sürerken, Genelkurmay'ın yaptığı bir açıklama gündeme bomba gibi düştü. Genelkurmay tarafından yapılan yazılı açıklamada, Abdullah Öcalan'ın 21 Mart'ta Diyarbakır'daki nevruz mitinginde okunan mektubunda yer alan "Eşme Ruhu"sözlerinin TSK ile PYD arasında işbirliğine işaret ettiği yorumlarına çok sert tepki gösterdi. "Abdullah Öcalan TSK'nın muhattabı değildir ve olmayacaktır" vurgusunun yapıldığı açıklamada, devam eden çözüm sürecine rağmen, TSK'nın PKK'yı da, PYD'yi de, "terör örgütü" olarak gördüğü çok ifadelerle ortaya konuldu. 23 MART PAZARTESİ GÜNÜ- BAKANLAR KURULU TOPLANTISI SONRASI ARINÇ TARİHİ BASIN TOPLANTISINI YAPTI Pazartesi günü Bakanlar Kurulu toplantısının ardından Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, "hükümet sözcüsü" sıfatıyla basının karşısına çıktı. Cumhurbaşkanı'nın "karşıyım" dediği çözüm süreci izleme heyetinin kurulacağını açıklayan Arınç, Erdoğan'ın daha iyi bilgilendirileceğini söyledi Erdoğan'la ters düştüğü için kendisine yapılan "istifa" çağrılarına karşılık "görevimin başındayım" diyen Arınç, İstifa çağrısını en yüksek perdeden dile getiren, kendisiyle aynı partiden AnkaraBüyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek'e ise çok ağır yüklendi. Gökçek'in paralel yapının "kucağına oturduğunu" ve bu yapıya Ankara'yı "parsel parsel sattığını" söyledi. 24 MART SALI GÜNÜ- BAŞBAKAN DAVUTOĞLU KRİZ KONUSUNDA İLK KEZ KONUŞTU Çözüm süreci konusundaki krizin en başından itibaren sessizliğini koruyan Başbakan Ahmet Davutoğlu sessizliğini dün bozdu. "Çözüm sürecinde silahsızlanma çağrısı ile gelinen aşama son derece önemli bir aşamadır" diyen Davutoğlu, "çözüm süreci stratejik hedeftir" dedi. Davutoğlu şöyle konuştu; "Cumhurbaşkanımız daha önce vurguladı, seçimi kaybetmek pahasına dair çözüm sürecinden fedakarlık etmeyiz dedi. Onun için de benim için de hükümetimiz için de çözüm süreci üzerinde her an titizlikle durduğumuz bir süreçtir. Çözüm sürecinin stratejik hedef olma niteliği konusunda hiçbir görüş ayrılığımız yoktur. Bu konuda atılacak adımlar hususunda ise her zaman farklı kanaatler dile getirilebilir. Bu farklı kanaatler her zaman her zeminde konuşulabilir. Çözüm sürecinin başarıya ulaşması, bu problemin gündemden tümüyle düşmesi, silahların terkine, toprağa gömülmesine bağlıdır.Çözüm süreci konusunda kararlı bir şekilde yolumuza devam edeceğiz. Hiçbir görüş ayrlığı bu kararlılıktan feragat anlamında değerlendirilmemelidir. Türkiye'de hükümetle cumhurbaşkanlığı makamı arasında bir görüş ayrılığı var, senaryosu üzerinden kaos beklentisi içinde olmaması gerekir. Bunlar devlet mahremiyeti. Gerekli adımlar gerektiği zaman atılacak". 24 MART SALI GÜNÜ- GENELKURMAY PKK'YA KARŞI OPERASYON AÇIKLAMASI YAPTI Genelkurmay Başkanlığı, Mardin Valiliği’nin oluru üzerine Mazıdağı İlçesi’nde PKK’nın sığınak, barınak ve depolarının tespit ve imhası için operasyon başlatıldığını açıkladı. Genelkurmay Başkanlığı’nın resmi internet sitesinden yapılan açıklamada, "Güvenlik güçleri tarafından, Mardin, Mazıdağı kırsalında, bölücü terör örgütü mensuplarına ait olduğu değerlendirilen sığınak, barınak, depoları tespit ve imha etmek maksadıyla, Valilik oluruna istinaden, 5 tim kuvvetle operasyon icra edilmektedir. Operasyon devam etmektedir" denildi. 25 MART ÇARŞAMBA- DEMİRTAŞ : "İZLEME HEYETİ KIRMIZI ÇİZGİMİZ DEĞİL..." HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, izleme Heyeti'nin HDP'nin kırmızı çizgisi olmadığını söyledi. Demirtaş, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bu konudaki açıklamalarının milliyetçi oylara yönelik mesajlar olup olmadığı sorusuna ise "Belki olabilir, fakat milliyetçiler de afedersiniz aptal değil herhalde" diyerek cevap verdi. 25 MART ÇARŞAMBA- YALÇIN AKDOĞAN KONUŞTU Başbakan Yardımcısı Akdoğan, HDP Eş Başkanı Demirtaş ve Kandil'den gelen, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "Dolmabahçe'ye de, izleme heyetine de karşılım" mesajlarına yönelik eleştirilerine sert çıktı. Demirtaş, "Sayın Demirtaş'ın ve Kandil'in geçen hafta yapmış olduğu açıklamalar sürecin ruhuna uymuyor. Gelinen aşamanın hassasiyetlerine uygun düşmemiştir, adeta süreci zehirlemiştir, iklimi bozmuştur. Cumhurbaşkanımız bu sürecin mimarıdır ve ona savaş açan bir yaklaşım kabul edilemez" dedi. 25 MART ÇARŞAMBA - AK PARTİ GÜVENLİK PAKETİ İÇİN ADIM ATTI AKP Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş, İç Güvenlik Paketi’nin kalan maddelerini yarın TBMM Genel Kurulu’nda ele alacaklarını açıkladı. HDP'nin çıkması, çözüm sürecini olumsuz etkiler" dediği, "kırmızı çizgi" olarak nitelendiği iç güvenlik paketinin, kabul edilen kısımlarına ilişkin yürütme ve yürürlük maddelerinin yarın TBMM Genel Kurulu'nda görüşüleceği açıklandı. 2 maddenin kabul edilmesi halinde iç güvenlik paketi Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın onayına gönderilecek. Saray’ın onaylamasının ardından ise yasa Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girecek.İç Güvenlik Paketi’ne başta HDP olmak üzere muhalefet büyük tepki göstermişti.