Cemal Kaşıkçı'nın son sözleri yayınlandı! Bakın neler söylemiş

Suudi Arabistan yönetimi, 2 Ekim'de İstanbul Başkonsolosluğu'na girdikten sonra haber alınamayan Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın "konsolosluk binasında yaşanan arbede sonucunda öldüğünü" açıkladı. Olaya ilişkin 18 kişi gözaltına alındı, Suudi Arabistan Genel İstihbarat Başkan Yardımcısı Ahmed Asiri de görevden alındı. İstanbul'dan yayın yapan Beşşar Esed rejimi karşıtı "Syria TV", 15 Ağustos'ta Kaşıkçı ile yaptıkları röportajı ilk kez yayınladı.

Suudi Arabistan'ın İstanbul'daki Başkonsolosluğuna 2 Ekim'de girdikten sonra haber alınmayan Kaşıkçı, Suriye konusunda ülkesinin tutumuna, Türkiye'nin Suriye'deki varlığına, İran'ın Beşşar Esed rejimine verdiği desteğe, ABD'nin Fırat Nehri'nin doğusundaki varlığına ve Suriye'deki iç savaşa ilişkin görüşlerini anlattı.

TÜRKİYE'NİN SURİYE'DEKİ ROLÜ
Kaşıkçı, Türkiye'nin, Suriye halkının en iyi ortağı olduğunu ispat ettiğini belirterek, "Afrin muhteşem bir başarıydı. Sadece uygulanış şekliyle değil, çok temiz savaştı. Hiçbir yıkıntı olmadı. Rakka’daki tahribatı gördünüz. Daha önemlisi de Türkiye o bölgeyi Suriyelilere teslim etti." dedi.

TECRÜBE DETAYI
Suriyelilerin Afrin'i yerel meclislerle iyi bir şekilde yönettiğini dile getiren Kaşıkçı, "Bu tecrübe diğer Suriyelilerin gıpta ile bakmasına neden olacak ve belki de İdlib’de mesela, 'Buyurun bu tecrübeyi buraya taşıyın' diyecekler." ifadelerini kullandı.

TÜRKİYE MACERAYA GİRMEDİ
Kaşıkçı, Türkiye'nin Suriye konusunda maceraya girmeden hareket ettiğine dikkati çekerek, "Mesela önlerinde Münbiç var ama ABD ile çatışmaya girmeden diplomatik yollar ve iletişimle halletmeye çalışıyorlar." diye konuştu.

TÜRKİYE, SURİYE İÇİN BİR ŞANS
Türkiye'nin Suriye'de disiplinli bir şekilde hedefe doğru ilerlediğine işaret eden Kaşıkçı, Türkiye'nin Suriyeliler için büyük bir şans olduğunu vurguladı.

ABD'NİN TUTUMU VE BÖLGE ÜLKELERİYLE İLİŞKİSİ
Kaşıkçı, Suriye konusunda şu ana kadar bir anlaşma olmadığını belirterek, bu konunun Cenevre ve Astana görüşmeleri arasında kaldığını aktardı.

"Bana göre Astana ekibi Suriye’nin geleceğini kuracak." diyen Kaşıkçı, ABD'nin Suriye'deki gelecek planlarına ilişkin şunları kaydetti:

"ABD’nin bugünlerde öncelikleri çok farklı. ABD ileriye dönük planlar yapmak için rahat değil. Trump'ın ABD'de iç savaşı var, bilinen skandalları var.  Biz artık eski ABD yönetimiyle karşı karşıya değiliz, değişken, hızlı bir yönetim  görüyoruz. ABD yönetiminde piramidin başındakiler değişiyor. CIA, Dışişleri  Bakanlığı, ulusal güvenlik biriminin başındakiler hep yeniler. Bunların zamana  ihtiyacı var. Ancak Suriye meselesinin bunların istikrarına kavuşmasını bekleme  şansı yok."

