Cari açık 11 milyar dolar oldu

Türkiye'nin cari işlemler açığı, 2005 yılı Mayıs ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 77.9 oranında artarak 2 milyar 370 milyon dolar oldu. Mayıs ayı geçici sonuçlarına göre, turizm gelirleri ile resmi transferlerdeki artışlar ise Mayıs ayında ''dış ticaret açığındaki artışı dengeleyen'' başlıca unsurlar oldu. Söz konusu ayda dış ticaret dengesi, ödemeler dengesi tablosunda yer aldığı şekliyle, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 67.2 oranında artarak 3 milyar 115 milyon dolar açık verirken, net turizm gelirlerinin yüzde 35.5'lik artışla 1 milyar 298 milyon dolara ulaşacağı tahmin edildi. Ocak-Mayıs 2005 dönemi cari işlemler hesabı da, yüzde 32.1 artışla 11 milyar 116 milyon ABD doları açık verdi. Merkez Bankası, Ocak-Mayıs dönemi ödemeler dengesi rakamlarını açıkladı. 2005 yılı Ocak-Mayıs dönemi verilerine göre dış ticaret açığı, ödemeler dengesi gösterimi uyarınca, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 34.4 artışla 11 milyar 887 milyon dolar tutarında açık verdi. Bu gelişme, ihracat (FOB) gelirlerinin yüzde 22.1 oranında artarak 28 milyar 973 milyon dolar olarak gerçekleşmesine rağmen, bavul ticaretinin yüzde 6.7'lik düşüşle 1 milyar 496 milyon dolar ve altın dahil ithalat harcamalarının yüzde 22.3 oranında artarak 45 milyar 60 milyon dolara ulaşmasından kaynaklandı. Öte yandan ödemeler dengesi bilançosunda, ''kaynağı belirsiz para giriş-çıkışını'' gösteren net hata noksan kalemine göre, 2005 yılının Mayıs ayında 1 milyar 58 milyon dolar, Ocak-Mayıs döneminde ise 2 milyar 925 milyon dolar para girişi oldu. HİZMETLER DENGESİ Hizmetler dengesi, Ocak-Mayıs 2005 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 18.5 oranında artarak 2 milyar 977 milyon dolar tutarında fazla verdi. Turizmle ilgili 2. dönem anket çalışmaları henüz sonuçlanmadığından, Nisan ve Mayıs ayları için kullanılan tahmini verilere göre, turizm gelirlerinin bir önceki yılın Ocak-Mayıs dönemine göre yüzde 21.5 oranında artarak 4 milyar 435 milyon dolara, turizm giderlerinin ise yüzde 13.8 oranında artarak 1 milyar 63 milyon dolara ulaşması sonucu net turizm gelirlerinin bir önceki yılın dönemine göre yüzde 24.1 artarak 3 milyar 372 milyon dolar olması beklendi. Hizmetler başlığının diğer önemli bir kalemi olan taşımacılık kalemi incelendiğinde ise gelirler, 2004 yılının Ocak-Mayıs dönemine göre yüzde 34.7 oranında arttı. İthalattaki artışa paralel taşımacılık kaleminin bir alt kalemi olan navlun giderlerinde gözlenen yüzde 27.7'lik artıştan dolayı taşımacılık giderleri yüzde 37.5 oranında yükseldi. Böylece net taşımacılık giderleri, 2005 yılı Ocak-Mayıs döneminde 2004 yılının aynı dönemine göre yüzde 45.3 oranında artarak 574 milyon dolara çıktı. YATIRIM GELİRİ DENGESİ 2004 Ocak-Mayıs döneminde 2 milyar 468 milyon dolar, 2005 yılının aynı döneminde ise 2 milyar 739 milyon dolar net ödemeyle sonuçlanan yatırım geliri dengesinin altında yer alan doğrudan yatırım gelirleri, portföy yatırım gelirleri ve faizlerden oluşan diğer yatırım gelirlerinde Mayıs ayında gerçekleşen net çıkışlar, sırasıyla 36 milyon dolar, 40 milyon dolar ve 532 milyon dolar oldu. CARİ TRANSFERLER Bir önceki yılın Ocak-Mayıs dönemiyle karşılaştırıldığında cari transferler, 2005 yılının aynı döneminde yüzde 40.3 oranında artarak 533 milyon dolar oldu. Söz konusu dönemde, işçi gelirlerinden ve resmi transferlerden kaynaklanan girişler, sırasıyla 300 milyon dolar ve 233 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2005 yılı Ocak-Mayıs döneminde doğrudan yatırımlar kaleminde gerçekleşen net girişler, bir önceki yıla oranla yüzde 20.4 artarak 807 milyon dolar olarak gerçekleşti. PORTFÖY YATIRIMLARI 2004 yılı Ocak-Mayıs döneminde 2 milyar 870 milyon dolar net sermaye girişi gerçekleşirken bu kalemde 2005 yılının aynı döneminde 4 milyar 62 milyon dolar net sermaye girişi gözlendi. Yurtdışında yerleşik kişiler, Mayıs ayında hisse senedi piyasasında 189 milyon dolar, devlet iç borçlanma senetleri piyasasında da 813 milyon dolar tutarında net alım gerçekleştirdi. Böylece, 2005 yılının Ocak-Mayıs döneminde söz konusu piyasalarda sırasıyla 1 milyar 674 milyon dolar ve 3 milyar 353 milyon dolar net alım gerçekleşti. Merkez Bankası'nın verilerine göre, Ocak-Mayıs 2004 ve 2005 gerçekleşmeleri şöyle: CARİ İŞLEMLER GELİR-GİDER DURUMU (Milyon $) 2004 OCAK-MAYIS 2005 ------ ------ CARİ İŞLEMLER DENGESİ -8.417 -11.116 İhracat 25.342 30.469 İthalat -34.184 -42.356 Mal Dengesi -8.842 -11.887 Hizmet Gelirleri 6.477 7.933 Hizmet Giderleri -3.964 -4.956 Mal ve Hizmet Dengesi -6.329 -8.910 Yatırım Gelirleri 1.098 1.339 Yatırım Giderleri -3.566 -4.078 Mal. Hizm. ve Yat.Gelir Denge -8.797 -11.649 Cari Transferler 380 533 Net Hata Noksan 105 2.925