Çin mermercileri de krize soktu

İhracatın gözde sektörlerinden mermer, zor durumda. İç piyasada mermer ihtiyacının Çin’den karşılanmaya başlaması, ihracatta yaşanan güçlükler, girdilerdeki artış, mermer sektörünü krizin eşiğine getirdi. Muğla ve Denizli’de çok sayıda mermer fabrikası el değiştirirken, bazıları da kapanmaya başladı. Muğlalı mermerciler, hükümetten, ÖTV’nin kaldırılmasını girdilerin de ucuzlatılmasını istiyor. Mermercilere göre aksi durumda, kredi borçları yüzünden bankalar, mermerciliğe başlayacak. Dünya mermer rezervinin yüzde 40’ının bulunduğu Türkiye’de mermer ve maden sektörü zor günler yaşıyor. Çin’in granit sektörüne çok ucuz fiyatla girmesiyle iç pazarda sıkıntılar yaşayan sektör şimdi de akaryakıta üst üste yapılan zam ve doların düşük kurda seyir etmesi nedeniyle ihracatta krize girdi. Koşulların giderek ağırlaşması üzerine mermer sektörünün ağırlıklı olduğu Muğla ve Denizli’de işletmeler peşi sıra kapanmaya başladı. Denizli’de 10 fabrikadan bazıları el değiştirirken, bazıları da ise çalışmalarını durdurdu. Muğla’daki 8 fabrika ise elektrik borcunu ve personel maaşını ödeyemez duruma geldi. Akaryakıta yapılan son zamların bardağa taşıran son damla olduğunu belirten Muğla Mermerciler Derneği 2. Başkanı Mustafa Ercan, “Son zamlardan sonra üretim maliyetlerimizi tekrar gözden geçirme gereği duyduk. Bir önceki yılla bugünün üretim maliyetlerini ve satış rakamlarını karşılaştırdık. 2004 yılı Ocak ayından 2005 yılı Haziran ayına kadar olan sürede akaryakıta yüzde 40 zam yapılmış. Bunun yanında 2002 yılı Haziran ayında dolar 1 milyon 650 bin TL iken, 2005 yılı Haziran ayında dolar 1 milyon 350 bin TL. Yani dolarda yüzde 20 gerileme var, akaryakıtta ise yüzde 40 artış var. Biz diyoruz ki; döviz kurunun belirlenmesi ve denetlenmesi ile akaryakıt fiyatlarının belirlenmesi mermercinin ve madencinin elinde değil. Dolayısıyla sektörle ilgili tüm kararları hükümet veriyor. Bize hep akaryakıt fiyatlarındaki artışın dolara endeksli olduğunu söylediler. Peki bu nasıl iş? Dolar sürekli değer kaybederken niçin akaryakıt fiyatları artıyor. OECD ülkeleri içinde akaryakıtın en pahalı olduğu ülkeyiz” dedi. AKARYAKITA UYGULANAN ÖTV KALDIRILSIN Hükümetin, 31 Aralık 2003 tarihinde yayınlanan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Genel Tebliği ile yük ve yolcu taşıyan gemilere, ticari yatlara, hizmet ve balıkçı gemilerine ÖTV den muaf tuttuğunu belirten Ercan, “Üretimde, ocaktan fabrikaya, fabrikadan limana en çok akaryakıt kullanımı mermer ve madencilik sektöründedir. Aynı zamanda en fazla istihdam olanakları da mermer ve madencilik sektöründedir. Uluslar arası piyasalarda birim fiyatlarını sürekli arttırmak gibi bir durum söz konusu olmayacağına göre, biz sanayiciler ve üreticiler olarak bu çıkmazın içinden nasıl kurtulacağız. Bizler akaryakıtı, lüks yatlarla mavi turlarda harcamıyoruz. Akaryakıtı maden ocaklarındaki üretimde, kepçelerde ve kamyonlarda kullanıyoruz. Bazı sektörlerde istisna tutulan ÖTV’nin bizde de uygulanmasını istiyoruz. Nasıl turizmde destekleniyorsa bizden de alınmamasını öneriyoruz” diye konuştu. FABRİKALAR KAPANIYOR Bu sıkıntılar içinde birçok işletmenin işlerini yürütebilmek için tüm mal varlıklarını bankalara ipotek ettirdiğini belirten Ercan, “Denizli’de yaklaşık 10 fabrika el değiştirdi ya da kapandı. Muğla’da ise şu anda 7-8 fabrika elektrik parasını ve personel maaşını ödeyemez durumda. Sanayicimiz tüm mal varlıklarını bankalara ipotek yaptırarak iş yapmaya çalışıyor. Bu gidişle bir çözüm bulunmazsa bankalar sanayici olmak durumunda kalacak. Mermer ve maden sektörü ülke ekonomisine katkının yanında sosyal bir sorunu da çözüm getirdi. Kırsal kesimde yaşayan insanlar bu sektörden ekmek kazanıyor. Muğla ve Aydın’ın birçok köyünde kentte göç durdu. O köylerde ilk maden ocaklarını açtığımızda bizden sigara parası isteyen gençler şimdi ocaklarda kepçe operatörü oldu. Köstek değil destek bekliyoruz” dedi. SEKTÖR HÜKÜMETTEN YARDIM BEKLİYOR Mermerciler hükümete gönderdikleri yazıyla da durumlarını aktardı. Mermerciler, yazılarında sektörlerinin içinde bulunduğu krizden kurtulmak için önerilerde de bulundu. Yazıda, “Son iki yılda döviz değer kaybetmiş enerji giderleri artmıştır. Sektör rakip ülkelerle rekabet şansını hızla kaybetmektedir. 3213 sayılı Maden Kanunu ile sektöre getirilen dinamizmle ciddi atılımlar yapan ve 20 yılda ihracatını 200 kat arttıran şu anda ciddi sorunlar yaşamaktadır. Bu sorunların kaynağı 2002 yılında yurtdışı fuarlarında verilmiş olan döviz bazlı fiyatların o ülkelerdeki enflasyon ölçülerinde çok sınırlı arttırılabilmesine karşılık dolar karşısında YTL’nin yüzde 25 değer kazanmış olması ve sektörün ana girdilerinden motorin fiyatlarının sadece 2004 yılında yüzde 33 ve Mart başında ise 2004 yılı başına oranla yüzde 36 oranında artmış olmasıdır.Bu gelişmelerin hiçbirisi sektörün sorumluluğunda gelişmemiştir” denilerek “sektörün ihraç ettiği veya ihraç kayıtlı sattığı ürünlerde kullanılan ÖTV den muaf tutulması istendi. Mermerciler, yazılarında madencilik sektörünün ihraç ettiği ürünlerin yurtdışına çıkartıldığı dikkate alındığında KDV de olduğu gibi ÖTV den de muaf tutulması rakip ülkeler karşısında sektöre yaşam imkanı getireceği vurgulandı. Kaynak: www.ntvmsnbc.com