Çiftçilerin kredi korkusu

Kış şartları ve artan yem fiyatlarından dolayı banka kredilerini vadesinde ödeyemeyen çiftçilerin borçları artarken, mal varlıklarına el konulumaya başlandı.

Kredi mağdurlarından Güngör Tabak, bankaya borç tehiri için başvuruda bulunduğunu belirterek, “İlk etapta tehir vaadinde bulundular ama ardından reddettiler. Temelinde yüzde 300 faizle karşımıza geldiler.” dedi. Bir diğer Manisalı çiftçi Yasin Karan da bankaya kuraklık ve dondan dolayı ödeyemediği 456 bin lira borcun 575 bin lirayı bulduğundan dert yandı.

Son dönemde çiftçiye kredi veren Tarım Kredi Kooperatifleri’ne bankalar da eklendi. Ancak çiftçiler, doğal afet ya da yangın gibi yaşanan aksaklıklar yüzünden borcunu ödeyemeyince, bankaların acı faiz oranları ile karşılaştı. Manisa’da tarım ve hayvancılık yapan Güngör Tabak, işlerini büyütmek için geçen sene 7 yıl vadeli kredi çekti. Krediyi çektikten 2-3 ay sonra çiftliğinde çıkan yangında ahırı ve 4 bin paket arpası kül oldu. Kredi ödemesinde sıkıntıya düşünce, olayla ilgili ilçe tarımdan, jandarmadan, itfaiyeden rapor aldı. Ancak banka, kredi erteleme talebini reddetti. Tabak, yaşadıklarını, “İlk başta ‘tamam ya da olur’ gibi karşılıklar aldım. Ama tehir talebime 90. günde ret geldi. Uygun görülmemiş. Benim gibi mağdur çok, onlara da tehir vaadinde bulunup reddediyorlar. Bütün mal varlıklarına el koyuyorlar. Sıfır faiz, oluyor yüzde 300 faiz. Onlar da avukata bırakıyorlar, yargı safhasını. Özel bankalara ve tefecilere başvuruyor." şeklinde özetledi.

Bankanın yaklaşımının tersine, Tarım Kredi Kooperatifleri’nin kredi ödemelerini 2020’ye dek ertelediğini bildiren Tabak, şöyle devam etti:

“Ama Ziraat’ten kullandığımız krediler tehir edilmiyor. Tabii biz de güç durumda kalıyoruz. Mal varlığımıza el koyuyar, hesaplarımızı bloke ediyorlar. Manisa’da pek çoğunun durumu böyle. Bu durumdan mağdur olan onlarca, yüzlerce çiftçi ve hayvancı var. Bu kredi olayından dolayı milyonlar hapiste. Yahu 6 bin liradan alınan hayvanın bedeli 2 bin liraya gerilerse, borcumu nasıl öderim. Çiftliğimi, hayvanlarımı satsam ödeyemem. Yangın ile ilgili Ziraat Bankası sigorta yapmamış. Bana ‘sigortan yok kendin öde' dedi. Ziraat Bankası Bölge Müdürü, kredi tehiri için benimle ilgili rakibimden malumat alıyor, ona soruyor beni. Böyle bir şey olur mu?"

Manisa Hamzabeyli’de tarım ve hayvancılıkla uğraşan Yasin Karan da bir başka banka kredisi mağduru. Düşündüğü yatırımı gerçekleştirmek için bankanın kapısını çalan Karan, yüzde 0,5 faizle 456 bin lira aldı. Kış, kuraklık ve don nedeniyle işler iyi gitmeyip, taksitlerini aksatınca bu rakam 576 bin lirayı buldu. Karan, borcunu yeniden yapılandırmak için bankaya gittiğinde yaşadıklarını şöyle özetledi:

"80 bin lira ödeme yaptım, borcu yapılandıracaklarını söylediler. Sonra banka beni 2 ay oyaladı. Sonunda kredinin tamamını kapatmamı talep ettiler. Aksi halde mal varlığına el koyacaklarını, beni icraya vereceklerini söylediler. Ne yapacağımı bilmiyorum."