Saddam mahkemeyi tanımadı

Devrik Irak lideri Saddam Hüseyin'in, insanlığa karşı suç işlediği iddiasıyla idamla yargılandığı mahkeme başladı. Büyük güvenlik önlemleri altında başlayan mahkemeye getirilen Saddam Hüseyin, kimlik tespitinden önce Kuran'dan ayetler okudu. Saddam, uzayıp beyazlamış sakalları ve yorgun görüntüsüyle dikkat çekti. Saddam Hüseyin, dünyanın nefesini tutup izlediği ilk görüntülerde kendisinin Irak Devlet Başkanı olduğunu öne sürdü ve mahkemeyi tanımadığını ilan etti. Bağdat'taki Baas Partisi'nin eski merkezinde kurulan mahkeme salonuna, Saddam Hüseyin ile diğer yetkililer teker teker isimleri okunarak alındı. Salona Iraklı 2 askerin eşliğinde son giren sanık olan Saddam Hüseyin'in siyah takım elbise giydiği ve elinde Kur'an-ı Kerim olduğu görüldü. Mahkemenin 5 kişilik yargıç heyetinin yerel saatle 12:15'te yerlerini almasıyla Başyargıç Rizgar Muhammed Emin, bunun Ducail'le ilgili ilk duruşma olduğunu söyleyerek yargılamayı başlattı. Mahkeme başkanının kimliğinin kayda geçirilmesi için tam ismini ve kimliğini sorduğu devrik Irak lideri, bu soruya cevap vermedi ve mahkeme başkanına "Siz kimsiniz, önce onu söyleyin" şeklinde seslendi. Saddam, bu sözde mahkemenin sorularına yanıt vermek istemediğini belirterek mahkemeyi tanımadığını söyledi. Uluslararası televizyonların canlı yayınladığı mahkeme görüntüleriyle Saddam Hüseyin uzun bir aradan sonra dünyanın karşısına bir kez daha geçmiş oldu. Saddam'ın beyazlaşan sakalı ve yorgun görüntüsü ile önceki fotoğraflarından farklı bir portre çizdiği gözden kaçmadı. Mahkemeye Saddam'la birlikte mahkum kıyafetleriyle getirilen diğer 6 sanık, geleneksel kıyafetlerini giymeden soruları cevaplamayacaklarını söyleyince mahkeme heyeti bu isteğe olumlu yanıt verdi. Bağdat'taki özel mahkemenin salonunda bulunan gazeteciler, yargı sürecinin öğle saatlerinde başladığını açıkladılar. Duruşmaların başlamasından kısa bir süre önce, Amerikalı yetkililer, mahkeme başkanının Rizgar Muhammed Emin olacağını açıklamışlardı. Savunma ekibinin, mahkemeye hazırlanmak için yeterli zamanları olmadığı gerekçesiyle duruşmanın ertelenmesini istemesi bekleniyor. Duruşma, uluslararası yayın kuruluşlarına 20 dakika gecikmeli olarak aktarılıyor. Bu arada Saddam Hüseyin'in avukatları, müvekkillerinin mahkeme öncesinde ruh halinin iyi olduğunu söylediler. Özel mahkemede ilk olarak, 1982 yılında yapılan Duceil katliamıyla ilgili dava ele alınacak. SUÇLAMALAR Saddam Hüseyin, Amerikan güçleri tarafından ele geçirilmesinden yaklaşık 2 yıl sonra, ABD'nin desteklediği bir mahkeme tarafından bugün 1982 yılında 143 Şii'nin öldürülmesiyle ilgili insanlığa karşı suç işlemekten yargılanıyor. Bugünkü ilk duruşmanın birkaç saat sürebileceği, ancak haftalar ya da aylar sonrasına ertelenebileceği kaydediliyor. Saddam Hüseyin'in Iraklı avukatı Halil El Duleymi, dün yaptığı açıklamada, davaya hazırlanmak için daha fazla zamana ihtiyaçları bulunduğu talebiyle, duruşmanın en az üç ay ertelenmesini isteyeceğini söylemişti. Irak'ın eski lideriyle birlikte eski Baas Partisi'nden 7 yetkili, bugün Bağdat'ta parlamento, hükümet binaları, ABD güçleri karargahı ve Amerikan Büyükelçiği'nin bulunduğu, yoğun koruma altındaki Yeşil Bölge olarak adlandırılan alan içinde bulunan Irak Özel Mahkemesi'nin 1 Nolu Mahkemesi'nde, eşi