Bütçeye delikli ayakkabı benzetmesi

Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Ali Bayramoğlu, 2004 bütçesinde de yeni bir şey olmadığını, bütçede büyümeden ve yatırımlardan taviz verme pahasına maliye politikasında sıkı disiplinin sürdürülmesinin hedeflendiğini söyledi. Bayramoğlu, "Bütçeyi ayakkabı gibi sıkı sıkı bağlamışlar ama altındaki delikleri görmemişler. En büyük delik iç borç faizi. Altı delik bu bütçe de borç ödeme bütçesi" dedi. Meclis'e sunulan 2004 bütçe büyüklüklerini değerlendiren MÜSİAD Genel Başkanı Ali Bayramoğlu, faiz dışı bütçe harcamalarında milli gelirin yüzde 7'sine yakın bir tasarruf söz konusu olduğunu belirterek, "Milli gelirden faiz lobisine gidecek oran düşürülmedikçe, vergi dengesindeki bozulma süreci devam ettikçe, yolsuzluklarla ve kayıt dışı ekonomi ile kararlı bir mücadeleye girişilmedikçe 2004 bütçesinde eğitim, sağlık ve sosyal harcamalarının payı artırılamaz" diye konuştu. 2004 Bütçesi'nin iyimser varsayımlara dayandığını belirten Bayramoğlu, "2004 bütçesinin de bir faiz bütçesi olduğu aşikar ancak, mali disiplin açısından ne kadar tutarlı olduğu tartışmaya açıktır. Önceki dönemlerde eleştirdiğimiz hatalı yaklaşımların hala sürdürülmekte olduğunu görüyoruz. Bariz bir farklılık ortaya konmalıydı. Mesela, dış ticaret açığından kaynaklanan riskler 2004'te de artarak sürmektedir. Yüzde 5'lik büyüme hedefi ile 22.5 milyar dolarlık dış ticaret açığı öngörüsü ayrıca 5.2 milyar dolara inmesi hedeflenen cari işlemler açığı tutarlı ve gerçekçi değil" dedi. "FAİZ DIŞI FAZLA HEDEFİYLE BÜYÜNMEZ" Açıklanan tahminlerin artık tüm kamu hesaplarında baz alınacağını ve bütçe performansını da bu tahminlerin hangi ölçüde tuttuğunun belirleyeceğini belirten Bayramoğlu, "Devlet, 2004 sonu itibariyle GSMH'nın yüzde 5, enflasyonun yüzde 12 artacağını, dolar kurunun ise 1 milyon 604 bin TL. olacağını tahmin etmiş. Bu tahminlerin tutturulup tutturulamayacağını hep birlikte göreceğiz. Aslolan tahminler değil, uygulamaya konulacak politikalardır. Bütçe açığında bir azalma öngörülmediği gibi kamu kesiminde faiz dışı fazla vermeye yönelik iddialı yaklaşım yine korunuyor. Bu hedefin tutturulmasının gerçekçilikten uzak, bu yöndeki çabaların da anlamsız olduğu konusunda hükümeti bir kere daha uyarıyoruz. Yüzde 6.5'lik faiz dışı fazla hedefi büyümenin önüne set çekiyor. Dünyanın hiçbir yerinde faiz dışı fazla diye bir şey yok. Türkiye'de çok güçlü bir lobi var. -Faize dokunulursa piyasalar tedirgin olur, piyasa tedirgin olursa ekonomi durur- diyorlar. Bu bir dezenformasyondur. Bir ülke ekonomik programını, planını, bütçesini sadece ve sadece faiz dışı fazlaya göre belirlerse o ülkenin yatırım politikası, büyüme politikası diye bir şey olmaz. Hükümet ekonomik programını faiz dışı fazlaya göre değil, bütçe fazlasına göre ayarlamalıdır" diye konuştu. "DEVLETİN BORÇLANMA GEREĞİ" 160.9 katrilyon liralık 2004 Bütçesi'nde bütçe açığının yüzde 46.3 katrilyon, ithalatın 75 milyar, ihracatın 51, turizm gelirlerinin ise yaklaşık 10 milyar doları bulacağının öngörüldüğünü hatırlatan Bayramoğlu, "Buna göre dış ticaret açığı 24 milyar dolar, cari açık ise en iyi ihtimalle 7.7 milyar civarında olacak demektir. Bu yıl da cari işlemler açığı yaklaşık bu düzeyde beklendiğine göre, üst üste iki sene böyle bir açığı ya dışarıdan gelecek sermaye akışı