CHP'den sistemi kaldıracak teklif! Maddelerde bunlar var

CHP'nin güçlü başbakanlık ve sınırlı cumhurbaşkanı yetkisi öneren güçlendirilmiş parlamenter sistem çalışması, ay sonunda düzenlenecek Parti Meclisinde (PM) tartışılıp onaylanacak.

CHP'de Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek başkanlığındaki heyet tarafından uzun zamandır sürdürülen güçlendirilmiş parlamenter sistem çalışması tamamlandı.

Merkez Yönetim Kurulu (MYK) üyelerine sunulan çalışma, 30 Haziran'da düzenlenmesi planlanan PM'de ele alınacak. Son şekli verilerek PM'nin onayından geçecek çalışma daha sonra Millet İttifakı'nı oluşturan partilerle paylaşılacak. Güçlendirilmiş parlamenter sistem önerisi, Millet İttifakı'nı oluşturan partilerin hazırlayacağı ortak bir metinle "ittifak hedefi" olarak kamuoyuna açıklanacak.

CHP'nin önerisinde neler var?

CHP'nin akademisyenlerin de katılımı ile hazırladığı taslakta, güçlü bir Meclis ve güçlü başbakanlık öngörülüyor. Yargının tam bağımsız ve tarafsızlığını esas alan çalışmada, yargıç ve savcıların mesleğe kabulüyle atanmasında, "liyakat ve cinsiyetler arası eşit temsil esası gözetilmesi" yer alıyor.

Yüce Divan yetkisinin Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay arasında paylaşılması öngörülen düzenlemede, TBMM’de kabul edilen bazı yasalar için talep halinde belli yöntemlerle halkın görüşüne başvurulmasını içeren "halk vetosu" sistemi getirilmesi öneriliyor.

Halkın yasa yapımına etkin katılımının gözetilmesini içeren çalışmada, yasama komisyonlarının, uzmanlık ilkesi temelinde etkinleştirilmesi amaçlanıyor.

CHP'nin çalışmasında, Meclis Genel Kurulu görüşmelerinin tamamının TRT’den ve internetten canlı yayınlanması ayrıca bir yasama yılında en az 20 gün boyunca gündemi muhalefet tarafından belirlenen genel görüşmeler açılabilmesi uygulaması getiriliyor. Bu sürenin 15 gününün anamuhalefet, 5 gününün de diğer partilerce kullanması önerilirken Meclis Araştırması açılması için de milletvekillerinin 5'te 1'inin imzasının yeterli olacağı belirtiliyor.

Partili cumhurbaşkanı kaldırılacak

Taslakta, cumhurbaşkanı yetkileri sınırlandırılırken "partili cumhurbaşkanı" uygulamasının da kaldırılması öneriliyor.

CHP tarafından hazırlanan ve PM onayına sunulacak taslakta, cumhurbaşkanının TBMM seçimlerini yenileme yetkisi ise belli koşullara bağlı sınırlı bir yetki olarak düzenleniyor.

Seyit Torun'dan değerlendirme

CHP'nin güçlendirilmiş parlamenter sistem çalışmasıyla ilgili AA muhabirine bilgi veren Genel Başkan Yardımcısı Seyit Torun, Millet İttifakı'nı oluşturan her siyasi partinin kendi bakış açısıyla söz konusu sistemle ilgili düşüncelerini ortaya koyduğunu ve yetkili kurullarında değerlendirdiğini söyledi.

Kendilerinin de Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek başkanlığında yürütülen çalışmayı PM tarafından onaylandıktan sonra kamuoyuyla paylaşacaklarını belirten Torun, "Denge denetleme sisteminin olduğu, kuvvetler ayrılığının olduğu ve sistemin geçmişte tıkandığı alanların sürdürülebilir bir şekle getirildiği, halkın etkin bir şekilde kararların içinde olduğu güçlü bir parlamento, karar alan bir parlamento, sürecin belli oylarla tıkandığında kontrol mekanizması da olan bir yapıyı ortaya koyacak." dedi.

Hazırladıkları çalışmanın güçlü bir parlamento, güçlü bir Meclis ve başbakanı içerdiğini aktaran Torun, seçim barajının da düşürülmesinin önerildiğini dile getirdi. Torun, "Zaten bizim barajın kalkmasıyla ilgili düşüncelerimiz var." dedi.