Cem Yılmaz'ın komikliği nereden?

Ünlü Stand Up sanatçısı Cem Yılmaz, ''Mitten Meddaha Türk Halk Anlatıları'' konulu uluslararası sempozyumda bildiriye konu oldu. Sempozyumda ''Cem Yılmaz ve Meddahlık Geleneği'' konulu bildiri sunan Bilkent Üniversitesi'nden Murat Cankara, Cem Yılmaz hakkındaki ''modern meddah'' tartışmalarını gündeme getirdi. Cankara, ''Cem Yılmaz'ı geleneksel mizahtan çok, daha dünyevi, daha entelektüel, modernleşmenin sorunlarını dile getiren alaycı ve mesafeli mizahla ilişkilendirmek daha doğru'' dedi. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Gazi Üniversitesi ve UNESCO Türkiye Milli Komisyonu'nun işbirliğinde Gazi Üniversitesi salonunda düzenlenen sempozyumda konuşan Cankara, Cem Yılmaz'ın modern meddah olduğu ve Yılmaz'ın gösterisinin meddahlıkla hiç alakası olmadığı yolunda iki görüş bulunduğunu anlattı. Yüzeysel olarak bakıldığında Cem Yılmaz'ın gösterileri ile meddah arasında benzerlikler bulunduğunu kaydeden Cankara, her ikisinin de ''tek kişilik, ağırlıklı olarak komik, dekor ve aksesuar yok denecek kadar az, doğaçlama, taklit ve diyaloga'' dayalı olduğunu ifade etti. Bu tartışmaya son noktanın benzerliklerden çok farklılıkların okunmasıyla konulabileceğini belirten Cankara, her şeyden önce meddahın başı, ortası ve sonu olan bütünlüklü bir hikayesi bulunduğunu, Cem Yılmaz'ın ise bütünlüklü bir hikayesi olmadığını söyledi. Cankara, ''Onun bir hikayeler topluluğu vardır, bir de bakış açısı vardır. O bakış açısından bakıldığında her şey komik hale gelebilir. Bu anlamda iki gösteri arasında çok ciddi farklılık var'' dedi. Cem Yılmaz'la meddah arasında ''Biz ve Ben'' farkı bulunduğunu anlatan Cankara, ''Biri ben adına, biri biz adına konuşur'' dedi. ''YILMAZ'DA UYUM SAĞLAYAN KOMİKTİR'' İki tür arasındaki temel farklılığın, komikliğin niteliğinde de ortaya çıktığını anlatan Cankara, meddah temsilinde ''uyumsuzluğun'', Cem Yılmaz'ın gösterisinde ise ''uyum sağlayanın'' komik olduğunu söyledi. Cankara, ''Cem Yılmaz'ın gösterisinde çoğunluğa, modern yaşama uyum sağlamış olanlar komiktir'' diye konuştu. Cankara, her iki temsilde de ciddi yabancılaştırma bulunduğunu kaydederek, şöyle devam etti: ''Meddahta yabancılaştırma onun temsilinin bir parçasıdır. O vaktini doldurur, para toplamak için hikayesini keser. Belli konularda öğüt vermek için ya da gelenekle ilgili bir şeyden bahsetmek için hikayesini keser ve yabancılaştırır. Cem Yılmaz'ın gösterisinde ise yabancılaştırma çok daha merkezi bir konumdadır. Çünkü o tamamen yabancılaşmış bir insan üzerine komedi yapar. Hem kendi yaşamına hem işine yabancılaşmış bir insandır onun anlattığı. Onun gösterisini yabancılaşma dışında düşünmek kolay değil. Zaten sürekli gösterisinin mesaj kaygısız olduğunu vurgulaması da bundan. Çünkü teknik olarak mesaj verdiğini söyleyemez. O zaman kendi tuzağına düşmüş olur, kendisi de çok kolay bir şekilde alay edilebilecek bir hale gelir bu yabancılaşmayı reddederse.'' ''KARİKATÜR BALONLARINI ANDIRIR...'' Taklit ve diyalogun her iki gösteride de bulunduğunu ancak Cem Yılmaz'ın belli bir şivenin taklidini yapmadığını hatırlatan Cankara, ''Cem Yılmaz uzun uzun diyalogları sahnede sergilemez. Onun esprileri ve diyalogları daha çok karikatür balonlarını andırır'' diye konuştu. Cankara, iki tür arasında bir farklılığın da seyircinin niteliği konusunda ortaya çıktığını ifade etti. Meddahın özelliğinin ''bir bekçi ile bir paşanın yan yana oturup izleyebilmesi'' olduğunu kaydeden Cankara, Cem Yılmaz'ın gösterilerinin ise ''okumuş ve televizyon kültürüne aşina'' seyirci gerektirdiğini söyledi. Bütün bu farklılıklar nedeniyle Cem Yılmaz'ın gösterilerinin hangi kategoriye konulabileceğinin daha net ortaya çıktığını ifade eden Cankara, ''Cem Yılmaz'ı geleneksel mizahtan çok, daha dünyevi, daha entelektüel, modernleşmenin sorunlarını dile getiren, alaycı ve mesafeli mizahla ilişkilendirmek daha doğru'' dedi.