Bu raporu getiren daha düşük kira ödeyecek
Abone olKiracılara müjde. Evinizin kirasını bu rapor sayesinde düşürebilirsiniz.
Kredi Kayıt Bürosu Genel Müdürü Kasım
Akdeniz, evini kiralamak isteyenlerin kiracıdan risk raporu
istediğini ve borcunu düzenli ödeyen kiracıların rapor sayesinde
kirayı düşürebileceklerini söyledi
Kredi riski dataları açısından bankacılık sektörünün beyni
haline gelen Kredi Kayıt Bürosu Genel Müdürü (KKB) Kasım Akdeniz,
kişilerin borçluluk durumlarını gösteren risk raporlarının sosyal
yaşamda yerini almaya başladığını söyledi.
Özellikle ev sahibi emekli kişilerin kiracılarından risk raporu
istediğini belirten Akdeniz, banka borcu bulunmayan kiracıların ev
sahiplerine risk raporlarını sunarak kira indirimi
sağlayabileceklerini söyledi. Ev sahiplerinin düzenli kira
gelirinden emin olmak istediklerini ifade eden Akdeniz,
“Piyasaya, bankalara borcu olmayan kişiler risk raporları
sayesinde 1000 lira olan kirayı 900 liraya düşürebilirler”
dedi.
Emekli aylığı dışında, kira geliriyle geçinmeye çalışan ev
sahiplerinin borç takıp giden kiracılarla uğraşmamak için banka ve
KKB’den alınan risk ve çek raporlarını istemeye başladığını
belirten Kasım Akdeniz, şöyle konuştu:
“Ev sahipleri, birbirine borç verenler, ortaklık kurmak
isteyen kişiler geçmişteki borçluluk durumlarını öğrenmek
istiyorlar Evini kiralayan kiracınını düzenli kirasını ödeyip
ödemeyeceğinden emin olmak istiyor. Biriyle iş kurmak isteyen çek
borcunun olup olmadığını bilmek istiyor. Kızını evlendiren ise
damadının bankalara borcu var mı yok mu bunu bilmek
istiyor.”
‘Not düşerse faiz
yükselir’
Tasarrufların yatırıma dönüşmesinde bankaların riski yönetme
yeteneklerinin de önemli olduğuna dikkat çeken Akdeniz, bireylerin
bankalara olan geri ödeme performanslarında son dönemlerde sıradışı
bir değişim olmadığını söyledi. Karşılıksız çeklerin de düşme
trendinde olduğunu belirten Akdeniz, 2001’de 6 milyon kredi riski
sorgulaması yapan bankaların bu yıl sonunda kredi sorgulamalarını
300 milyonun üzerine çıkarmasını beklediğini söyledi.
Kredi alanlar KKB’ye başvuruyor mu?
Aslında kişiler gerek kredi almadan önce gerekse kredi aldıktan
sonra KKB’ye başvurabiliyorlar. Her ay güncellenen kredi notlarını
kontrol ederek bankaların gözündeki kredibilitelerini kontrol etmiş
oluyorlar. Bu notlar kişilerin her türlü ticari alışverişinde
kendilerine kefil oluyor.
Borç ödenmezse kredi notuna ne olur?
Bir sonraki ay notun düştüğünü görecek. Not yakın gelecekte alınan
kredinin faiz ve masraflarını da etkileyecek. Bugün sadece
bankalardaki bilgilerden hesaplanan bu not gelecekte, Risk Merkezi
ile birlikte, diğer ödemeleri de kapsayacak şekilde
hesaplanacak.
Risk ve çek raporlarını kim kullanıyor?
KKB tarafından üretilen risk raporlarının toplam adedi aylık 170
bini aştı. Raporların yaklaşık yüzde 70’ini finansal kuruluşlar
kullanıyor. Reel sektör tarafında kullanımı beklenen düzeyde değil.
KKB tarafından üretilen çek raporlarının toplam adedi aylık 500 bin
civarında. Reel sektör için üretilen rapor adedi 10 bin civarında.
Bu adet oldukça düşük.
Raporlar nasıl temin edilebilir?
Kişiler ve kurumlar bir bankanın her hangi bir şubesine giderek
kendi çek ve risk raporu alabilir. Vatandaşlarımız www.kkb.com.tr
adresinden kredi kartı ve nüfus cüzdanı bilgilerini kullanarak,
kendi ve diğer kişilerin raporlarını alabilirler. Başka bir kişinin
raporunun alınabilmesi için o kişinin onayının alınması
gerekiyor.
‘İşadamı da bankaların ulaştığı bilgiye
ulaşır’
Esnaf riskini nasıl azaltır?
Bankalar bir kişiye kredi verirken geçmiş performansına, kredi
notuna bakmadan vermiyor. Biz çek raporu ve risk raporu ile aynı
imkânı reel sektöre de sağladık. Vadeli mal sattığınız bir kişinin
çek raporuna ve risk raporuna bakarak o kişinin piyasadaki
itibarını, bankalardaki itibarını, borçlarını zamanında ödeyip
ödemediğini görürsünüz. Bu raporlarda çek endeksi ve kredi notu da
var.
Bunlar kişinin tüm bankalardaki bilgileri üzerinden oluşturuluyor.
Bu raporlar alındığında tüm bankalardan istihbarat yapılmış oluyor.
Bankalar hangi bilgilere bakarak kredi açıyorsa bu raporlar ile
aynı bilgiler gösteriliyor. Bilgiye ulaşma konusunda reel sektörün
imkânları bankaların imkânları ile eşitlendi. İhtiyacımız olan tek
şey esnafın risk yönetimi konusunda bilincinin artması ve
sistemlerin kullanımının yaygınlaşması.
‘Kişinin ödeme ahlakı net olarak görülecek’
Çek ve risk raporunda neler var?
Çek ve risk raporları yoluyla bir kişinin finansal durumu, ödeme
ahlakı net olarak görülür. Çek raporlarında kişinin ne kadar
zamandır çek keşide ettiği, 2006 yılından bu yana, hem adet hem
tutar olarak, ne kadar çek keşide ettiği, ne kadarını ödediği, ne
kadar çekinin arkasının yazıldığı, halen ödenmemiş çekinin olup
olmadığı gibi birçok bilgi yer alıyor. Risk raporlarında ise
kişinin tüm bankacılık sistemindeki toplam kredi limiti, toplam
kredi riski, son 18 aylık kredi ödeme performansı, ödemesi geciken
kredisinin olup olmadığı, yasal takibe düşmüş kredisinin olup
olmadığı, ilk kredisini ne zaman kullandığı, son kredisini ne zaman
kullandığı gibi bilgiler yer alıyor.
Notun iki faydası
var
KKB bireyin kredi notunu nasıl izliyor?
Gelişmiş ülkelerin bir çoğunda farklı kurumlar tarafından bireysel
kredi notu hesaplanır ve bu not bankacılık sistemi tarafından ve
kişilerin diğer kişilerle ya da kuruluşlar ile aralarındaki
ilişkilerde kullanılır. Biz Nisan 2013’te sessiz sedasız bir devrim
yaptık ve bireysel kredi notlarını (BKN) risk raporlarına
koyduk.
Bu not kişilerin risk raporlarının rakamsal ifadesi. Bireysel kredi
notunun risk raporları yoluyla kişinin kendisi ile paylaşılmasının
iki önemli sonucu var. Birincisi kişiler notunun zaman içerisinde
nasıl değiştiğini görecek ve buna göre davranışlarını
değiştirecekler. İkincisi de bu not sadece banka karar süreçlerinde
değil, kişilerin kendi arasında yaptıkları işlemlerde de
kullanılacak.