görülmemiş güvenlik önlemleri arasında yargılanacak. Eski bir Baas Partisi binası olan mahkeme salonunda, Başbakan Yardımcısı Ahmed Çelebi ve Meclis Başkan Yardımcısı Hüseyin El Şehristani'nin de yer aldığı, şu an görevde olan üst düzey Iraklı yetkililer hazır bulundu. El Şehristani ile birlikte Saddam Hüseyin iktidarı döneminde baskılarla karşı karşıya kalan Şii çoğunluktan olan ve şu an Amerikan koruması altında yönetimde bulunan Çelebi, duruşmadan önceki açıklamasında, "Adaletin yerine getirildiğini ve getirileceğini görmek çok önemli" dedi. MAHKEMEYE İLİŞKİN KUŞKULAR Öte yandan insan hakları grupları, "adaletin zaferi"ne ilişkin kaygılarını dile getiriyorlar. Irak'ta Amerikan işgali sürdüğü sırada kurulan mahkemenin meşruiyetine ilişkin endişeleri ortaya koyan insan hakları örgütleri, yargılamanın adil olduğu konusunda kuşku bulunmaması gerektiğini vurguluyor. Yargılamanın başlamasına birkaç gün kala insan hakları örgütleri, mahkemenin bağımsızlığı ve uluslararası standartlara uygunluğuna ilişkin kaygılarını dile getirmişti. New York'taki İnsan Hakları İzleme örgütü, yayımladığı 18 sayfalık raporda, duruşma öncesi hazırlık çerçevesinde delilleri değerlendirmesi için savunmaya verilen sürenin yeterliliği, savunmanın tanıklara erişme olanağı ve yargılama usulleri gibi konuları sorguladı. Örgütün uluslararası adalet programı müdürü Richard Dicker, "Mahkemenin, uluslararası hukukun gerektirdiği adil yargılama garantisi vereceği konusunda derin kaygılarımız var" demişti. Uluslararası Af Örgütü de, bu yıl başında yayımladığı bir raporda, benzeri kaygıları dile getirmiş, sanıklara uluslararası hukukun tanıdığı tüm hakların tanınıp tanınmadığını sorgulamıştı. Raporda, "Irak Özel Mahkemesi'nin statüsü uluslararası hukuka uymuyor" denilmişti. SADDAM'IN YARGILANACAĞI "YEŞİL BÖLGE"YE HAVAN ATEŞİ Saddam Hüseyin'in mahkemesinin yapıldığı ve aşırı güvenlik önlemlerinin alındığı Yeşil Bölge'ye havan ateşi açıldı. Iraklı güvenlik kaynakları, Yeşil Bölge'ye iki havan mermisinin düştüğünü, saldırıda ölen ya da yaralanan olmadığını belirttiler. MAHKEME BAŞKANI KÜRT Saddam Hüseyin'i yargılayacak mahkeme başkanının bir Kürt olduğu bildirildi. Duruşmaların başlamasından kısa bir süre önce, Amerikalı yetkililer, mahkeme başkanının Rizgar Muhammed Amin olacağını açıkladılar. Hakimin, Süleymaniye kentinden olduğu belirtildi. BİR YANDA İDAM, BİR YANDA DESTEK GÖSTERİLERİ Ülkenin kuzeyindeki Duceil bölgesinde onlarca kişi, bugün Bağdat'ta yargılanmaya başlayacak devrik Irak lideri Saddam Hüseyin'in idam cezasına çarptırılması için gösteri düzenledi. 1982 yılında 143 Şii'nin hayatını kaybettiği Duceil katliamında ölen yakınlarının resimlerini taşıyan onlarca gösterici, "Saddam Hüseyin'e ölüm", "Duceil halkı zorba hükümdarın idamını istiyor" yazılı pankartlar taşıdı. Hakkında katliam, tehcir ve kimyasal gaz kullanımı gibi suçlamalar bulunan Saddam Hüseyin, bugün ilk olarak Duceil katliamı nedeniyle yargılanacak. Yargılama öncesinde, memleketi Tikrit'te Saddam yanlısı gösteri düzenlendi. Tikrit sokaklarında bugün toplanan onlarca genç, "Çok Yaşa Saddam Hüseyin", sloganlarını attı ve "Kahrolsun işgalciler ve kukla hükümet" yazılı pankartlar taşıdı. Irak polisi, olaysız geçen gösteriyi yakından izlerken, herhangi bir müdahalede bulunmadı.