Çocuğunuz bağımlı mı?

Çocuğunuzun uyuşturucu kullandığını nasıl anlarsınız?


Uyarıcı ve uyuşturucu haplar, her kullanımda beyinde hücre kaybına sebep olur. Çocuğunuz aşırı unutkan olduysa, gözlerinde yaşarma, sulanma ve kızarma varsa, yüzünde aşırı kızarma görüyorsanız dikkat edin. Hap kullanıyor olabilir.

Son yıllarda özellikle gençler arasında bağımlılık yapan uyuşturucu ve uyarıcı hap (ecstasy, captagon) kullanım oranı giderek artıyor. İlk başlarda olumsuzlukları unutturduğu, heyecan verdiği düşünülse de, kısa sürede bağımlılık oluşturan bu haplar ruhsal ve bedensel çok ciddi sağlık sorunlarına yol açıyor. Ecstasy, diğer uyuşturucu maddelere göre daha kolay ulaşılabildiği ve bağımlılık yapmadığı sanıldığı için daha yaygın kullanılıyor. Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ergen-Genç-Erişkin Kliniği Şefi Psikiyatr Doç. Dr. Kemal Sayar, kliniğe müracaat eden gençlerin yarısının madde bağımlısı olduğunu söylüyor. Gençlerin bu tür maddelere yönelmesindeki sebepleri ailede aramak gerektiğini belirten Sayar’a göre, ekonomik ve sosyal sıkıntılar sonucu ailenin çözülmesi ve gençlerin üzerindeki dikkatin azalması olumsuzlukların başlıca sebebi. Aile bir arada yaşadığı halde, anne-babalar çocuklarına yeterince ebeveynlik yapmıyor, gerektiği kadar zaman ayırmıyor. Çocuklar, televizyonda ve video oyunlarında gördükleri parlak, ışıltılı dünyaları ve heyecanı gerçek hayatta yaşamak istiyor. Çocuğun hayatında var olan anne-baba, onun için kararlı bir üs gibi emniyet veriyorlar. Anne-baba hayatında yoksa çocuk, o ışıltılı dünyanın baştan çıkarıcı unsurlarının peşine koşuyor. Bu noktada karşısına ilk olarak madde kötüye kullanımı çıkıyor.

Her hastalığın, her bağımlılığın kendisini gösteren, dışa ya da duygulara yansıyan belirli, belirsiz özellikleri olduğu gibi bu durumlarla karşılaşan çocukların da bazı özellikleri var.

Çocuğunuzun akademik başarılarında düşme varsa, eve bulutların üzerinde gibi geliyorsa, şaşkınlık emareleri gösteriyorsa, unutkanlık emareleri gösteriyorsa, bazı şeylerini okulda unutuyorsa, bazı şeylerin hesabını iyi veremiyorsa, para çalmaya başlamışsa, vücuduna zarar verici davranışlarda bulunuyorsa, gözlerinde yaşarma ve sulanma varsa, yüzünde ve gözlerinde aşırı kızarma gözlüyorsanız şüphelenmelisiniz. Çocuğunuzun arkadaş gruplarına çok dikkat etmeli, olumsuz arkadaşlarla dolaşmaya başlamışsa, arada bir kayboluyorsa ve gece belirsiz saatlerde gelmeye başlamışsa mutlaka tetikte olmalısınız.

Doç. Dr. Kemal Sayar, toplumun hızla değişmesiyle birlikte, eski değerler aşınırken yerine yeni değerlerin konulamamış olmasının da gençlerin bir değersizlik buhranıyla karşı karşıya kalmalarına sebep olduğunu söylüyor. Gençlerin hayatı sevmediğine dikkat çeken Sayar, “Her gün yüzlerce gencin hikayesini dinliyorum. Gençler öyle şeyler anlatıyor ki vizite sonunda gazetelerin 3. sayfalarını okumuş gibi oluyorum. Büyük bir değer buhranı var. Gençler tutunacak dal bulamıyor, aidiyet hissedemiyor. Moral değerler hızla aşınıyor; ama onların yerine konulacak bir şey bulunamıyor. Popüler kültür insanlara geçici sahte aidiyetler sunuyor; fakat tam olarak gençleri tatmin etmiyor. Anne-baba yok, sağlam değerler yok. Gençler suni mutluluklara koşuyor. Haplar onlara geçici bir şekilde kendilerini iyi hissetme imkanı veriyor.” diyor.

Tedavi için çevre değişmeli

Hap kullanan gençler, bir süre sonra suni mutluluğa alıştıkları için bu maddeler olmadan mutlu olmayı unutuyor. Hayatın güzelliklerini ancak bu şekilde görebileceklerini sanıyorlar ama, bu maddeler zaman zaman öyle büyük depresyona yol açıyor ki, uzun vadede ciddi moral bozukluğu yaşıyorlar. Bu da gençlerin hayattan soğumalarına ve küsmelerine yol açıyor. Hayata bir türlü tutunamıyorlar. Haplar karaciğeri iflas ettiriyor. Her kullanımda beyinde hücre kaybına sebep oluyor. Bir süre sonra beyin de iflas etmeye başlıyor. Özellikle tiner, bali çeken gençlerde beyin ve akciğer hızlı bir şekilde ölüyor. Zaten bir müddet bu maddeleri kullanan insanlarda iç organlar iflas ediyor. Bağımlı bir kişinin tedaviden sonra eski sağlığına kavuşması çok zor oluyor. Bu maddelerin her alımında vücudun yeni hücrelerini öldürdüğünü unutmamak gerekiyor. Sınavlara hazırlanan çocuklar uyanık kalmak için kullandıklarını söylüyor; ama uzun vadede bu haplar unutkanlığa yol açıyor. Uyarıcı olan hap o an içindir; fakat kronik kullanımında zihnin yavaşlamasına ve zayıflamasına yol açar. Tedavi için kişinin motive olması çok önemli. Eğer istiyorsa ailenin de desteğiyle çok hızlı tedavi olabilir. Beden maddeden yi arındırdıktan sonra birtakım motivasyon egzersizleri veriliyor. Madde kullanımını bırakmanın en önemli şartı, bulunulan çevreden uzaklaşmaktır. Çoğu, mahalle arkadaşlığı gibi bir alt kültürün sonucu olarak başlıyor. Bağımlı olsalar bile arkadaşlığını devam ettirmek için genç de kullanmaya başlıyor.

Zaman