Burhan Kuzu'dan başkanlık sistemi eleştirilerine olumlu yanıt: Haklılar

Kuzu, "Sistemde sorun yok, sistemin uygulanmasında sorun var. Başkanlık modelinin yürütme kısmını bir anlamda hallettik; ama yasama kısmını halletmedik. Çünkü parlamentonun güçlü olması için seçim sistemini değiştirmek lazım. Bugün sistemi eleştirenler, aslında yasama güçlü hale gelmediği için bu eleştirileri getiriyorlar, haklılar." dedi.

'40 yılımı bu konuya vermişim'

Kuzu, 1 yılda çok büyük değişim beklemenin doğru olmadığını savunarak, "Bir modelin oturması bir yılla ölçülecek bir şey değil. Ben Amerika başkanlık modelinin tarihini biliyorum ve 40 yılımı bu konuya vermişim. Başkanlık modeli, bir ülke için yararlı olduğuna mutlak inandığım bir model. Bir sene geçti aradan; ama 'aksaklık ve eksiklik oldu, eski modele dönelim' gibi son günlerdeki laflar, özellikle İstanbul seçiminden sonra ediliyor. Bu eleştirileri doğru bulmuyorum" dedi.

'Yasama bölümünü halletmedik'

Kuzu, yeni modelde arzu ettiği şekilde parlamentonun güçlenemediğine işaret ederek, "Neden? Yetki olarak, sorun yok. Şu günkü parlamento kat kat yetkili. Ama hala Meclis, yetkisini kullanamıyor. Sebebi gayet net; biz başkanlık modelinin yürütme bölümünü önemli ölçüde hallettik. Ama yasama bölümünün, güçlü yasama bölümünün seçim sistemini değiştirmedik. Benim dediğim; asıl bugün hükümeti eleştirenlerin önemli bir bölümü yasama organının zayıflığını öne sürerek eleştiriyorlar. Doğru.

Yetkide sorun yok, denetimde sorun yok, kanun yapmada sorun yok; uygulamada sorun var. Çünkü yetkisi bu manada var. Ama uygulamaya geçemiyor. Niye? İki sebepten dolayı; Bir tanesi bakan olma beklentisi, bir de tekrar seçilme kaygısı. Bakan olma beklentisini hallettik, belli oranda. Çünkü artık parlamentodan bakan atanmıyor. İstisna bir durum istifa ediyor, kapandı yol."

'Dar bölge seçim sistemi olmalı'

Burhan Kuzu, yeni modelde en büyük sıkıntının mevcut seçim sistemi olduğu görüşünü savunarak, şöyle konuştu: "Vekilin tekrar seçilme kaygısını gidermemiz lazım. Tek yolu var. Her milletvekili kendi bölgesinde delegelerle seçilecek, daraltılmış bölgeye geçmemiz lazım, 'dar bölge' olması lazım. 600 vekil varsa, Türkiye'de 600 seçim bölgesi olması lazım. Her bir bölgeden belediye başkanı gibi bir kişi çıkacak. Vatandaş, 'benim partimin adayı bu; ama bu yamuk bir adam ben oyumu buna vereceğim' diye başka bir partinin adayını tercih edebilecek.

Çünkü tercih edeceği adam gibi adamdır. Siz önüne kocaman listeyi koyarsanız, İstanbul örneği gibi sahada yaklaşık 100 milletvekili var, ben 9'unun ismini sayamam. Demirel eskiden 'kıratın böğrüne basın' derdi. Gidip, orada hangi parti varsa vuruyor damgasını, çıkıyor adam. İçinde sevmediği adam da olabiliyor. Bunu teşhis edemiyor. Milletvekili akşama kadar sokaklarda gezsin, milletvekilinin tanınma şansı yok. Dolayısıyla halkın birebir tanıdığı selam çaktığı, öpücük gönderdiği vekiller lazım. Bunun da yolu bu."

'Hazırlıklar var elimizde'

Kuzu, bu modelde tekrar seçilme kaygısının bölgeye bırakılacağını belirterek, "Tekrar seçilme kaygısını bölgeye bırak, nasıl orada daha güçlü bir parlamento ortaya çıkıyor bak o zaman. Sistemdeki sıkıntının temeli bu; bir an önce bu sisteme geçilmesi lazım. Hazırlıklar var elimizde. Dengeyi, seçim sistemi kuracak. Bu sistemin birinci ayağı parlamentodur. Eski sisteme geçmek çok da doğru bir yol değil."