Cep telefonunda yatan servet

Kullandığımız mobil telefonları ve diğer pek çok elektronik cihaz, altın ve gümüş gibi değerli hammaddelerden üretilmiş parçalar içeriyorlar. Daha önce bu parçalar, cihazların ömrü dolduğunda çöpe gidiyorlardı. İsveç'teki bazı firmalar ise bu parçaları geri dönüştürmeye başladı. Bu geri dönüştürme işleminden elde edilen gelirin bir bölümü de kalkınmakta olan ülkelere yardım kuruluşu Plan'a aktarılıyor.

Stockholm'ün banliyölerinden birindeki küçük bir mobil telefonu satış dükkânındayız. Dükkânın duvarlarını yeni modellerin resimleri süslüyor. Kapıya, eski mobil cihazınızı iade edebileceğinizi gösteren bir çıkartma yapıştırılmış. Çıkartmanın üzerinde rengârenk harflerle "mobil dönüşüm" yazıyor. Tezgâhtar olarak çalışan Yasser Stan projeye olumlu yaklaşıldığını belirtiyor. "Eskiden insanlar, kara kara eskiyen cep telefonlarını ne yapacaklarını düşünüyorlardı. Sadece pili özel olarak imha edilmesi için ayırıyor, telefonun geri kalanını çöpe atıyorlardı.

Dükkâna eski mobil telefonları toplamak için sade bir kutu konulmuş. Ancak pek çok kişi için eski telefonlarından ayrılmak o kadar da kolay değil. Dükkânın müşterilerinden Anders Svensson eski telefonunu geri vermeyi düşünmediğini söylüyor: "Eski telefonumu kullanmaya devam edeceğim. Çünkü diğerini iş için kullanacağım. Miadını doldurduğunda, çekmecelerden birinde, kızımın oyuncağı olarak yerini alacak."

İsveç'te bu şekilde çekmecelerde yatan 15 milyon eski telefon var. Almanya'da ise bu rakam 60 milyon. Rakamlar göz önüne alındığında, bu cihazların geri dönüştürülmeleri önem kazanıyor. Zira İsveç'teki Atık Değerlendirme Kurumu'nun verilerine göre, bir ton eski mobil telefon, bir kilo gümüş ve 300 gram altın içeriyor. Kullanılmış elektronik cihazları üretici firmalar adına toplayan ve geri dönüştüren bir firma olan El-Kretsen'in müdürü Jan-Olof Eriksson, eski mobil telefonlarında gizli bir altın madeni yattığı görüşünde: "Mobil telefonlar elektrik sinyallerini ileten karışık bir düzeneğe sahipler. Bu yüzden de içlerinde değerli metaller var. Bildunterschrift: Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift: Kentteki geri dönüşümden elde edilen altın ve gümüş, madenlerden çıkarılan altın ve gümüşün yerini almaya başladı. Eldeki kaynaklar birçok kez kullanılabilecek şekilde değerlendiriliyor."

ÇEVRE PROJELERİNE KATKI

Jan-Olof Eriksson, sözlerini İsveç'deki Boliden Maden Şirketi'nin altın üretiminin yüzde kırkının geri dönüştürülmüş altından elde edildiğini belirterek sürdürüyor. Bu geri dönüşüm işlemi doğa korumasına da katkıda bulunuyor. Doğru bir biçimde geri dönüştürülen cep telefonları, doğayı zararlı maddelerle kirletmiyor. "Mobil dönüşüm" projesiyle eski cep telefonlarını parçalayıp geri dönüştüren firma, bir İngiliz firması. Her telefonun geri dönüşümünden elde edilen paranın üç Eurosu çevreyle ilgili çalışmalarda kullanılmak üzere, az gelişmiş ülkelere yardım projelerine aktarılıyor. Bunun için 250 bin telefonun toplanması hedeflenmiş. Jan-Olof Eriksson'a göre burada sorulması gereken soru, kullanıcıların eski telefonlarından ayrılmak isteyip, istemeyecekleri: "Mobil telefonlar, radyo ve televizyonu saymazsak manevi anlamda en çok bağlı olduğumuz elektronik cihazlar. Bulunduğunuz her yerde erişilebilir olmanın avantajları büyük. Ayrıca telefonlar gündelik hayatı kolaylaştıracak birçok ek fonksiyona da sahipler."