Bu paket sigara bıraktırır!

Avustralya'nın geçen yıl ağustos ayında sigara yasağına ilişkin attığı tarihi adım, Yüksek Mahkeme tarafından da onaylandı. Karar tüm dünyada yankı buldu. Yüksek Mahkeme, 1 Aralık'ta yürürlüğe girmek üzere, sigaraların sadece düz, koyu yeşil ve üzerinde de sebep olduğu hastalıklara ilişkin görsellerinin yer aldığı paketlerde tek tip olarak satılmasını onaylarken, Avustralya dünyada bu uygulamaya geçecek ilk ülke oldu. Yeni Zelanda, Hindistan, İngiltere , Avustralya modelini uygulayabileceklerini söylerken, Avrupa Komisyonu da kıta çapında sigara tüketimini azaltmak için bu modelle ilgilendiklerini açıkladı.

BAKAN: BU BİR ZAFERDİR

Sigaraların, tek tip yeşil paketlerde, logosuz ve hastalık fotoğraflarıyla satılması kararına, British American Tobacco ve Philip Morris'in de aralarında bulunduğu büyük tütün şirketleri dava açmıştı. Marka ve amblemlerinin görünmemesinin kârlarına büyük darbe vuracağını; sahte ürünlerin piyasaya sürülmesinin de kolaylaşacağını iddia ederek Yüksek Mahkeme'de dava açan şirketlerin itirazı reddedildi ve Avustralya Yüksek Mahkemesi, kararı onadı. 1 Aralık'ta yürürlüğe girecek yasaya göre, özellikle gençler için daha az çekici olacak şekilde tasarlanan paketler, tek tip olacak. Yeşil paketlerin üzerinde de marka yerine uyarıcı fotoğraflar yer alacak. Tüketicinin dikkatini sigaranın zararlarına çekmek için, zarar görmüş organların ya da sigaradan sağlığını yitirmiş insanların fotoğrafları paketlere basılacak. Teklifin yasalaşmasını değerlendiren Adalet Bakanı Nicola Roxon yaptığı açıklamada, "Tütün firmalarının yenilmez olmadığını tüm dünyaya göstermiş olduk. Hükümetimizin cesareti ile sigaranın zararı ve tehlikesi ortaya koyulacaktır" şeklinde konuşurken, "Bu zafer, sigaraya bağlı hastalıklardan yakınlarını kaybetmiş herkesin zaferidir" dedi. Avustralya'yı tebrik eden Dünya Sağlık Örgütü başkanı Margaret Chan da, kararın tarihi bir önemi olduğunu, dünyada her yıl 6 milyon kişinin sigaradan öldüğünü, 6 yüz bin kişinin de pasif içicilikten hayatını kaybettiğini vurguladı. Zorunlu kılınan markasız ve tek tip paketlerden büyük zarar görecek büyük tütün firmaları karara büyük tepki gösterirken, British American Tobacco (BAT), karara elbette uyacaklarını ama sigara paketlerinin tek tipleştirilmesinin sahte sigara yapımını ve satımını kolaylaştıracağını, sigara içenlerin daha büyük tehlikeye atıldığını belirtti.

İLK YASAK 1973'TE ARİZONA'DA

Sigara şirketi Philip Morris ise daha sert bir tepkiyle yasanın Avustralya anayasasını ihlal ettiğini, kararın dünya ticaret örgütüne götürülebilecek kadar 'tartışmalı' olduğunu iddia etti. Büyük bir ticari hacmi olan sigara ve tütün endüstrisi, hükümetler üzerinde ekonomik gerekçelerle baskı kurmayı başarsa da, son yıllarda, sigara şirketlerine karşı büyük adımlar atılmaya başlandı. İlk olarak Amerika Birleşik Devletleri'nin Arizona Eyaleti'nde 1973 yılında gündeme gelen sigara yasakları, zaman içinde diğer eyaletlerde ve bugün dünyanın birçok ülkesinde uygulanmaya başladı. Bazı ülkeler kapalı alanlarda sigara içimine kısıtlamalar getirirken, bazı ülkeler de sigara fiyatlarını arttırma yoluna gitti. Türkiye'de ise yakın gelecekte hamile kadınlarla 15 yaş altı çocukların yaşadığı evlerde sigaranın yasaklanması önerisi birkaç gün önce gündeme gelmişti.

TAZMANYA'DA RADİKAL ÖNERİ

Avustralya'nın son hamlesinden sonra, ülkenin eyaleti Tazmanya'da da sigara yasağı ile ilgili önemli gelişmeler yaşanmaya başladı. Önceki gün, Singapur Ulusal Üniversitesi'nden Profesör Jon Berrick'in Tazmanya Hükümeti'ne sunduğu teklife göre, ülkede 2000 yılından sonra doğan kişilerin sigara kullanımı yasaklanacak.

ABD'DE BÜYÜK GRAFİK KULLANILMASINA İZİN YOK

ABD Temyiz Mahkemesi ise Avustralya'nın tam aksi yönünde bir karar aldı. Mahkeme sigara şirketleriyle federal hükümet arasındaki davada sigara şirketlerinin lehine karar verdi. Temyiz Mahkemesi verdiği kararla, sigara şirketlerinin ürünlerinin ambalajında sigaranın zararlarına ilişkin büyük grafikler kullanmaya zorlanmayacaklarına hükmetti. ABD hükümetine bağlı Gıda ve İlaç Güvenliği Dairesi (FDA) tarafından sigara şirketlerinin ambalajlarında kullanılması istenen 9 grafik arasında, nefes alabilmesi için trakeotomi adı verilen tıbbi bir operasyonla boğazından açılan delik vasıtasıyla sigara içerken görülen bir kişinin renkli fotoğrafı ve annesi tarafın öpülen bir bebeğin yüzünü kaplayan duman bulutu yer alıyordu. Ayrıca grafikler ve sözlü ibarelerin sigara paketinin ön ve arka yüzünün ön yarısını tamamen kaplaması talep ediliyordu.