Bu tabela sanatçıları böldü

''Beşiktaş'taki saldırı medyada çok yer etmedi, başımıza çok büyük bir hadise gelmediği için belki de."

Medyamızın, sanatseverlerin, entelektüellerin çifte standardını özetleyen bu ironik cümle, cuma günü Beşiktaş'ta saldırıya uğrayan serginin sahibi Rosa Bosch'un. 4. iDANS Uluslararası Çağdaş Dans ve Performans Festivali kapsamında Üsküdar, Beşiktaş ve Kadıköy meydanlarında kurulan Serbest Bölge İstanbul için üretilen yaklaşık yirmi beş tabeladan biri önce devrildi sonra tahrip edildi. Sergide 'ibadet bölgesi' işaretine gönderme yapan ve üç büyük dinin simgelerinin yanında Atatürk'ün resminin de yer aldığı tabela, bazı basın organlarının deyişiyle "kızdıran bir sergi"ye bürünmüştü. CHP Gençlik Kolları üyesi olduklarını söyleyen 15-20 kişilik grubun tabelaya öfkeyle saldırdığı iddia ediliyor. CHP İstanbul İl Örgütü'nden gelen açıklamada ise, "Olay ile CHP'li gençlerin hiçbir ilgisi yok." deniliyor.

Mahalle baskısı, yükselen muhafazakârlık, soylulaşma daha da ötesinde Madımak'la aynı kefeye konulmak istenen Tophane saldırısındaki hassasiyet Beşiktaş'taki olaya gösterilmedi. Tophane'deki olayı 'sanata saldırı' olarak niteleyen CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Beşiktaş'taki saldırı karşısında şu ana kadar bir açıklama yapmış değil. Medya ve sanat dünyasındaki suskunluğun yanı sıra olayın kimsenin üzerine konuşmadığı, konuşamadığı bir mevzu haline gelmesi daha şaşırtıcı. Rosa Bosch, amacının "tartışma alanları oluşturabilmek, farklılıklara saygı göstermek" olduğunu söylüyor ki bunu kısmen de olsa başardı. Tabelaya bir tepki bekliyordu ama bu kadarını da değil... Danimarka'dayken kulağına gelen Tophane olayının ardından kendisinin yaşadığı bu saldırı ile korkusunun daha da katmerleştiğini fakat bunun kendisini yıldırmadığını söylüyor Bosch. iDANS Festivali Genel Yönetmeni Aydın Silier ise avukatı aracılığıyla Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunduklarını belirtti. Aynı sergi dün Kadıköy ve Üsküdar'a da kuruldu. 24 Ekim'e kadar İstanbul'da yaklaşık 25 tabela dikileceğini söyleyen yetkililer, eserin başına gelebileceklerden endişeli.

'Sanat yapıtlarına saldırma, geri kalmış toplum özelliği'

Beral Madra: Türkiye'de görsel kültür bir sorun olarak öne çıkmaya başladı. Görsel kirlilik ile görsel sanat birbirine karıştırılıyor. Siyasal ideolojilerin saldırgan işaretlerine karşı çıkmayanlar, görsel sanatın toplumun gerçekleri arama ve bulmasına yardımcı olan görsel sanat işaretlerine saldırıyor. Sanat yapıtlarına saldırma, geri kalmış toplum özelliğidir. Toplumun kültürel ufkunu açacak politikalar geliştirmek ve ilköğretimden başlayarak görsel kültür dersleri koymak gerekiyor. Siyasal partiler, kültür uzmanları ve kuramcıları ile görüşmüyor, eğlence sektörü ile görüşmeyi tercih ediyor; sivil toplumun bu alanında etkinlik yapan kişi ve kurumlar toplumu bu açıdan selamate çıkarmaya yardımcı olabilirler.

'Atatürk sevgisine dikkat çekmek hakaret sayılmaz'

Yasin Aktay: Yeni Şafak'taki dünkü yazısında Tophane ve Beşiktaş saldırılarını şöyle yorumladı: "Gerçek anlamıyla sanata bir saldırı aranacaksa bu tam anlamıyla Beşiktaş'ta vuku bulan olayla gerçekleşmiş oluyor. Tophane'de saldırganların orada sergilenen sanatla hiçbir ilgileri (tepkileri) olmadığı çok açıktı. Tekrarlamak gerekirse, Tophane saldırısı asla hoş görülemez, ama sebeplerini doğru yorumladığımızda sonucun ne sanata ne de içkiye gösterilen bir tepki olmadığı açıktır. Oysa Beşiktaş saldırısında hedef doğrudan sanattır. Bir sanat eserinin verdiği bir mesaj, hakaret içermediği sürece böylesi bir tepkiyi hak etmiyor. Atatürk sevgisinin bir ibadet gibi anlaşılmasına dikkat çekmek hakaret sayılmaz."

'Tophane olayı bambaşka bir saldırıydı'

Ayşegül Sönmez: Bu olayın Tophane'yle ilişkilendirilmesi yanlış olur. Tophane olayı bambaşka bir saldırıydı. Medya bunu seviyor, elmayla armudu birlikte böyle sepete koyup haber yapmayı. Tophane'deki saldırının failleri hâlâ yakalanmadı. Bu olayı ise daha önce yaşanmış kamusal alandaki sanata saldırı olaylarıyla açıklamak gerekiyor. Melih Gökçek'in Mehmet Aksoy heykeline tükürüşü, Ayşe Erkmen'in yakılan sonra tekrar yenisi yapılan Tünel'deki heykeli... Fakat bu kez saldırıyı CHP'lilerin yaptığı söyleniyor. Bu, onların 6 okuna bir tane daha eklemek gerektiğini söylüyor; sanırım vandalizm oku... Kamusal alanda sanata saldırı geleneği var bu ülkede.