Çanakkale'ye kimler geldi Ermenistan'a hangi ülkeler gitti

1915 olaylarının 100'üncü yılında Türkiye ile Ermenistan arasında adeta bir düello yaşanıyor. Ermenistan, tehcir kararının alındığı 24 Nisan'ı "Soykırım" iddialarını gündeme taşımak için kullanırken, Türkiye ise 100 yıl önce bütün şiddetiyle süren Çanakkale Savaşı'nın kurbanlarını 24 Nisan'da anmayı tercih ediyor. İki ülke de kendi etkinliklerine dünya liderlerini dahil etmeye çalışıyor. Peki Türkiye'deki etkinliklere kimler katılıyor, Ermenistan'da hangi liderler "Soykırım" iddialarına destek veriyor?

Yüz yıl önce, 1915 yılının 24 Nisan'ında Van'da isyan eden ve Rusların desteğiyle şehri ele geçiren Ermenilerin, bütün Anadolu'da büyük bir isyan çıkarmasından endişelenen dönemin yöneticileri, olaylara karışan Ermenilerin tehcir (göçettirme) kararı aldılar.

Aynı tarihte Çanakkale'de İngiliz ve Fransız ordularına karşı bir ölüm kalım mücadelesi veriliyordu. Türk Ordusu, İstanbul'u işgal ederek Rusya'ya yardım ulaştırmak isteyen düşmanları püskürtmek için adeta etten kemikten bir duvar oluşturmuştu.

100 YIL SONRASI BUGÜN...

Bu iki olayın gerçekleşmesinden tam 100 yıl sonra, bu topraklar üzerinde kurulan iki yeni devlet, o tarihlerde yaşanan olayları yeniden dünya gündemine taşımaya çalışıyor. Ermenistan, alınan tehcir kararıyla bir "Soykırım" yaşandığını iddia ederek, dünya gündeminde Türkiye'yi zor duruma düşürmenin hesaplarını yapıyor.

ERMENİSTAN'DAKİ SOYKIRIM İDDİALI ANMAYA HANGİ ÜLKELER KATILDI?
Ermenistan'ın Erivan'da yaptığı etkinliklerde "Soykırım" iddialarını destekleyecek çeşitli etkinlikler yapılıyor. Çanakkale kutlamalarına davet edilmesine rağmen Erivan'ı tercih eden Putin dikkat çeken en önemli isim oldu.



Türkiye, Putin'i Çanakkale'deki anma törenlerine davet etmiş, ancak Putin Ermenistan'daki etkinliklere katılmayı tercih etmişti. Yaptığı açıklamada "Soykırım" ifadesini kullanan Putin için Başbakan Davutoğlu “Rusya ile ilgili olarak bugün Dışişleri Bakanımızla da görüştük. Gereken girişimler yapılacak. Rusya ve Fransa’nın Erivan’da olmaları Minsk grubunun tarafsızlığına da gölge düşürüyor. Onlarla da gerekli diplomatik girişimler yapılıyor” demişti.

FRANSA CUMHURBAŞKANI DA ORADA...

Fransa Cumhurbaşkanı Francois Hollande da Erivan'daki anma törenine katılmayı tercih etti. Erivan’daki törende konuşan Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande 'soykırım' kelimesini kullanarak, “Ermeni soykırımının kurbanlarının anısı karşısında eğiliyorum” dedi.



Hollande sözlerine “Buraya Ermeni dostlarıma yaşamak zorunda kaldıkları trajedileri hiçbir zaman unutmayacağımnızı söylemek için geldim” diyerek devam etti.

ERMENİSTAN'DAKİ ETKİNLİKLERDE BAŞKA KİMLER VAR?

Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'ın dışında, Sırbistan Cumhurbaşkanı Tomislav Nikolic, Rum kesimi lideri Nikos Anastasiadis katıldı. Bir çok ülke ise bakan ya da temsilci düzeyinde Erivan'daki etkinliklerde yer aldı.



Bakanlar ve ülke heyetleri, Ermenistan Devlet Başkanı Serj Sarkisyan ile tokalaştıktan sonra ellerinde "soykırım"ı sembolize eden çiçekleri çelenge bıraktı.

ABD ERMENİSTAN'A BAKAN, TÜRKİYE'YE BÜYÜKELÇİ GÖNDERİYOR

İki ülke arasında yaptığı tercihlerle dikkati çeken Törenlerde ABD’yi Hazine Bakanı Jacob j. Lew temsil edecek. Türkiye’de Çanakkale Savaşları’nın 100’üncü yılı nedeniyle yapılacak Barış Zirvesi etkinliklerinde ise ABD’yi Ankara Büyükelçisi John Bass’in temsil etmesi kararlaştırıldı. Erivan'a giden ABD Heyetinde ayrıca 4 senatör de yer alıyor.

TÜRKİYE'DEKİ ETKİNLİKLERDE KİMLER VAR?

Türkiye'nin Çanakkale'de düzenlediği etkinliklere 17 devlet başkanı, 3 parlamento başkanı, 3 cumhurbaşkanı yardımcısı, 5 başbakan, 1 eski cumhurbaşkanı, 28 bakan, 6 uluslararası örgüt genel sekreteri olmak üzere 90’a yakın ülkeden üst düzey konuk katılacak. Törenler, bugün Yahya Çavuş Şehitler Camii’nde kılınacak cuma namazı ile başlıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Müslüman liderler, birlikte cuma namazı kılacak.

