Burun yoluyla bulaşıyor! Küresel ısınma “beyin yiyen amiplerin” sayısını artırabilir

Amerikalı bilim insanları, sıcaklığı artan göl, nehir gibi tatlı suların “beyin yiyen amip” olarak da bilinen Naegleria fowleri gibi, insanlara zarar verebilecek organizmalar için daha elverişli bir ortam haline geleceğine işaret etti.

Küresel ısınma ile artabilir

Güney Florida Üniversitesi bulaşıcı hastalıklar uzmanı Prof. Dr. Sandra Gompf, “et yiyen bakteri” olarak da bilinen tuzlu su bakterisi Vibrio vulnificus ve tatlı sulardaki Naegleria fowleri gibi tehlikeli patojenlerin, küresel ısınma sonucunda ısınan suların etkisiyle artabileceği konusunda bilim insanlarının daha fazla endişelenmeye başladıklarına dikkat çekti.

Uzmanlar, kuvvetli sellerin tehlikeli patojenlerin üredikleri kirli suların taşınmasını kolaylaştırabileceğine işaret etti.

Öte yandan California Üniversitesi araştırmacısı Prof. Yun Shen, şiddetli kuraklık yaşanan bölgelerde bulunan su rezervlerinde yoğun olarak üreme potansiyeli bulunan patojenlerin, şehirlerin su şebekelerine karışma ihtimalinin de yüksek olduğunu ifade etti.

Son 10 yıldaki vaka sayısının tahmin edilenden daha fazla olduğunu belirten uzmanlar, küresel ısınma ile bu durumun daha da artabileceğini kaydetti.

 Amip burun yoluyla bulaşıyor

Beyinde enfeksiyona yol açan ve genellikle ölümcül olabilen, mikro ölçekli ve tek hücreli Naegleria fowleri burun yoluyla insan vücuduna giriyor.

İnsandan insana geçmiyor

Çoğunlukla göl, nehir, kanal gibi tatlı sularda bulunan amip, insandan insana geçmiyor.

Naegleria fowleri enfeksiyonları, sıklıkla ABD'nin güney eyaletlerinde görülüyor. ABD Hastalıkları Kontrol ve Önleme Merkezine (CDC) göre, Naegleria fowleri enfeksiyonlarına nadiren rastlanıyor ancak ülke çapında 1962-2019 yılları arasında tespit edilen 198 vakadan sadece 4’ü kurtarılabildi.

Ülkede, 2009-2018 yıllarında tespit edilen 34 vakanın 30'u eğlence amaçlı girilen sulardan, 3'ü buruna çekilen kirli musluk suyundan ve biri de bahçeye kurulan bir su kaydırağında kullanılan kirli çeşme suyundan kaynaklandı.

Tuzlu sularda yaşadığı bilinen Vibrio vulnificus bakterisi ise ishal başta olmak üzere, kan dolaşımı enfeksiyonu ve kangren gibi sorunlara neden olabiliyor.