Bu kış fena halde donabiliriz!

Her yıl artan talebe karşın doğalgaz taşıma ve depolama konusunda yeni bir yatırımı henüz devreye alamayan Türkiye'nin kışın sert geçmesi halinde doğalgaz ve elektrik arzında sıkıntı yaşayabileceği belirtiliyor.

Sektör yetkilileri özellikle İstanbul'da sıcaklığın sekiz derecenin altına indiği günlerde doğalgaz talebinin hızla arttığını ve doğalgaz arzında mevcut girişlerde bir sıkıntı olması halinde bunun sistemi zora soktuğunu kaydediyor.

Reuters'a konuyla ilgili bilgi veren bir sektör kaynağı, "Her yıl konutlarda doğalgaz talebi günlük yaklaşık olarak 15 milyon metreküp artıyor. Geçtiğimiz yıl Aralık-Ocak döneminde günlük pik talep 200 milyon metreküpün üzerine çıktı ve birçok doğalgaz santralinin üretimi durduruldu veya yarıya düşürüldü" dedi.

Boru hatlarıyla yaklaşık 200 milyon metreküplük arz gerçekleştirebilen Türkiye, aldığı LNG ile talebi karşılamaya çalışıyor. Türkiye yıllık olarak yaklaşık 46 milyar metreküp civarında doğalgaz ithal ederken bunun yüzde 26'ya yakın kısmı özel sektör eliyle ithal ediliyor. Geçtiğimiz yıl 24 gün boyunca bazı doğalgaz santrallerinin yarı kapasite çalıştırıldığını ve elektrik kesintilerinin yaşandığını kaydeden sektör kaynağı, "Bu yıl doğalgaz iletim hatlarına herhangi bir yeni yatırım yapılmadı. Depolama kapasitesini artırmaya dönük olarak da ilave bir yatırım söz konusu değil. Öte yandan sadece konut tarafında günlük talep 15 milyon metreküp artacak. Bu durumda kışın soğuk geçmesi halinde sıkıntı yaşanabilir" dedi. Günlük pik talebin mevcut durumda bile 250 milyon metreküpe çıkabileceğini tahmin ettiklerini belirten sektör kaynağı, "Maksimum iletim kapasitesinin günlük 200 milyon metreküpten biraz az olduğunu varsayarsak bu durumda doğalgaz santrallerinde verimlilik sıralamalarına göre kesinti söz konusu olacaktır. İkincil yakıt kullanan santrallerde de ikincil yakıta geçmeleri istenecektir" dedi.

Kapasite ile ilgili bu sıkıntının yanı sıra Ukrayna ve Rusya arasında yaşanan siyasi krizin ve doğalgaz konusunda yaşanan anlaşmazlığın devam ettiğine de dikkat çeken sektör temsilcisi, şunları söyledi: "Şu anda İstanbul'u da besleyen ve Ukrayna üzerinden Türkiye'ye gelen Batı Hattı'nın günlük kapasitesi yaklaşık 44 milyon metreküp. Ama son dönemde Batı Hattı'ndan günlük gaz girişi 25 milyon metreküpe kadar inmiş durumda. Ukrayna ve Rusya arasında doğalgaz konusunda yaşanabilecek bir sıkıntı veya bu hattan gaz akışının durması halinde İstanbul'a gaz vermek çok büyük sıkıntı olabilir." Başka bir kaynak ise hattın şu anda kapasitesinin yüzde 57'sinde çalıştığını dile getirdi.

ENERJİ BAKANLIĞI KESİNTİ PROGRAMI HAZIRLIYOR

Öte yandan sektör temsilcilerinin verdiği bilgiye göre Enerji Bakanlığı gaz arzında yaşanabilecek sıkıntı durumuna karşı bir kesinti-kısıntı programı hazırlıyor. Önümüzdeki günlerde hazır olması beklenen bu belgenin ise sektör temsilcileri ve piyasa ile paylaşılması beklenmiyor. Belgenin sıkıntı yaşanması halinde uygulamaya sokulması ve doğalgaz santrali sahiplerinin kesinti istendiğinde bundan haberdar olması söz konusu olacak. Geçtiğimiz yıl yaklaşık 46 milyar metreküp doğalgaz tüketilen Türkiye'de bu yıl doğalgaz tüketiminin 48-49 milyar metreküpe çıkması bekleniyor. Ekim ayından itibaren dövizdeki artış nedeniyle hem elektrik hem doğalgazda yüzde 9'luk bir fiyat artışı gerçekleştirilmişti.