CERN: Higgs parçacığını gördük

İsviçre-Fransa sınırındaki CERN laboratuarındaki deneylerinin sonuçlarını alkışlar arasında açıklayan bilim insanları, ulaştıkları sonucun çağdaş fizik modellemesinin kilit unsurlarından biri olarak kabul edilen bir olgunun varlığını ispatladıklarını ilan etti.

Söz konusu olgu, fikir babasının adı olan Higgs'den hareketle Higgs boson - Higgs parçacığı olarak anılıyor.

Higgs parçacığı "Neden maddenin kütlesi neden var?" sorusunun cevabının kilit unsurunu oluştura geldi.

BBC Dünya Servisi'nin World Today programına katılan bir uzman, madde ve kütle ilişkisini açıklarken buzdolobı örneğini verdi.

Dünyanın her bir köşesinde ittirilen buzdolabının neden ağır olduğu, ona bu kütleyi neyin verdiği soruluyordu.

Avrupa Nükleer Araştırmalar Örgütü CERN'ün fizik teorisi düzleminde cevabını bulduğunu söylediği soru bu.

İnceleme yapılırken Karbon İzleme Sisteminin beş katlı bir bina yüksekliğindeki kamerası da kullanıldı. Milyar kere milyarlarca molekül çarpışması izlendi.

Kabaca resimleştirmek gerekirse, CERN laboratuvarında varlığı tespit edilen Higgs parçacığı, kuş tüyü bir yastığa bastırıldığında kılıfın içinde hissedilen bir bilye ve maddeye kütlesini veriyor.

CERN'deki milyarlık özel test ortamında gerçekleştirilen benzersiz molekül çarpıştırmalarının sonuçlarını inceleyen bilim insanları, her atomda (kuş tüyü yastık) merkezi oluşturan protondan 130 kat daha fazla çarpışma etkisi yaratan bir parçacığın (bilye) varlığını ispatladıklarını söylüyor.

Diğer beş bilim insanıyla birlikte böyle bir parçacağın varlığını1964 yılında öngören Peter Higgs, sonuçların açıklandığı toplantıda ekibin çalışmalarından övgüyle söz etti.

Higgs, "Sanırım bulduk, bu bir keşiftir" dedi.

CERN Laboratuvarı Başkanı Rolf Heuer de "Yaşarken görebildiğim için mutlu olduğum inanılmaz bir şey bu" dedi.

Araştırma ekib, vardıkları sonucun doğru olma ihtimali tersten açıkladı.

Buna göre, biraraya getirilen iki veri seti, ispatlanan şeyin Higgs parçacağı olmama ihtimalinin üç buçuk milyonda bir olduğunu gösteriyor.