Kaşıkçı, ABD yönetimindeki istikrarsızlığın bölge ülkeleriyle ilişkilerine etkisinin sorulması üzerine, "ABD ile Türkiye’nin ilişkilerini  etkileyeceğini sanmıyorum. Çünkü aralarında iletişim hattı var. Örneğin Türkiye, Münbiç’e ABD ile anlaşma sonrası girecek. Suudi Arabistan ABD’den, İran’ın  Suriye’den çıkarılmasına destek olmasını istiyor. Ancak ABD bu isteği yerine  getirmezse Suudi Arabistan kızacak mı? Tabii ki kızmaz. Çünkü elinde güçlü kozu  yok. Artık Suudiler, Suriye meselesinin kilit oyuncusu değil." dedi.

Suudi Arabistan'ın Suriye meselesinde yaptığı hatalara değinen Kaşıkçı, "Suudi Arabistan Suriye'de demokrasi ve özgürlüğe giden değişimin yaşanması konusuna hevesli değildi. Suudi Arabistan Türklerle, Suriye'de iş  birliği yapmadı." ifadelerini kullandı.

Kaşıkçı, "Katar ve Suudiler, Suriye’de çekiştiler. Bunların bedelini  hem Suriye devrimi hem de Riyad çekiyor." şeklide konuştu.

SURİYE'YE ARAP GÜCÜNÜN GÖNDERİLMESİ
Daha önce ABD Başkanı Donald Trump'ın Suriye'ye Arap ülkelerinden oluşturulacak bir gücün gönderilmesini gündeme getirmesine ilişkin Kaşıkçı, "Bak  bu öneri güzel çünkü Suudilerin Suriye meselesine ilgili olduklarını gösterir.  Ancak sorun bunun detaylarında. Mesela Suudi Arabistan ordusu, Mısır veya diğer  Arap ülkelerinin katılması için uygun bir altyapı hazırlığı olmalı. Türkiye ile  temas kurulmalı ve ilişkilerin yumuşatılması gerekir. Çünkü bu ülkelerin Türkiye  ile arasında Suriye temas hatları oluşacak." değerlendirmesinde bulundu.

Kaşıkçı, önerinin hayata geçirilmesinin zor olduğuna dikkati çekerek, "Mısır ordusu da Suriye'ye gidemez. Eğer Fırat'ın doğusuna giderlerse o bölgeyi  Beşşar Esed'e teslim ederler. Esed ile anlayış içindeler çünkü." diye konuştu.

Suudi Arabistan'ın İran’la sorunlu olduğunun hatırlatılması üzerine Kaşıkçı, "Suudi Arabistan’ın bölgeye ordu göndermesi onları Türkiye ile anlaşmaya  iter. Dolaysıyla bu da Suudi Arabistan-Türkiye iş birliğine yol açar ve Suriye  halkı için iyi olur. " ifadelerini kullandı.

SUUDİLERİN ESED'E KARŞI TUTUMU
Kaşıkçı, Suudi Arabistan'ın Esed rejimine karşı tutumunu şu sözlerle değerlendirdi:

"Suudi Arabistan, Arap ülkelerindeki  eski rejimlerin kalmasını destekliyor. Esed rejiminin İransız kalmasını istiyor. Ancak Beşşar Esed, İran’dan başkasına güvenmiyor. Zaten İran'ın sayesinde var. Suudi Arabistan,  2011'deki sisteme dönülmesini temenni ediyor. Mısır'da olduğu gibi Suriye'de de  Arap baharının son bulmasını istiyor. Yemen’de Ali Abdullah Salih'in bir  halifesini bulup Yemen’in başına geçirmek istiyor. Ancak bu Suriye'de çok zor  çünkü halk ayaklanması devam ediyor."

''İRAN YENİ BİR HARİTA ÇİZİYOR''
Kaşıkçı, İran'ın Suriye'deki askeri varlığının güçlendiğini  belirterek, "İran, Suriye’de yeni bir demografik harita çiziyor. Rejim de buna  destek oluyor. Rejim yasa ve kanunlarla milyonlarca insanın evlerine dönmesini engelliyor." diye konuştu.

