Çölyak hastalarına müjde

Ağustos ayında organik tarım projesi kapsamında organik ekmek üretimine başlayan İstanbul Halk Ekmek, son olarak çölyak ve fenilketonuri hastalarının beslenme sorununu büyük oranda çözecek glutensiz karışım üretimine başlıyor. İstanbul Halk Ekmek’in bu konudaki çalışmalarına 2000 yılında başladığını anlatan Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Kadir Topbaş, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi ile işbirliği yapılarak, sınırlı sayıda da olsa glutensiz ve düşük fenilaninli ekmek üretimi gerçekleştirildiğini söyledi. Topbaş, aynı işbirliği ile daha çok hastanın ihtiyacını karşılamak amacıyla, şimdi de glutensiz karışım üretimine başlayacaklarını açıkladı. Glutensiz karışım olarak adlandırılan yeni ürün ile çölyak ve fenilketonuri hastaları; ürünle birlikte verilecek tarifleri uygulayarak arzu ettikleri kek, kurabiye, puding gibi çeşitleri kendi evlerinde yapma imkanına kavuşacaklar. Bu konuda Türkiye’de ilk olan bu çalışma ile çölyak ve fenilketonuri hastaları, yurt dışından oldukça pahalı fiyatlara ithal edilen benzer ürünlere bağımlı olmaktan çıkacak, kendi lezzet kültürümüze uygun ürünleri sağlıklı olarak elde etme imkanına kavuşacaklar. Ülke ekonomisi ve bu hastaların sağlığı için hayati bir önem taşıyan proje AB Fonları tarafından da destekleniyor. ÇÖLYAK HASTALIĞI NEDİR? Günümüzdeki yorumuyla ilk kez 1888’de tanımlanan Çölyak hastalığı (glutene duyarlı ince barsak hastalığı), genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimi sonucu ortaya çıkan, immunolojik ve multifaktöriyel bir hastalıktır. Genetik olarak yatkın bireylerin gluten içeren buğday, arpa, çavdar ve yulaflı gıdaları almaları, yaşamın herhangi bir anında, önemli bir sağlık sorunu oluşturmaktadır. Bu nedenle, çölyak bir çocukluk çağı hastalığı değildir. Glutenli gıdanın ilk verildiği günlerde başlayabileceği gibi 80 yaşında bile bilinmeyen nedenlerle aniden ortaya çıkabilir. Çölyaklı bireyler çok silik klinik tablolardan ölüme kadar değişen geniş bir yelpazede karşımıza çıkmaktadır. Tanı gecikmesi boy kısalığı, bağırsak kanseri, kemik erimesi, diyabet gibi farklı hastalıklara yol açabilmektedir. Bu hastalığın tek tedavi yöntemi yaşam boyu glutensiz beslenmektir. İlaç tedavisi yoktur. Kuralına uygun bir diyet normal sürede ve sağlıklı bir yaşam sağlamaktadır. Çölyaklı bireyler için tanı konma aşamasında tıp camiası, tanıdan sonra ise gıda sektörü çok önemli ve yaşamsal roller oynamaktadır. Çölyak hastalığı günümüzde, dünyada en sık görülen kronik hastalıklardan biri olarak kabul edilmektedir. Ülkemizde sıklığı ile ilgili yeterli çalışma yoktur, ancak tıp çevrelerimizce 300-500’de bir olduğu tahmin edilmektedir. FENİLKETANURİ HASTALIĞI NEDİR? Kalıtım yolu ile geçen ve ilerleyici zeka ve gelişim geriliği yapan bir metabolizma hastalığıdır. Dünyada görülme sıklığı 10.000’de birdir. Fenilketonurinin dünyada en çok görüldüğü ülke Türkiye’dir. Hastalığın Türkiye’deki görülme sıklığı 4.000’de birdir. Türkiye’de yılda yaklaşık 350-400 bebek fenilketonurli olarak doğmaktadır. Yeni doğan bebeklerde topuktan alınan bir damla kan ile bu hastalığa erken teşhis konulabilmektedir. Erken teşhis konulan bebeklere fenilalanin amino asidi yönünden fakir diyet verilirse zeka geriliği tamamen önlenebilmektedir. Bu hastalığın yeni doğan döneminde taranması zorunludur ve tarama bütün Türkiye’yi kapsayacak şekilde organize edilmiştir. Bu hastaların tedavisindeki en önemli sorun fenilalanin yönünden fakir proteinli gıdaların çok pahalı olmasıdır. kaynak: www.ntvmsnbc.com