Bu sergiyi kaçırmayın

Resimleri Doğu'da ve Batı'da efsaneleşmiş, ismi dışında hakkında hiç bir şey bilinmeyen Mehmed Siyah Kalem'in resimleri ilk kez Kazım Taşkent'te sergileniyor. Şaman öğelerin görüldüğü resimler insanlar ile cinlerin gündelik hayatını anlatıyor. Yapı Kredi Kâzım Taşkent Sanat Galerisi "Ben Mehmet Siyah Kalem / İnsanlar ve Cinlerin Ustası" sergisine ev sahipliği yapıyor. 20 Ekim'e dek izlenebilecek sergide, resimleri Doğu ve Batı dünyasında efsane haline gelmiş, kimliği üzerindeki tartışmalar ise hala süren Siyah Kalem'e ait resimler, hem de ilk defa sergileniyor. Doğu sanatının gizemini, minyatürlerinde bütün canlılığıyla yansıtan usta kalemin eserlerinin sergisi kaçırılmaması, mutlaka görülmesi gereken bir sergi. Kervanlar, dervişler ve doğaüstü varlıklar Orta Asya kökenli bir ressam olduğu bilinen Mehmed Siyah Kalem'in, Orta Asya Şamanizmi ile İslami dönemin birbiriyle kaynaştığı gündelik hayat sahnelerini konu alan resimleri çok geniş bir konseptte sanatsevere sunuluyor. Pazar yerleri, kervancılar, dervişler, zanaatkâr loncalarının etkinlikleri, hayvanlar ve doğaüstü yaratıkların fantastik dünyası bu resimlerde bugüne uzanıyor. Resimlerin önemli bir bölümü, Topkapı Sarayı Hazine Kitaplığı envanterine kayıtlı 2153 numaralı albümde yer alıyor. Ekrem Işın bu kayıp sanatçının resimlerini tarih süzgecinde bakın nasıl değerlendiriyor: "Şamanizmin ve Budist ikonografinin açık izlerini taşıyan bu demonik varlıklar, sıradan insanlarla birlikte aynı gündelik hayatı paylaşırlar. İnsan kaçıran, zulmeden ve sahip bulundukları büyü gücüyle insan kaderi üzerinde taht kuran demonlar, İpekyolu'nda anlatılan efsanelerin başaktörleri olarak Siyah Kalem'in gerçekçi dünyasında yerlerini alırlar. Kurban edilen hayvanlar, insana kendi derinliğindeki karanlığı gösteren demonlar ve benliklerini doğaötesi güçlere armağan olarak sunmuş ölümlü varlıklar, hayatın aynasında aynı kaderi paylaşırlarken Siyah Kalem hiç şüphesiz ki oradaydı." Moğol düğümü ve iki demon Resimlerde demon yani cinlere ait figürler sık sık görülüyor. Yerde oturan iki demonun ve ikisi arasında yukarıda boşlukta duran düğümlenmiş bez ve aşağıda uçlarına tokmak ve zincir takılı maden çubuklar Siyah Kalem resimlerinde rastlanılan büyü öğeleri. Bazı resimlerde bunlar birbirine düğümlenerek sanat tarihinde "Moğol düğümü" diye adlandırılan bir motif oluşturuyorlar. Saygı gösterisi- Bu sahne Timurlular döneminde Türkistan'ın toplum yapısına bir göz atma olanağı veriyor bize. Bir genç adam, elindeki çiçek saksısını önemli bir kişiye saygıyla uzatıyor. Üçünün de toplumdaki yerlerini başlıkları belirtiyor. Çiçeği veren, sade bir keçe külah giymiş. Yerde oturan kabile başkanının başında Maveraünnehir'de üst sınıfın giydiği Türkistan kavuğu var. Ayakta duranın ise, orta sınıftan önemli bir memur olduğu anlaşılıyor. Çiçeğin ve saksının yaldızlanmış olması, önemli bir kişiye verilen bu armağanın sahici bir çiçekten çok, ince bir kuyumcu işi olduğunu düşündürüyor. Haber: Hale Kaplan Öz Kaynak: Yenişafak