Çocuk eğitiminde masal

Çocukların Eğitim ve Gelişiminde Masallar

Masal dinlemeyi ya da kendisine masal okunmasını hangi çocuk sevmez ki! Masallar, eğlendirirken düşündüren, gelecekteki hayatımıza etki eden çocukluğumuzun vazgeçilmez bir parçası… Her çocuğun hayatında çok sevdiği bir masal mutlaka vardır. Defalarca bunları dinlemekten de bu masalların okunmasından hiç usanmazlar.

6. Aydan itibaren masal
Uzmanlar çocukların hayatına masalların ve kitapların daha 6. aydan itibaren girebileceğini vurguluyor ve çocuğun kitapla tanışmasının öneminin altını çiziyor. International Hospital Psikiyatri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Aysel Ekşi çocukların resimli, kalın sayfaları çevirebileceğini, annelerin resimleri anlatarak hem onlarla farklı bir boyutta iletişim kurabileceğini hem de onları hayal güçlerinin gelişimine katkıda bulunabileceklerine gönderme yaparak şunları söylüyor.

“ Anne, çocuk büyüdükçe yine resimli, kısa cümleler içeren kısa masalları okur, çocuk manasını tam kavramasa da cümlelerin ahengini, tekrarlanan ritmini, renkli resimleri sever. Bu masallarda aslında belli bir zaman dilimi ya da belli bir yer yoktur. Hayvanlar, aynalar, devler veya cüceler konuşur, gerçek dışı olan bu durum onu rahatsız etmez. Ama biraz daha büyüdüğü zaman konusu ve sonu olan hikayelerle ilgilenir, bunları günlük yaşantısı ile ya da bildiği insan ve hayvanlarla bağdaştırmaya başlar: Cinler, devler, kötü adamlar korkutur, mutlu son ile bitenler rahatlatır. Yani duygusal tepkiler gösterirken bir yanda da düşünme ve mantık gelişmektedir, ‘hayvanlar konuşamaz ki' ‘dev yoktur ki' gibi mantık ve gerçekler devreye girmeye başlar. “

Masala bu açıdan yaklaşıldığında kitap ve masal seçiminde çocuğun yaşının, kitabın içeriğinin ve kullanılan dilin önemi de kendiliğinden ortaya çıkmaktadır. Bu konulara gerekli özenin gösterilmesi zorunludur. Yaklaşık altı yaşına kadar soyut kavramlar tam olarak gelişmediğinden çocuğun hayal gücünü geliştirici, olumlu değerlerin işlendiği, güzel örnekleri benimseten kitaplar seçilmesinde fayda vardır. Bu yönlerine dikkat edilmiş masallar ve hikayeler çocuğun kelime hazinesini, hayal gücünü, düşünme yeteneğini, yaratıcılığını hatta neden- sonuç ilişkisi kurmasını desteklemesi açısından son derece yararlı bulunmaktadır.

Araştırmalar bebeklikten itibaren kendilerine masal okunan bebeklerin okuma alışkanlığını daha kolay kazandıklarını ortaya koyuyor.

Burada şu detaya dikkat etmekte de büyük fayda var. Çocuklar, okunacak kitapları büyükleriyle birlikte seçmişler ise bunların okunması konusunda da daha istekli hale gelebilmektedirler. Öte yandan yine masal okuyan kişinin ses tonu, sıcaklığı, sevecen ve yakın tutumu da masal sevgisinin gelişiminde önemli bir faktör.

Çocuk eğitiminde ses
Son yıllarda yapılan araştırmalar çocukların daha anne karnındayken etkilere açık olduğunu göstermektedir... En çok etkilendikleri faktör ise ses ve müziktir. Bu ilgi dünyaya geldikten sonra da artarak devam etmektedir. Müzikle büyüyen çocuklar daha zeki ve sosyal hayatta daha başarılı olmaktalar.

Sesli kitaplar temelde kitaplara monte edilmiş ses kartlarından oluşmaktadır. Okul öncesi çocuklar için hazırlanan bu kitaplarda gündelik hayata dair, ebeveynlerin ve eğitmenlerin çocuklara öğretmek istediği temel konulara dair öyküler bulunmaktadır.

Kitaba monte edilen ses kartlarında ise içerikteki hikâyelere uygun, özel olarak hazırlanmış neşeli şarkılar ve efektler bulunmaktadır.

-Yetenek gelişiminde sesli kitap farkı

çocuklar birçok öğrenme metoduyla karşılaşma fırsatı yakalamaktadır:

-Görsel

-İşitsel

-Dokunsal

Sesli kitaplar ile 18. aydan  itibaren çocuklar, 3 farklı duyu organına hitap eden öğrenme süreçleri ile tanışıyorlar. Bu farklı öğrenme şekillerinin bir arada bulunmasıyla hem farklı öğrenme tarzlarına sahip olan çocuklara ulaşılabilecek hem de çocukların kavrama hızları artacaktır. Kitaplardaki rengârenk resimler, kartlardaki eğlenceli şarkılar sayesinde çocuklar ilgilerini kaybetmeden kitabı takip etmekteler, hatta çoğu zaman ellerinden hiç bırakmadan...

Ses kartlarındaki kontrol butonları sayesinde çocuklar ilgili resimler ve sesler arasında mantıklı bağlantılar kurmayı öğrenmekte böylece

Bağlantı kurma,
Yönetme,
İlgilendirme
Sonuç çıkarma gibi birçok yetenek aynı anda gelişim gösterebilmektedir.

Okul öncesi çağında oyun oynama eğiliminde olan çocuklar sesli kitaplarla eğlenirken öğreniyorlar,  aynı zamanda kitaplarla da tanışmış oluyorlar. Sesli kitaplar ile eğlenerek kitaplarla tanışan çocuklar böylece kitaplarla güçlü bağlar kurabiliyor ve kitap okuma alışkanlığının da ilk adımını atmış oluyorlar.

Unutmayalım ki çocuklarımız için hiçbir şey sevgiyle yoğrulmuş emek kadar değerli olamaz...