İNGİLTERE PRENSİ CHARLES DE KATILIYOR

100 yıl önce Çanakkale'de Osmanlı İmparatorluğu'na karşı savaşan İngiltere, Veliaht Prens Charles ile törenlere katılacak. Çok sayıda İngiliz, Yeni Zelanda ve Avusturalya vatandaşının da yer aldığı törenlerde şehitliklere çelenk bırakılacak.

Devlet Başkanları

Birleşik Krallık Galler Prensi Charles,
Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev,
Arnavutluk Devlet Başkanı Bujar Nishani,
Bosna Hersek Başkanlık Konseyi Başkanı Mladen İvaniç,
Cibuti Devlet Başkanı İsmail Ömer Guelleh,
Çad Devlet Başkanı İdris Debi,
Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir Mayardit,
Irak Devlet Başkanı Fuad Masum,
İrlanda Devlet Başkanı Michael D. Higgins,
Karadağ Cumhurbaşkanı Filip Vujanoviç,
Katar Emiri Tamim bin Hamad El Sani,
KKTC Devlet Başkanı Derviş Eroğlu,
Kosova Devlet Başkanı Atifete Yahyaga,
Makedonya Devlet Başkanı Gjorge İvanov,
Mali Devlet Başkanı İbrahim Boubacar Keita,
Nijer Devlet Başkanı Mahamadou Issoufou,
Pakistan Devlet Başkanı Memnun Hüseyin,
Senegal Devlet Başkanı Macky Sall,
Slovenya Devlet Başkanı Borut Pahor,
Somali Devlet Başkanı Hasan Şeyh Mahmud,
Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbangulu Berdimuhamedov,
Macaristan eski Cumhurbaşkanı Pal Schmitt.

Başbakanlar

Avustralya Başbakanı Tony Abbott,
Yeni Zelanda Başbakanı John Key,
Moldova Başbakanı Chiril Gaburici,
Romanya Başbakanı Victor Ponta
Suriye Ulusal Koalisyonu Başkanı Halid Hoca katılacak.

Bakanlar

Bahreyn Krallığı Savunma Bakanı Yusuf Bin Ahmed Al Celeme,
Fransa Savunma Bakanı Jean-Yves Le Drian,
Gabon Savunma Bakanı Ernest Mpouho Epigat,
Gana Dışişleri ve Bölgesel Entegrasyon Bakanı Hanna Serwah Tetteh,
Gine Uluslararası İşbirliği Bakanı,
Güney Afrika Cumhuriyeti Savunma Bakanı Nosiviwe Mapisa-Nqakula,
Güney Kore Vatanseverler ve Gazi İşleri Bakanı Park Sungchoon,
Gürcistan Savunma Bakanı Mindia Janelidze,
Hırvatistan Savaş Gazileri Bakanı Fred Matiç,
Hindistan İstatistik ve Program Uygulamaları Bakanı ve Dışişlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Vijay Kumar Singh,
Litvanya Milli Savunma Bakanı Jozas Olekas,
Lübnan Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı İle Adalet Bakanı Eşref Rifi,
Kanada Dışişleri ve Konsolosluktan Sorumlu Devlet Bakanı Lynne Yelich,
Moğolistan İnşaat ve Kentsel Kalkınma Bakanı Damdin Tsogtbaatar,
Moritanya Savunma Bakanı Diallo Mamadou Bathia,
Mozambik Savunma Bakanı Salvador Mtumuk,
Singapur Dışişleri İkinci Bakanı ve Çevre ve Su Kaynakları İkinci Bakanı Grace Fu,
Tacikistan Kültür Bakanı Şemsettin Shodibek Orumbekzoda,
Tunus Milli Savunma Bakanı Ferhat Horçani,
Vietnam Ulaştırma Bakanı Dinh La Thang.

Parlamento düzeyinde

Cezayir Ulusal Halk Meclisi Başkanı Muhammed Larbi Ould Halife,
Rusya Duma Başkanı Sergey Narıkşin

Cumhurbaşkanı Yardımcısı

Afganistan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Orgeneral Raşid Dostum,
Gambiya Cumhurbaşkanı Yardımcısı Isatou Nije-Saidy,
Zambiya Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Başbakan Inonge Wina katılacak.

Avusturya, Belçika, Brezilya, Endonezya, Estonya, Japonya, Kazakistan, Malezya, Myanmar, Slovakya, Suudi Arabistan ve Umman'dan ise büyükelçi düzeyinde.

Ayrıca, BM Kalkınma Programı'ndan Helen Clark, Türk Konseyi'nden Ramil Hasanov, Avrupa Konseyi'nden Thorbjorn Jagland, İslam İşbirliği Teşkilatı'ndan (İİT) İyad Emin Medeni, Afrika Birliği'nden Barış ve Güvenlik Komiseri Büyükelçi Smail Chergui gibi uluslararası örgüt temsilcileri ve Lübnan Özel Mahkemesi Başkanı David Baragwanath ve Nobel Barış Ödülü Sahibi Tawakel Karman gibi uluslararası isimler de katılacak.