Çandar 3 maddede Barzani'yi anlattı

Terör örgütü PKK'nın Suriye kolu olarak bilinen PYD'nin Kürt nüfusunun yoğun olduğu birçok kentte 'Kontrolü ele geçirmesi kamuoyuna şok etkisi yarattı.

"İkinci bir özerk Kürdistan"a giden yolda atılan temel Ankara için kötü bir sürpriz oldu. Hükümetin Barzani üzerinden Suriyeli Kürtleri kontrol etme planı çöktü. Peki iktidar hatalı mı ya da neyi yanlış yaptı? Köşe yazarları Suriye depremini yazdı. 

TÜRK TARAFI HANGİ GEZEGENDE?

Radikal yazarı Cengiz Çandar, hükümeti öngörüsüzlükle suçlayanlar arasındaydı. Yazar, bugünkü köşesinde olayları 'beklenmedik' gelişme olarak gören yetkililere, "Niçin ‘beklenmedik gelişme’ imiş? O ‘Türk tarafı’ hangi gezegende yaşıyordu? Kürt sorununa ilişkin biraz ilgisi olan herhangi bir kimse, Suriye Kürtlerinin en önemli bölümünün PKK’ya eğilimli olduğunu, dolayısıyla PKK’nın Suriye kolu olan PYD’nin diğer Kürt örgütlerinin tümüne oranla Suriye Kürtleri arasında ağır bastığını bilirdi" diyerek tepki gösterdi.

BARZANİ-PKK MODELİ OLURSA

Devletin üst düzey yetkilisinin 'bölgede PKK kontrolünde bir bölgesel yönetime göz yummayacakları' iddiasına kızan Çandar, ardından o kritik soruyu soruyor:

"Peki, ya ikisi de olmazsa ve bir üçüncü şekil, yani bugünkü gibi Barzani-PKK zımni uzlaşmasına dayalı bir Suriye Kürt yönetim modeli olursa, ne yaparsınız? "

BARZANİ KORUCU AŞİRETİ DEĞİL

Çandar, ayrıca Barzani'nin neden Türkiye’nin kendisinden istediğini, beklediklerini yapamayacağını böyle sıraladı:

1- Mesut Barzani, Türkiye’nin ‘korucu aşireti’ değildir;
2- Arzulasa bile, Türkiye’nin ‘Kürt siyasi hareketi’ni alt edecek kadar güçlü değildir.
3- Suriye Kürtleri, kendisinin başında bulunduğu Irak Kürdistan özerkliğini ya da Irak federalizmini emsal alırsa, bir ‘ulusal’ Kürt lideri olan Mesut Barzani onlara ne diyecektir?

“Suriye’de, bizim Irak’ta elde etmiş olduğumuz hakların çok altına razı olun” mu, diyecektir? Niçin desin. Zaten dememiş ve PKK ile zımni bir uzlaşma zemini suretiyle Suriye Kürtleri üzerindeki nüfuzunu sürdürmeyi ya da korumayı düşünmektedir.
Türkiye, bir zamanlar ‘Federal Irak’ fikrinden ‘Kürt özerkliği’ni ve bağımsızlık ihtimalini ifade ettiği için dehşete kapılırdı. O dönemlerde Mesut Barzani, ‘postal yalayan aşiret reisi’ydi. Ya da ‘peşmerge reisi’. Peşmerge sözcüğü hakaretamiz bir vurguyla kullanılırdı. Mesut Barzani’nin yakalanıp İmralı’ya getirilmesini önerecek kadar kendinden geçen gerçekçi gazete yöneticileri vardı. Çok değil, birkaç yıl önce...

Nereden nereye gelindi. Hayatın gerçekleri, tarihin dinamikleri dayatınca hiç hesaplamadığınız noktalara doğru yol alıp, gerçeklerle barışmak zorunda kalıyorsunuz. ‘Federal Irak’ olur da ‘Federal Suriye’ niye olmaz? Suriye Kürtleri, niçin Irak Kürtlerinden daha altta bir ‘statü’ye razı olsunlar? Bunun ‘ahlaki’ gerekçesi nedir?

