Cezayir'den Fransa'ya sobe

Cezayir'in '1945 katliamı için özür dileyin' talebine Fransa'dan ''bu konuyu tarihçilere bırakalım'' yanıtı geldi.

Ermenilerin soykırım iddiaları konusunda Türkiye'ye baskı yapan Fransa'nın tavrı Cezayir tarafından ağır şekilde eleştirildi.

Cezayir Devlet Başkanı Abdülaziz Buteflika, geçtiğimiz hafta Fransa yönetimine "1945'te Cezayir topraklarında yaptığınız katliamı kabul edin" çağrısında bulundu.

8 mayıs 1945'te Fransız ordusu Setif ve Guelma kentlerinde bağımsızlık isteyen halkı sindirmek için kara ve hava operasyonları düzenlemiş, olaylarda binlerce Cezayirli hayatını kaybetmişti.

II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinin 60'ıncı yılında Paris'e seslenen Buteflika, soykırım yöntemleri uygulamak ve binlerce kişinin ölümünden sorumlu olmakla suçladığı Fransa'dan özür beklediklerini söyledi.

Fransa'nın resmi tepkisi ise "bu konuyu tarihçilere bırakalım" oldu. Olayın ayaklanmayı bastırmak için yapıldığını kaydeden Fransa'nın bu savunması, Türkiye'nin Ermeni soykırımı iddiaları karşısındaki tepkisiyle benzerlik taşıyor.


SETİF KATLİAMI

8 mayıs 1945'te II. Dünya Savaşı'nın bitmesi nedeniyle yapılan kutlamalarda halk bağımsız Cezayir bayraklarıyla sokağa döküldü.

Kutlamalar sırasında Fransız işbirlikçiler öldürülünce Fransa çıkan olayları bastırmak için göstericilere ateş açtı. Katliamda kaç kişinin öldüğü kesin olarak bilinmiyor. Ancak 10 ile 45 bin arasında kişinin hayatını kaybettiği sanılıyor.

Fransa 1959'da, 132 yıl boyunca sömürgesi olan Cezayir'in bağımsızlığını tanıdı. Ama Setif Katliamı başta olmak üzere, iki ülke arasındaki tarihi hesaplaşma hala sonuçlanmadı.

"Fransa kendi bahçesini temizlesin"

Cezayir, Osmanlı topraklarında yaşayan Ermenilerin isyanının bastırılmasını 'soykırım' olarak kabul eden Fransa'nın tavrını 'çifte standart' olarak nitelendiriyor.

Cezayir Senatosu Sözcüsü Sözcüsü Amar Bakhuche, Fransa'nın Ermeni soykırımından önce kendi bahçesini temizlemesi gerektiğini söylüyor.

Abhaber.com’a açıklama yapan Bakhouche, "Batılı ülkeler gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelere kendi isteklerini bir şekilde empoze ediyorlar. Filistin’de, Vietnam’da,Kore'de, Irak’ta yapılan katliamlar BM tutanaklarına girmiştir. Bunlardan neden söz edilmiyor? Yaşadığımız dönemde sanki orman kanunları geçerli. Fransa'nın Ermeni soykırımından önce kendi bahçesini temizlemesi gerekiyor. Benim görüşüm Fransa’nın Ermeni soykırımını gündeme getirmesi Türkiye’nin AB üyeliğini engellemek için" dedi.

Fransa'nın Cezayir katliamı sırasındaki arşivlerini açmamasına da tepkili olan Bakhuche, bu döneme ilişkin Cezayir’deki arşivlerin büyük bölümünün Fransa’ya götürüldüğünü ve bunların kapalı tutulduğunu belirtiyor. Bakhuche, arşivlerin açılmasını talep ediyor.

Büyükelçi: 'Affedilemez bir trajedi'

Fransa, 132 yıl boyunca sömürgesi olan Cezayir'de katliam yaptığını geçtiğimiz şubat ayında ilk kez kabul etti. 10 şubatta Fransa Parlamentosu'nun aldığı bir kararla işgal sırasında Cezayirlilere şiddet uygulandığı kabul edildi.

Daha sonra da Fransız büyükelçisinin, Setif'le ilgili 'katliam' ve 'affedilemez bir trajedi' dediği açıklama geldi. Cezayir'deki Fransız Büyükelçisi Hubert Colin de Verdriere, "sizi özellikle ilgilendiren üzücü bir olaydan, 8 mayıs 1945 katliamlarından bahsetmek istiyorum. Bu affedilmesi mümkün olmayan bir trajedidir" dedi.

Cezayirlilere göre bu, bir tabunun yıkılmasıydı. Cezayir artık Fransa'nın resmen özür dilemesini, sonra da 1963'te Almanya'yla yaptığı gibi Cezayir'le bir dostluk antlaşması imzalamasını bekliyor.

Fransa'nın Türkiye'den talebi

Türkiye'nin AB üyeliğiyle ilgili hararetli tartışmaların yaşandığı Fransa, Ermeni soykırımı iddialarını resmen tanımış durumda. AB sürecinde Türkiye'nin 'soykırım'ı kabul etmesini isteyen Fransa, bu talebini çeşitli platformlarda dile getiriyor.

Son olarak Fransa Dışişleri Bakanı Michel Barnier, ''Türkiye'nin Ermeni soykırımını tanımasını bekliyoruz'' dedi.

Türkiye'nin AB ile müzakerelerinin 15-20 yıl alacağını savunan Fransız bakan, "bu süreçte Türkiye'nin Ermeni soykırımını da tanımasını bekliyoruz" diye konuştu.

Türkiye ise soykırımın iddialarının tanınması yolundaki taleplere 'tüm taraflar arşivlerini açsın ve konuyu tarihçiler araştırsın' yanıtını veriyor.

Geçtiğimiz ay konuyu TBMM'ye taşıyan Türkiye, iddialar karşısında savunma pozisyonundan topyekün mücadeleye geçme kararı aldı.

Kaynak: