Bu kelimeler asla yanyana gelmez

"Katılım göstermek", "kendine iyi bak", "müjdeli haber", "olumsuz tepki", "panik yapmak", "park yapmak", "sayı atmak", "Türk müziği", "yanlış olduğunu savunmak", "yerli star"... Çoğu kişi için kulağı tırmalamayan, günlük yaşamda, gazete ve televizyon haberlerinde, yazışmalarda kullanılan bu tamlamalar, aslında Türkçe’de yan yana gelmeyecek sözcüklerden oluşuyor. TRT baş spikerlerinden Şener Mete’nin hazırladığı liste, bugüne kadar çoğu kişinin yanlış biçimde kullandığı ve yan yana gelmeyecek kimi sözcükleri içeriyor. Yaşayan Türkçe sözcüklerin kullanımındaki yanlışlıklar sürerken, "asıl büyük facianın yasalar, terimler ve tamlamalarda yer alan Osmanlıca kelimelerin telaffuzunda yaşandığı" tespitinde bulunan Mete, bu yanlışları da görerek bir çalışma yaptı. Bir ay boyunca gazetelerdeki haber metinlerini tarayarak bu listeyi oluşturan Mete’nin belirlemesine göre yan yana gelmeyecek sözcüklerden bazıları şöyle: "Balık-yasağı", "beğeni-toplamak", "bekleme-yapmak", "artış-yaşanmak", "ateş-ilan", "beste-yazmak", "büyüme-ulaşmak", "çıkış-almak", "dehşet-güzel", "flaş-dedikodu", "gelişme-yaşanmak", "geniş-miktar", "geri-iade", "gözlemaltı-alınmak", "ilk kez-tanışmak", "katılım-göstermek", "kendine iyi bak", "müjdeli-haber", "olumsuz- tepki", "panik-yapmak", "park-yapmak", "sayı-atmak", "Türk-müziği", "yanlış olduğunu-savunmak", "yerli-star", "alerjik-olmak", "bindirme-yapmak", "birlikte-paylaşmak", "görünmeyen-olay", "haksız-itham", "havadan-inmek", "hayvanın-bebeği", "inanılmaz-güzel", "kesin-pazarlık", "korkunç-güzel", "mükemmel-güzel", "pozisyon-almak", "sıfırın altında-eksi", "start-verilmek", "start-almak", "şok-olmak", "şok-iddia", "Türki-cumhuriyet", "vuruş-yapmak", "yanlış-anlaşma", "zorla-çalmak". TELAFFUZ SÖZLÜĞÜ Spiker Şener Mete, ayrıca kelimelerin doğru okunmasına yönelik bir telaffuz sözlüğünü de 8 yıllık çalışmayla hazırladı. Sözlüklerde ayrılan iki sütunda genellikle kelimenin aslı ve anlamlarının yer aldığı tespitinde bulunan Mete’nin bu çalışmasında, Türkiye’de ilk defa sözcüğün aslı, anlamı ve telaffuzunu içeren üç sütun yer alıyor.