ERDOĞAN'IN DANIŞMANI SURİYE VE PKK MESELESİNİ YAZDI. SONRAKİ SAYFADA

[PAGE]

AKDOĞAN: SURİYE KÜRTLERİNİN PKK SORUNU

Başbakan Erdoğan'ın siyasi danışmanı AK Parti milletvekili Yalçın Akdoğan, Yenişafak'taki köşesinde PYD'nin diğer Kürt gruplarla olan ihtilafına dikkat çekiyor.

(...)SUK ile SKUK arasındaki yakınlaşmada ana tema Suriye'nin ulusal birliği ve bütünlüğü iken, SKUK ile PYD arasındaki ilişkide ortak tema, Kürtlerin en yüksek faydayı elde edebilecekleri ortak bir senaryoda buluşmaktır. Mesut Barzani'nin Erbil'de yaptığı Kürtleri buluşturma toplantısının ardından Suriye Kürtlerinin daha organize ve eşgüdüm halinde hareket ettiği, iç çekişmeleri sonraya tehir ederek belli bölgelerde alan hakimiyeti kurmaya yöneldikleri görülmektedir.

Barzani'nin etkisi altındaki SKUK Esad'ın acilen gitmesi tezini savunurken, PKK'nın etkisi altındaki PYD daha oportünist ve pragmatik bir politika izliyor, Esad'la flört halinde elini güçlendirmeye çalışıyor. PYD, Suriye'ye bir dış müdahalenin veya Türkiye'nin artan etkisinin kendi oyun planlarını bozacağını ve nüfuzunu azaltacağını düşünüyor.

Barzani'nin inisiyatifiyle yapılan Erbil toplantısında kurulmasına karar verilen Yüksek Kürt Konseyi şuan için PYD ile SKUK'u ortak amaçta buluşturmuş görünüyor. Silahlı unsurlarıyla bölgede denetim kurmaya çalışan PYD'nin taktik amaçlı olan bu işbirliğiyle cephe daralttığı ve zaman kazandığı anlaşılıyor. Barzani'nin ise bu arada etkisi altındaki Kürt grupların askeri kabiliyetini arttırmaya çalıştığı görülüyor.

Dün yapılan KCK açıklaması, bu 'geçici uzlaşma'yı ve menfaat birlikteliğini desteklediklerini gösteriyor. 'Bundan böyle yaşanacak tüm gelişmelerin bütün Kürt kesimlerini temsil eden yüksek heyetin inisiyatifinde yürütülmesi ve sürecin yönlendirilmesi çözümleyici olacaktır' denilen açıklama PKK'nın açıkça süreçte aktif rol oynayacağını ve hedeflerde bir mutabakata varıldığını ortaya koyuyor.

Türkiye doğal olarak öncelikle kendi güvenliğini ve bölgesel konumunu ilgilendiren bu gelişmeleri çok yakından takip etmek durumundadır."

SERDAR AKİNAN '4 SORU 4 CEVAP'TA SURİYE'Yİ ELE ALDI. KÜRTLER ÖZERKLİK İLAN EDER Mİ? SORUSUNA YAZAR BÖYLE CEVAP VERDİ. AYRINTILAR SONRAKİ SAYFADA

[PAGE]

AKİNAN: 4 SORU, 4 CEVAP

Akşam gazetesi yazarı Serdar Akinan, köşesinde özerkliğin temel talep olduğunu ancak bölgede çok fazla oyuncu olduğuna dikkat çekiyor. İşte Akinan'ın önemli tespitleri.

