Çin ve Tayvan, 1949'dan bu yana ilk kez aynı masada

Çin İç Savaşı'nın sona erdiği 1949'dan bu yana Çin ve Tayvan ilk defa bugün üst düzey resmi temaslarda bulundu.

Nankin'de dört gün sürecek görüşmelere, tarafları temsilen Wang Yu-çi ve Zhang Zhijun katılıyor.

Resmi gündemi ile ilgili bir açıklama yapılmayan bu görüşmeler, iki ülke arasındaki güven arttırıcı bir çaba olarak değerlendiriliyor.

Reuters haber ajansı Çin ve Tayvan'ın en kısa sürede karşılıklı temsilcilik açma konusunda anlaştığını duyurdu. Fakat konuyla ilgili henüz resmi bir açıklama yapılmadı.

Çin adına görüşmelere katılan Zhang iki tarafın aynı masaya oturup görüşebileceğini düşünmenin geçmişte imkânsız olduğunu söyledi. Tayvan adına toplantıya katılan Wang ise görüşmeyi Çin-Tayvan anlaşmazlığında yeni bir sayfa olarak nitelendirdi.

AFP haber ajansı, her iki tarafın da hassasiyetlerinin göz önünde bulundurularak toplantı odasına bayrak asılmadığını ve yetkililerin isimlerinin yazıldığı etiketlere unvanlarının eklenmediğini bildirdi.

Ticaret anlaşmaları

Çin, Tayvan'ın bağımsızlığını tanımıyor ve kendi topraklarının bir parçası olduğunu belirtiyor. Pekin açıkça, adanın kendi topraklarına dâhil edilmesi amacında olduğunu ifade ediyor.

Tayvan'ı resmi olarak bağımsız bir ülke olarak tanımayan ABD de Taipei'nin arkasında duruyor.

Tayvan meselesi, Pekin ve Washington arasında yıllarca gerilime neden oldu.

Çin ve Tayvan arasındaki ilişkiler, Tayvan'ın Pekin yanlısı Devlet Başkanı Ma Yin-jeou'nun 2008 seçimlerinde başa gelmesiyle ilerleme kaydetmişti.

Yine aynı yıl karşılıklı uçak seferleri başlamış ve Çin'den gelen turistler, Tayvan ekonomisinin büyümesine katkıda bulundu.

Ticaret anlaşmaları, Tayvanlı teknoloji şirketlerinin yayılmasını ve Çin'e milyarlarca dolar yatırım akmasını sağladı.

Fakat uzmanlar Ma'nın bölge halkı arasında çok sevilmediğini ve iktidardaki Kuomintang Partisinin gelecek yıl yapılacak yerel seçimleri kaybetmesinin beklendiğini belirtiyor.

Çin'in Jiangsu bölgesinin başkenti Nankin'de yapılan görüşmeler, 1949'dan bu yana hükümetler arası ilk resmi temas olarak tarihe geçiyor.

Basın özgürlüğü

BBC'nin Pekin'den bildiren muhabiri Celia Hatton, Çin ve Tayvan'ın yıllarca, dostluk dernekleri olarak bilinen kuruluşlar ve ticaret grupları aracılığıyla dolaylı olarak temasta olduğunu belirtiyor.

Muhabirimiz Hatton, tüm iyimserliğe rağmen, Çin'in yıllar boyu savurduğu 'Tayvan'ı gerekirse zorla geri alacağı tehdidini' geri çekmeyi reddetmesi nedeniyle taraflar arasında hala gerilim olduğunu dile getiriyor.

Tayvanlı müzakerecilerin tarafların birbirilerinin topraklarında kalıcı temsilciler bulundurması önerisi yapması bekleniyor.

Çin'in bazı medya organlarına onay vermemesi nedeniyle Tayvanlı yetkililerin basın özgürlüğünü de gündeme getirebilecekleri belirtiliyor.

Tayvan temsilciğinden yapılan yazılı açıklamada "Basın özgürlüğü evrensel bir değerdir… Her iki taraf arasındaki haber paylaşımı açısından en önemlisinin, özgür ve eşit bilgi akımı olduğunu tekrar tekrar söyledik" dendi.

Tayvan'da halk 1980 yılına kadar diktatörlük baskısı altında kalan basın özgürlüğü konusunda çok hassas davranıyor.

Muhabirler, Pekin'deki müzakerecilerin daha yakın ekonomik işbirliği için baskı yapacağını söylüyor.