Büyüme işsizliğe çare olamadı

Uluslararası yatırım bankası Morgan Stanley, Türkiye'nin, son 10 çeyrekte yüksek ekonomik büyüme yakaladığını, ancak bu büyümenin, daha önceki krizlerde ortaya çıkmış olan işsizlik açığını ise kapatamadığını bildirdi. Morgan Stanley'in, 'Türkiye'deki istihdam' konulu raporuna göre, ekonomik büyüme çerçevesinde istihdamda bir toparlanma oldu, ancak bu henüz yeterli düzeyde değil. Bu yılın ikinci çeyreğine kadar olan son bir yılda, 492 bin kişiye iş imkanı sağlandı. Ancak sürdürülebilir istihdam için, bu rakamın daha yüksek olması gerekiyor. Raporda, ''Türkiye son 10 çeyrekte, reel gayrı safi yurtiçi hasılasını olağanüstü şekilde, yüzde 25 arttırdı. Ancak son 10 çeyrektir yakalanan ekonomik büyüme, daha önceki ekonomik krizler sonucu oluşan işsizlik açığını ise kapatamıyor'' denildi. A.A muhabirinin, Morgan Stanley'in raporundan derlediği bilgiye göre, Türkiye'deki ekonomik krizler sonucu oluşan durgunluk, işsizliğin derinleşmesine neden oldu. Raporda, resmi kayıtlara göre, daha önce yüzde 12.3 düzeyinde olan işsizliğin, bu yılın ikinci çeyreğinde yüzde 9.3'e gerilediği kaydedildi. Raporda, yaklaşık 1.1 milyon kişi olarak tahmin edilen potansiyel iş arayanların da gözönünde bulundurulması durumunda, Türkiye'de gayrıresmi işsiz oranının yüzde 19.5 düzeyinde olduğu ifade edildi. Ekonomik büyüme çerçevesinde istihdamda bir 'toparlanmanın' olduğu, ancak bunun henüz yeterli düzeyde bulunmadığının belirtildiği raporda, ekonomik büyüme sonucunda, geçen yılın 2. çeyreğinden bu yılın ikinci çeyreğine kadar olan dönemde 492 bin kişiye iş imkanının sağlandığı, ancak sürdürülebilir bir istihdam için bu rakamın daha yüksek olması gerektiği ifade edildi. İŞSİZLİĞİN NEDENLERİ VE VERGİ YÜKÜ Türkiye'de makro ekonomik program gereği, zorunlu olarak bazı sektörlerin yeniden yapılandırıldığı ve sektörlerdeki yapısal değişimin işsizliği arttırdığının belirtildiği raporda, tarım alanındaki yeniden yapılandırmanın, çalışanların şehirlere göçmesine neden olduğu, ayrıca kamuda çalışan bazı işçilerin de yeniden yapılandırma sonucu işsiz kalabildiği kaydedildi. Raporda, Türkiye'nin, istihdam üzerinde vergi yükünün en yüksek olduğu ülkelerden biri konumunda bulunduğu vurgulanırken, faiz oranları ve döviz kazançlarının, yatırımcıları istihdamdan çok faizle para kazanmaya yönelttiği kaydedildi. Morgan Stanley raporunda, istihdamı caydıran unsurlardan olan istihdam üzerindeki vergi yükünün, 1999 yılında yüzde 22.8 iken, geçen yıl yüzde .8 oranına yükseldiği ifade edildi. İşsizliğin küresel bir sorun olmasına rağmen, yapısal bazı sorunlardan dolayı Türkiye'nin daha özel bir işsizlik sorununun bulunduğu belirtilen raporda, bu yapısal engellerden birinin hızlı şehirleşme, diğerinin de düşük eğitim düzeyi olduğu kaydedildi. VERİMLİLİK VE EKONOMİK BÜYÜME, İŞSİZLİĞİ AZALTACAK... Raporda, bütün bu işsizlik sürecinin de bir sonunun olacağı, verimlilikteki yüksek artışa dayalı ekonomik büyümenin sürmesinin, kısa vadede etkisi görülmese bile, uzun vadede Türkiye'de işgücü talebini arttıracağı ve dolayısıyla reel ücretlerin de yükselmesine neden olacağı vurgulandı. Raporda ayrıca, ekonomik büyümenin doğrudan yatırımlarla desteklenmesinin, istihdamın daha hızlı toparlanmasını sağlayacağına da işaret edildi.