Bu da CHPnin anayasası

YÖK Başkanı Erdoğan Teziç'ten sonra CHP'nin de sivil anayasa konusunda geçmişte farklı düşündüğü ortaya çıktı. Hükümetin çalışmalarına şiddetle karşı çıkan anamuhalefet partisi, bugün tartışılan taslaktan çok daha özgürlükçü bir anayasayı 14 yıl önce hazırlamış.

1993'teki anayasa hazırlıkları, dönemin Meclis Başkanı Hüsamettin Cindoruk'un talebi üzerine başladı. Cindoruk'a CHP ve daha sonra bu partiye katılan SHP, ayrı ayrı taslak sundu. Her iki parti de, 12 Eylül Anayasası'nda Atatürk ilke ve inkılaplarına vurgu yapılan başlangıç kısmının kaldırılmasını, şimdi tartışma konusu olan birçok maddenin değiştirilmesini istedi.

CHP'nin önerileri arasında; özgürlüklerin genişletilmesi, cumhurbaşkanının yetkilerinin azaltılması, merkezci anlayışa son verilerek yerel yönetimlerin güçlendirilmesi, YÖK'ün tamamen kaldırılması, YAŞ ve HSYK kararlarının yargı denetimine açılması, MGK'nın Anayasa'dan çıkarılması, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nin kaldırılması, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu'na anayasada yer verilmemesi, 12 Eylül paşalarına yargı yolu açılması gibi değişiklikler dikkat çekiyor.

1993 yılında CHP'nin Meclis'e sunduğu taslakta, Anayasa'nın temel hak ve hürriyetleriyle ilgili bütün maddelerinin özgürlükçü bir yaklaşımla yeniden yazılması isteniyor. 1982 Anayasası'nın önce hak ve özgürlükleri belirlediği, daha sonra getirdiği istisnalarla bunları kaldırma yoluna gittiği belirtilirken, "Bizim anlayışımıza göre, anayasa bireyin temel hak ve özgürlüklerini en geniş biçimde düzenlemeli ve güvence altına almalıdır. Birey devlet ilişkisine yer verilirken bireyin haklarını daraltan ve özünü zedeleyecek sınırlamalara yer verilmemelidir." ifadeleri kullanılıyor.

CUMHURBAŞKANI YETKİLERİ AZALTILSIN

Cumhurbaşkanının yetkileriyle ilgili düzenlemenin parlamenter sistemi bozduğu vurgulanan taslakta, cumhurbaşkanının yetkilerinin azaltılması isteniyor. Özellikle yargının bağımsızlığına ve yargıç güvencesine zarar veren atama yetkilerinin kaldırılması gerektiği kaydediliyor.

YEREL YÖNETİM GÜÇLENDİRİLSİN

CHP, AK Parti'nin kamu yönetimi reformuna federasyon tehlikesine yol açacağı gerekçesiyle karşı çıkarken, 1993'te merkezî yönetimin daraltılarak yerel yönetimlerin güçlendirilmesini istemiş. CHP'nin Anayasa'nın "Merkezi idare" başlığını taşıyan 126. maddesiyle ilgili değişiklik teklifi şöyle: "Devlet yönetiminin yeniden yapılanması gerekmektedir. Bütün kamu yönetimi yetkilerini başkentte toplayan merkezci anlayış değişmelidir. Demokrasinin beşiği yerel yönetimlerdir. Yerel yönetimlere daha geniş yetkiler verilmeli, görevleri ve kaynakları artırılmalıdır. Ülke bütünlüğünü koruyup kollayarak yerel yönetimlerin çalışma olanaklarını genişletmek ve demokrasiyi yerelleştirmek olanağı vardır."

YÖK KALDIRILMALI

CHP, YÖK'ün kaldırılmasına ilişkin teklifinde sert ifadeler kullanıyor. Demokrasilerde üniversite özerkliğinin tartışma götürmeyen bir ilke olduğuna işaret ederken, "Akademik özerklik, yönetsel özerklik ve parasal özerklikle bütünlenir. On yılı aşan uygulamalar YÖK'ün işleyişindeki sakıncaları ortaya koymuştur." diyor.

(Zaman)