1. Türkiye'nin güney sınırını Kürtler mi kontrol ediyor?
Son 24 saattir Türkiye Suriye ve Irak Suriye sınırındayım. Amacım Kürtlerin kontrol ettiği bölgelere girmekti. Ancak son birkaç gündür medyaya yansıyan fotoğrafın gerçeği tam olarak yansıtmadığını söylemem gerek. PYD Lideri Salih Müslüm ile birkaç kez telefonda görüştüm. Öncelikle PYD liderliğindeki Kürt grupların sadece belli ilçe merkezlerini kontrol ettiklerini ancak bu yerleşim yerleri arasında kontrolün tamamen Suriye güvenlik güçlerinde olduğunu belirteyim. Sınır boyunda sadece Kürt yerleşim yerleri yok. Arap ve Ermeni köyleri de var.

2. Önümüzdeki günlerde bu dengede nasıl bir gelişme bekleniyor?
Kamışlı bölgenin en kritik noktalarından biri. Kürt nüfus burada ağırlıkta. Yapılan pazarlıklara göre Suriye güçleri ve hükümet yetkilileri, 72 saat sonra Kamışlı'yı PYD'ye devredecekti. Ancak pazarlıklar sürüyor. Kamışlı'nın kuzeyindeki yani Türkiye'deki insanlar da son gelişmelerden heyecan duydular. Bundan sonra her ne olursa olsun Suriye'nin kuzeyi artık literatürlerine Batı Kürdistan olarak girecek. 90'larda Kuzey Irak'ta ne nasıl yaşandıysa Suriye'de benzeş bir geçiş olacağı kanaati hakim.

 3. PKK'nın etkisi ne oranda hissediliyor?
 Yönetimi ele geçirilen kasaba ve köyler büyük ölçüde PKK sempatizanı. Sanılanın aksine Barzani'nin etkisi PKK kadar yüksek değil. Bunun iki nedeni var. Yıllardır Baas rejiminin kültür ve eğitim politikalarıyla şekillenen Suriye Kürtleri, Barzani'yi daha feodal buluyor. PKK'nın Kandil ve Türkiye'deki kadrolarında Suriye'nin bu bölgelerinden çok sayıda militan var. Ancak PYD doğrudan PKK kontrolünde bir örgüt demek doğru olmaz. Ancak bugün devrede olan halk savunma güçlerindeki birçok silahlı unsur örgüte bağlı.

 4. KÜRTLER ÖZERKLİK İLAN EDERLER Mİ?
 Kürtler Suriye nüfusunun yüzde 15'ini oluşturuyor. Başkent Şam'da 500 bin, 600 bin kadarı Halep'te olmak üzere 3,5 milyon civarında Kürt nüfusu var Suriye'nin ve kuzey bölgeler de kalan nüfusu barındırıyor.
Özerklik temel talep... Ancak bölge enerji havzaları açısından o denli kritik bir kuşakta ki çok fazla oyuncunun hesabı var. Özgür Suriye Ordusu, El Kaide, Selefiler, Nusayriler, diğer azınlıklar, Barzani, Kandil ve diğer Kürt gruplar... Esad hala sanılandan daha güçlü.
Kürtler adına söz söyleyen PYD de zaten son derece dengeli bir dil kullanıyor.
Yani Türkiye'nin okumaları şu aşamada oldukça yanlış...
Genel olarak Suriye'deki bu kaotik geçiş sürecinde Ankara'nın ateşli açıklamaları dışında somut ve etkili bir tavır görmek pek mümkün değil.

BARLAS'TAN FARKLI BİR SURİYELİ KÜRTLER ÖNERİSİ.. AYRINTILAR SONRAKİ SAYFADA

[PAGE]

Sabah gazetesi yazarı Mehmet Barlas, ise köşesinde gelişmelerden endişe edilmemesi gerektiğini savunuyor. Kürtlerin de Ortadoğu'nun gerçeği olduğunu yazan Barlas, çözümün demokratikleşmede yattığını belirtiyor.

