Bütçe açığını saklıyorlar

Devletin, bütçe açığını 29 katrilyon olarak açıkladığını vurgulayan raporda, "Gerçek açık ise 100 katrilyondur" denildi Sayıştay Başkanlığı, 57'nci Hükümet dönemine ait bütçe ve Hazine işlemleri üzerinde yaptığı incelemede devletin açıklarının kamuoyundan kasıtlı olarak saklandığını ileri sürdü. Raporda, 2001 yılı bütçe açıklarının 29 katrilyon lira olarak gösterildiğini ancak gerçek açığın 100 katrilyonunu üzerinde olduğu belirtildi. Bütçeleştirilmeyen bu açıkların, "Temel olarak kamu açıklarını az gösterme ve sorumluluktan kaçınma kaygısından kaynaklandığı" ileri sürüldü. GİDER GÖSTERİLMİYOR Raporda, hükümetler tarafından yapılan bütçelerin gerçek rakamları yansıtmadığı belirtildi. Bütçelerin, Anayasada yer alan "devletin harcamaları bütçelerle yapılır" hükmüne uygun şekilde yapılmadığı ileri sürülürken, "Kamu harcamalarının önemli bir kısmı bütçeye kaydedilmemektedir. Kayıt dışı olarak adlandırılan bu işlemlerin hiçbiri Meclis'e verilen belgelerde gider olarak gösterilmemektedir" denildi. Raporda, 2001 yılına ait gerçek bütçe açığı 100 katrilyon olmasına rağmen sadece 29.1 katrilyon olarak gösterildiği vurgulandı. Raporda, "2001 yılında 80.6 katrilyon liralık bütçe gideri yapılmış, 51.5 katrilyon liralık bütçe geliri elde edilmiştir. Bütçe açığı 29.1 katrilyon olarak görünmektedir. Ancak 2001 yılında açık miktarı 29.1 katrilyon lira iken borçlanılarak sağlanan kaynak miktarı 99.2 katrilyon liradır. Diğer kayıt dışı giderlerle birlikte gerçek bütçe açığının 101.3 katrilyon lira olduğu görülmektedir" denildi. Raporda, bütçeye sokulmayan ve Meclis'e sunulmayan bu rakamların "anlamsız hesaplara" kayıt edildiği vurgulandı. Sayıştay raporunda, bütçelerin neden eksik yazıldığı şöyle ortaya kondu "Bütçeleştirilmeyen işlemler temel olarak kamu açıklarını az gösterme ve sorumluluktan kaçınma kaygısından kaynaklanmaktadır. Bu işlemler, bir yandan devletin borç stokunu artırırken, diğer yandan yapılan gider bütçeleştirilmediğinden bütçe açığı olduğundan daha az gösterilmektedir. Bütçe, merkezi hükümet faaliyetleri hakkında eksik bilgi vermektedir." Raporda, açık miktarının milli gelire oranının da düşük gösterildiği ileri sürüldü. 2001 bütçesinin 51.5 katrilyon gelir ve 80.6 katrilyon gider olmak üzere 29.1 katrilyon açık verdiği belirtilirken, "Anayasa hükümlerinin uygulanması durumunda 2001 bütçe gideri 158 katrilyon, bütçe geliri ise 58 katrilyon olacaktır. 100 katrilyonluk bütçe açığı verilecektir" denildi. Raporda, bütçe açığının yayınlanan belgelerde yüzde 16.2 olarak gösterilirken gerçekte açık miktarının milli gelirin yüzde 55.9'u oranında olduğu kaydedildi. Yayınlanan belgelerle gerçekleşme arasındaki farkın kayıt dışı gelir ve giderlerden kaynaklandığı vurgulandı.