Bu tabanca 10 Kasımda patladı

Salih Bozok’un Atatürk’ün ölümü üzerine kalbine sıktığı Smith Wesson marka tabanca Yapı Kredi Bankası tarih arşivinde çıktı.

Milliyet yazarı Can Dündar bugünkü köşesinde o tabancanın fotoğrafını yayınladı. Dündar, silaha nasıl ulaştığını, Atatürk'ün başyaveri Bozok'un anılarını, intirara giden süreci ve oğluna yazdığı vasiyeti kaleme aldı.

(...)Ne zamandır o tabancayı arıyordum.   “Sarı Zeybek”in final sahnesinde patlayan o tabancayı...
10 Kasım sabahı Atatürk’ün yaveri Salih Bozok’un kalbine sıktığı tabancayı...
Geçen ay Yapı Kredi Yayınları’na uğradığımda, “Biliyor musunuz, o tabanca bizde” dediler.
İnanamadım.
Az sonra bankanın zengin tarih arşivinin kasaları açıldı; içinde özenle korunan tabanca çıkarıldı.
Smith Wesson marka, sedef kabzalı, 228411 seri numaralı bir silahtı bu...
Banka, tabancayı bir koleksiyonerden satın almıştı. Salih Bozok’un diğer bazı eşyaları, notları, kitapları, fotoğraflarıyla birlikte...
Bu sayede Atatürk’ün çocukluk arkadaşı ve hayat boyu yoldaşı olmuş yaverinin şahsi tarihçesi, gördüğüm en düzenli arşivlerden birinde koruma altına alınmıştı.

Planlı intihar
Bu, 10 Kasım’ın üzüntüsüyle o an karar verilmiş bir intihar girişimi değildi.
Planlıydı.
Atatürk’ün sağlığının hepten bozulduğu 1938’in sonlarına doğru bir gün Salih Bozok 17 yaşındaki oğlu Muzaffer’i Dolmabahçe Sarayı’na çağırtmış, karşısına oturtup şöyle demişti:
“Bak Muzaffer! Artık koca adam oldun. Atatürk ölüyor. Şunu bil ki eğer Atatürk ölürse ben de hayatıma son vereceğim. Sen artık koca adam oldun. Ailenin erkeği sensin. Annen, ablaların sana emanet. Aileye bakarsın. Oku, memleketine faydalı bir adam ol.”

Yürekteki iz
Muzaffer Bozok, intihar edeceğini açıklayan babası karşısında hiçbir şey söyleyememiş, sadece ağlamış, yüzünü saklamış ve bitik bir vaziyette eve dönmüştü.
Sonra bir sabah okula giderken babasını banyoda görmüş, tıraş olduğunu sanmıştı. Oysa Salih Bozok, elindeki tentürdiyotla Atatürk öldüğünde kalbine ateş edeceği yeri işaretliyordu.
10 Kasım sabahı Salih Bozok’un oğlunu okul müdürü çağırttı, “Derhal eve gidiyorsun” dedi.
Muzaffer yolda bayrakların yarıya indiğini görmüş, Atatürk’ün öldüğünü anlamıştı.
Ya babası?
O da planladığını yapmış, Atatürk’ün ölüm haberini alınca bir odaya kapanmış, tabancasını çıkarıp kalbine sıkmış, ancak kurşun kalbi bulmadığı için yaralı olarak Şişli Sıhhat Yurdu Hastanesi’ne kaldırılmıştı.
İşte 10 Kasım sabahı Dolmabahçe’de Atatürk’le dolu bir yüreğin üzerinde patlayan o tabanca ilk kez gün ışığına çıkıyor.
“Ölesiye bağlılık”ın en somut kanıtı olarak...

Arşivde neler yok ki?

[PAGE]

Yapı Kredi'nin 500 bini aşkın materyal bulunan arşivinde Atatürk'ün özel eşyalarından, naaşının Anıtkabir'e taşınmasını gösteren filme kadar çok sayıda belge yer alıyor

 Yapı Kredi Bankası, 11 yıl önce satın aldığı Selahattin Giz koleksiyonu kapsamında Atatürk’ün şahsi eşyalarının yanı sıra fotoğraf ve filmlerin de yer aldığı geniş koleksiyonu koruma ve kullanım kolaylığı amacıyla digital ortama taşındı.

300 mektup 200 İstanbul resmi

Bunun dışında 300 tane mektup var. Atatürk’ün mektuplarının yanı sıra Salih Bozok’a ait mektuplar ve nutuklar da bulunuyor.
Selahattin Giz koleksiyonu kapsamında 30-40’lı yıllara ait istanbul fotografları da bulunuyor. 300 alt başlıkta topladığımız 35 bin fotograf yer alıyor. Bunlar içinde eski istanbul fotografları dışında spor müsabakaları da yer alıyor. Bunların hepsini digital ortalama kaydettik. Sadece Fransa’daki bir sergiye 200 tane eski istanbul resmi gönderdik. Zaman zaman Türkiye’de de sergi açılıyor.”

Bozok’un intihar ettiği silahı da var

Küçük silah; Atatürk’ün suikast silahı. Ata bu silahı çizmesinin içinde saklıyordu.
Orta boy silah; Salih Bozok’un Atatürk’ün ölümünün ardından intihar ederken kullandığı silah.
Büyük boy silah; Atatürk’ün tüm Kurtuluş Savaşı sırasında üzerinde taşıdığı silahı.  

Atatürk’ün annesi Zübeyde Hanım’ın meşhur gözlüğü.

Atatürk’ün kendi el yazısı ile TBMM’de yaptığı Türk-islam tarihine ilişkin 52 sayfalık notları.

Atatürk’ün yarım bıraktığı sigara paketi.

Salih Bozok kimdir?

1881'de Selanik'de doğdu. Mustafa Kemal'in mahalle ve okuldan arkadaşıydı. Harp Okulunu aynı yıl bitirdiler. Salih Efendi jandarma sınıfına seçildi, Mustafa Kemal ise Akademiye devam ederek, kurmay oldu. Mustafa Kemal Milli Mücadeleyi başlatmak üzere Anadolu'ya geçmeden önce ve Suriye Cephesi'nde bulunduğu sırada Salih Efendi'yi başyaver olarak yanına getirtti. Sürekli beraberlik böyle başladı. Mustafa Kemal Meclis Başkanı iken Meclis Başkanlığı Yaverliği, Mustafa Kemal Cumhurbaşkanı seçildikten sonra Cumhurbaşkanlığı Yaverliği yaptı. Atatürk'ün ölümü üzere, "Başkomutan yaversiz gidemez!" diyerek uzun süredir planladığı gibi kalbine kurşun sıkarak intihara teşebbüs etmiş, Atatürk'ün başında bulunan doktorların anında müdahalesi ile kurtarılmıştır.