ile ya da eldeki avuçtaki rezervlerle finanse etmek durumunda kalıyor olacağız. Faiz bütçesini sürdürdüğünüz, büyümeyi istikrarlı ve kalıcı kılamadığınız sürece, bugünkü kısmi rahatlama, yerini zor günlere bırakır" dedi. Bütçede esnekliğin iyice azaldığını söyleyen Bayramoğlu şöyle konuştu: "Maalesef, artık ciddi bir siyasi bedel ödemeden bütçede harcamaları azaltacak ya da gelirleri artıracak bir kalem kalmamıştır. Milli geliri artırma hedefine yönelik olarak KİT'lerin ürünlerine zam yapılması, enflasyon hedefiyle çelişecektir. Vergi artışı ve zamlarla sağlanacak kaynak yerine, üretimde verimlilik artışı üzerinde gayret gösterilmelidir. "KUR HEDEFİ GERÇEKÇİ DEĞİL" 2004 sonu itibariyle dolar kuru hedefinin gerçekçi olmaktan uzak olduğunu ifade eden Bayramoğlu, "Bu durum da haliyle bizi T.C. tarihinin en zengin insanı yapan 3 bin 600 küsür dolarlık kişi başına milli gelir de tartışmalı hale geliyor" dedi. 2004 bütçe planında toplam gelirlerin 115 katrilyon civarında, toplam harcamaların ise 161 katrilyon civarında gerçekleşeceğinin öngörüldüğünü hatırlatan MÜSİAD Başkanı, "Buna göre, bütçe açığı, enflasyona daha yakın bir oranda artarak 46 katrilyona ulaşacak. Bunun yaklaşık 95 katrilyonu faiz dışı harcamalara gidecek ve faiz dışı fazla da yüzde 6.5 hedefine uygun olarak yaklaşık 21 katrilyon civarında gerçekleşecek. Enflasyon ve büyüme tahminleri baz alındığında bu rakamlar hayli dengeli bir dağılım içinde bütçenin GSMH içindeki payını biraz azaltan bir beklentiyi ifade ediyor. Bütçe içinde faiz harcamalarının toplam harcamalar içindeki payının azalacağı varsayılmış. Personel harcamaları, sosyal transferler ve yatırımların enflasyon+büyüme kadar artacağı projesi, kamuoyuna yönelik bir mesajdır. Devlet; işçisini, memurunu ve emeklisini, enflasyon karşısında ezdirmeyeceğini iddia ederken, ülke ekonomisindeki büyümeden herkes gibi bu kesimlerin de nasipleneceğini söylüyor. Ancak öte yandan faiz harcamalarının sadece enflasyon kadar büyüyeceği iddiası, hayli yoruma açık ve iyimser bir tahmindir. Mevcut borç yapısı ve stokunun enflasyon ve kura bağımlılığı, bu tahmini riskli kategorisine sokuyor. Bu yıl, nasıl artan bütçe harcamalarına rağmen borçlanma açısından oldukça "kolay" bir yıl olduysa, gelecek yıl da bu anlamda hayli zor olabilir" şeklinde konuştu. "BÜTÇENİN EN BÜYÜK DELİĞİ İÇ BORÇ" Bütçenin gelirler kanadının, giderlere nispetle çok daha dengeli ve gerçekçi bir yapıya sahip olduğunu belirten Bayramoğlu, "Maliye Bakanımız 2004 bütçesi için ayakkabı gibi sıkı sıkı bağladık demiş. Sıkı sıkı bağlamışlar ama, altındaki delikleri görmemişler. Harcamalar sınırlı tutulabilse de, bütçenin deliklerini kapatamadığınız sürece, her yıl aynı şeyleri konuşacağız. En büyük delik iç borç sorunudur. Bu durumu 'borç ödeme bütçesi' olma özelliğindeki 2004 bütçesi rakamları da açıkça ortaya koymaktadır" dedi. Bayramoğlu, sürdürülebilir büyüme ve geleceği planlama için bütçenin en önemli gider kalemi olan faiz harcamalarını ortadan kaldıracak çözümler ortaya konmasını gerektiğini belirterek, "Bu nedenle hükümetin kararlılık sergileyerek radikal tedbirler almasını bekliyoruz. Bürokrasiyi disiplin altına almalı, finans çevrelerini karşısına oturtmalı ve Merkez Bankası'nı borçlanmaya alternatif politikalar üreten bir kurum haline getirmelidir" ifadelerini kullandı.