Çocuklara kelepçe takılmayacak

Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan Çocuk Mahkemeleri Kanunu Tasarı Taslağı, özel korunma ihtiyacı olan veya suça sürüklenen çocukların korunmasını, haklarının ve esenliklerinin güvence altına alınmasını öngörüyor. Taslak, çocuklara zincir ve kelepçe takılmaması kuralını da getiriyor. Başbakanlığa sunulan taslakta, daha erken yaşta ergin olsa bile, 18 yaşını doldurmamış kişi çocuk olarak tanımlanıyor. Taslak, çocuğun öncelikle kendi aile ortamında korunmasını sağlamaya yönelik, danışmanlık, eğitim, bakım, sağlık, sosyal yardım ve barınma konularında koruyucu ve destekleyici tedbirler alınmasını öngörüyor. Çocuklar hakkında koruyucu ve destekleyici tedbir kararı; çocuğun anası, babası, vasisi, bakım ve gözetiminden sorumlu kimse, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu ve Cumhuriyet savcısının istemi üzerine veya resen çocuk hakimi tarafından alınabilecek. Suça sürüklenen çocuk hakkındaki soruşturma çocuk bürosunda görevli Cumhuriyet savcısı tarafından bizzat yapılacak. Çocuğun ifadesinin alınması veya çocuk hakkındaki diğer işlemler sırasında çocuğun yanında sosyal çalışma görevlisi bulundurulabilecek. Cumhuriyet savcısı soruşturma sırasında gerekli görüldüğünde çocuk hakkında koruyucu ve destekleyici tedbirlerin uygulanmasını çocuk hakiminden isteyebilecek. Gözaltına alınan çocuklar, kolluğun çocuk biriminde tutulacak. Kolluğun çocuk biriminin bulunmadığı yerlerde çocuklar, imkanlar ölçüsünde gözaltına alınan yetişkinlerden ayrı bir yerde bulundurulacak. Çocukların yetişkinlerle birlikte suç işlemesi halinde, soruşturma ve kovuşturma ayrı yürütülecek. Davaların birlikte yürütülmesinin zorunlu görülmesi halinde, birleştirme kararı verilebilecek. Çocuklara zincir, kelepçe v.b. takılamayacak. Ancak zorunlu hallerde çocuğun kaçmasını, kendisinin veya başkalarının hayat veya beden bütünlükleri bakımından doğabilecek tehlikeleri önlemek için kolluk tarafından gerekli başkaca önlem alınabilecek. Çocuğa yüklenen suçtan dolayı yapılan yargılama sonunda belirlenen ceza, en çok 3 yıla kadar (üç yıl dahil) hapis veya adli para cezasıysa; mahkemece, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilecek. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının verilmesi halinde, çocuk, 5 yıl süreyle denetimli serbestlik tedbirine tabi tutulacak. Bu süre içinde dava zamanaşımı duracak. Suça sürüklenen çocuklarla ilgili olarak uzlaşma, soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olan veya kasten işlenen ve alt sınırı 3 yılı aşmayan hapis veya adli para cezasını gerektiren ya da taksirle işlenen suçlarda uygulanacak. Suç tarihinde 15 yaşını doldurmayan çocuklar bakımından bu süre 5 yıl olarak uygulanacak. Çocuk mahkemesi, tek hakimden oluşacak. Bu mahkemeler her il merkezinde kurulacak. Çocuk mahkemelerinde yapılan duruşmalarda cumhuriyet savcısı bulunmayacak. Çocuk mahkemelerine, tercihen çocuk hukuku alanında uzmanlaşmış, çocuk psikolojisi ve sosyal hizmet alanlarında eğitim almış olan hakimler atanacak.