(...)Onlar da var Suriye'de
Şimdi sıra "Suriye Gerçeği"nin görülmesine geldi bu coğrafyada.
Esad ailesine endeksli Baas yönetimi Abdullah Öcalan'ı konuk etti ama aynı anda Suriyeli Kürtleri yok saymadı mı?
Şimdi Esad'ın çöküş ve yok oluş sürecinde Suriyeli Kürtlerin "Biz de varız" demeleri neden bizi endişelendirsin ki?
Kuzey Irak Kürt yönetiminin varlığı, Saddam yönetiminin varlığından daha hayırlı değil mi bizim için?
Tıpkı Araplar gibi, tıpkı İsrailliler gibi, tıpkı Filistinliler gibi, Kürtler de Ortadoğu gerçeğinin öğeleridir.
Ama Ortadoğu'da İran İsraillileri, İsrail Filistinlileri, Saddam veya Esad gibi birileri de Kürtleri yok sayarlar.
Bedel hep istikrarsızlıkla ve hep kan dökülerek ödenir.

Çözüm demokrasidir
Türkiye "Suriye Kürtleri özerklik kazanırsa biz ne yaparız" diye endişeleneceğine "Biz uzun yıllar sonunda Türkiyeli Kürtleri demokratikleşme sürecine kattık" dese daha doğru olmaz mı?
Yazının başında sözünü ettiğim filmin hayalperest kahramanı sonunda bir psikologa gider.
Psikolog onu hayal dünyasından çıkartmak için sorularla geçmişini deşmeye çalışır.
Bizimki psikologun bu çabasına şöyle tepki gösterir:
- Ben tam 35 yıldır gerçeklerle güreşiyorum. Tam onları yenmek üzereyken siz beni hükmen yenik ilan etmek istiyorsunuz!

ORTAOĞU'DA OLUŞAN YENİ DENKLEMİ SEDAT ERGİN YAZDI.. SONRAKİ SAYFADA

[PAGE]

SEDAT ERGİN: GÜNEY SINIRIMIZDA YENİ REALİTE

Hürriyet yazarı Sedat Ergin, köşesinde güneyde ortaya çıkan yen realiteye işaret ettiği yazısında PKK'nın yeni denklemde etkin oyuncu olarak sahne aldığını belirtiyor.

(...)Bu noktada Türkiye açısından rahatsız edici bir gerçek var. O da, Kuzey Suriye’nin bir bölümünün Mesud Barzani’ye yakın örgütlerin ama önemli bir bölümünün PKK’ya paralel çizgideki Demokratik Birlik Partisi’ne (PYD) bağlı grupların kontrolünde olmasıdır. Buralarda devlet dairelerine giren Kürt gruplarının Öcalan ve PKK bayraklarını asmaları bize çok şey anlatıyor.

Bütün bunlar ne anlama geliyor? Hem PKK, hem de Barzani’nin yeni Suriye denkleminde başat oyuncular olarak şimdiden yerlerini aldıklarını anlıyoruz. Barzani, PKK üzerindeki etkisiyle hem Suriye’de söz sahibi oluyor, aynı zamanda bu konumunu Türkiye ile ilişkilerinde de değerlendirebilme kartını eline geçiriyor.

Ancak şekillenen fotoğraf içinde Kandil’deki Murat Karayılan faktörünün de büyük Suriye denklemine dahil olduğunu objektif bir saptama olarak belirtmeliyiz. Kandil, böylelikle Türkiye-Suriye sınırı boyunca çok geniş bir hareket serbestisi kazanmıştır. Ama bir bu kadar önemlisi, Kandil’in Suriye üzerinden
Ortadoğu’nun büyük fotoğrafı içindeki aktörlerden biri olarak kendisini tescil ettirecek olmasıdır.

Ortadoğu’da böylesine kritik bir türbülansa kendi içinde Kürt sorununu henüz çözüme kavuşturamamış bir ülke olarak girmesi, Türkiye açısından ne yazık ki bir zafiyet noktası yaratıyor.