Rejimin halkın evlerine yeniden dönmesini istemediğini vurgulayan  Kaşıkçı, "Beşşar, Suriye’yi işgal ediyor.  6-7 milyon Suriyeli çıkardı. Rejimin  son olarak 10 sayılı kararı ise Suriye'deki demografik haritayı değiştirmek  içindi." dedi.

SURİYE'DE İSRAİL-İRAN ÇATIŞMASI
Kaşıkçı, İsrail ve İran arasında yaşananların sadece Suriye'deki  çatışma alanlarının sınırlarının çizilmesi için olduğuna dikkati çekerek, İran’ın İsrail'in düzenlediği saldırılara yanıt vermediğini dile getirdi.

İran'ın Suriye'de Halep, Humus gibi illeri "işgal ettiğini" belirten  Kaşıkçı, "İsrail Suriye'de İran'la çatışmaz ve buna girmez. İran’a karşılık  vermek Arap ülkelerine düşer. İsrail bu görevi Arapların yerine yapmaz. Bu işi en son yapacak ülke İsrail." ifadelerini kullandı.

''ABD, RUSYA'NIN SURİYE'DEKİ HAYATINI ZORLAŞTIRABİLİR''
ABD'nin Suriye'de itibarını yeniden kazanmak için fırsat olduğunu anlatan Kaşıkçı, "ABD, Rusların Suriye'deki hayatlarını zorlaştırabilir. Bunu da  Suriye devrimine destek vererek yapabilir. Türklere destek vererek yapabilir  mesela. Ruslar bu kaygılarını dile getirdiler aslında." değerlendirmesinde  bulundu.

Kaşıkçı, ABD'nin Fırat'ın doğusunda çok iyi çalışmadığına dikkati çekerek,  "Petrol, su ve enerji zengini bir bölgeyi ele geçirdiler. Belki de bu ona yeter. ABD’nin Suriye’deki oyunların kurallarını değiştirmesi için sahada olması gerekir." şeklinde konuştu.

Teorik olarak ABD'nin istemesi durumunda Suriye’de rejimin ve İranlıların hayatını zora sokabileceğine işaret eden Kaşıkçı, şunları söyledi:

"Ama şu var ABD’de şu an ileriye dönük planlar yapacak kurumlar yok.  ABD’nin önemli kurumlarında daha bu ay değişikler oldu. Bunlara zaman gerek.  Trump’ın üzerindeki baskılardan kurtulması gerek. ABD seçimleri yaklaşıyor.  Dolayısıyla ABD’nin 180 derece değişeceğini sanmıyorum."

İSRAİL'İN ESED'E BAKIŞI
Kaşıkçı, İsrailli yetkililerin Esed'i öldürmekle tehdit etmelerinin  sadece sözde olduğunu ifade ederek, "İsrail Esed'i öldürse rejimin sonu olur, bunu herkes biliyor. Peki İsrail bunu ister mi? Hazırlar mı? Bence bu  tür açıklamalar tehditten ibarettir. Çünkü aynı zamanda  İsrail'in Esed'in kalmasından elde ettiği faydalardan bahseden başka İsrail yetkililerinin açıklamaları var." diye konuştu.

SURİYE'NİN GELECEĞİNE DAİR DÜŞÜNCELERİ
Suriyelilerin Türkiye'ye güvenmeleri gerektiğini vurgulayan Kaşıkçı, "Savaşın şartları değişti. Suriye devrimi daha bitmedi. Beklentileri bitmedi.  Ancak zor şartlar içerisinde. Suriye devrimi, Türkiye gibi dost bir ülkeye  sahip." dedi.

Kaşıkçı, dünyanın Suriye meselesine sessiz kaldığını ve Suriye  halkının asrın dramını yaşadığını belirterek, Esed rejiminin kesinlikle değişmesi gerektiğini düşündüğünü söyledi. Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın röportajı SyriaTV'nin YouTube  kanalında da  yayınlandı.