BOTAŞ'tan zam açıklaması: Biz de mutlu değiliz

Boru Hatları İle Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) Genel Müdürü Burhan Özcan, doğal gazda küresel piyasalardan bağımsız hareket etmenin mümkün olmadığını ve fiyatların 12 kat arttığını belirterek, yapılan yüzde 35'lik fiyat artışına rağmen devletin vatandaşa olan desteğinin yüzde 70 seviyesinde devam ettiğini belirtti.

Özcan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, BOTAŞ'ın 81 il ve 648 yerleşim merkezine doğal gaz ulaştırdığını söyledi.

Son çalışmalarla nüfusun yaklaşık yüzde 80'ine tekabül eden 18,6 milyon konuta doğal gaz ulaştırıldığını dile getiren Özcan, "2023'te de bu altyapı yatırımları devam edecek. 900'ün üzerindeki yerleşim merkezini doğal gazla buluşturmuş olacağız. Yaygın şekilde kullanılan doğal gazın sağlıklı ve arz güvenliğinde herhangi bir problem olmaksızın ulaştırılabilmesi için ciddi altyapılar oluşturduk. Ülkemizin boru hatlarıyla kesintisiz doğal gaz kullanımını sağlamak amacıyla da önemli yatırımları gerçekleştirdik." dedi.

Özcan, Türkiye'nin sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) yatırımlarının da sürdüğünü vurgulayarak, buradaki günlük gazlaştırma kapasitesinin 133 milyon metreküpe ulaştığını, Saros yatırımının hayata geçmesiyle kapasitenin 150 milyon metreküp seviyesini geçeceğini bildirdi.

Enerji piyasalarının özellikle son iki yılda 50 yıldır yaşamadığı kadar olayı yaşadığına dikkati çeken Özcan, şöyle devam etti:

"Özellikle pandeminin etkisiyle üretim tesislerinde çok ciddi sorunlar yaşandı. Bizim tedarik kanallarımızda da bu problemlerle her gün karşılaşmaktayız. Bunun sebebi, pandemide yapılması gereken planlı bakımlar büyük ölçüde, özellikle yurt dışında yapılmadı. Bazı yükümlülüklerini yerine getiremeyen tedarikçilerle sık sık karşılaşıyoruz. Bu problem Avrupa için de geçerli. Nijerya'dan tutun Avustralya, Rusya, Norveç, Hollanda gibi üretim merkezlerini değerlendirdiğimizde hemen hemen tamamında üretim noktalarında ciddi problemler yaşanıyor. Siber saldırıları bunların üzerine eklediğinizde hakikaten çok kaotik bir dönemi geride bırakmış olmayı umuyoruz. Bunun üzerine Ukrayna-Rusya arasındaki mevcut durum da enerji piyasaları üzerinde bilhassa Avrupa'da ciddi problemleri beraberinde getirdi. Bunun fiyatlara da çok ciddi yansımaları oldu."

Fiyatlar 120 dolardan 1400 dolara yükseldi
Özcan, geçen yıl ocakta Avrupa'daki doğal gaz ticaret merkezlerinde 120 dolar mertebesinde olan fiyatların 2022 yılına girerken 1400 dolar seviyesine ulaştığına dikkati çekti.

Bu fiyat artışlarının beklentilerin çok üzerinde olduğunu söyleyen Özcan, "Temel faktörlerden biri üretim tarafındaki kısıtlamalar. Diğer taraftan, pandemiden kurtulduktan sonra yaşanan tüketim artışı da söz konusu. Pandemi koşullarında sosyal devlet prensibi doğrultusunda devletimizin attığı çok önemli adımlardan biri de vatandaşlarını bu noktada desteklemek oldu. Burada en fazla desteği gördüğümüz alanlardan biri enerji, enerjinin alt başlığında da doğal gaz." diye konuştu.

Özcan, yılda ortalama bin metreküp tüketen bir konutun doğal gaz faturasının yaklaşık 11 bin 800 lira olduğunu, bunun 8 bin 168 lirasını devletin, 3 bin 631 lirasını ise vatandaşın karşıladığını ifade etti.

"Avrupa ile karşılaştırdığımızda inanılmaz fiyat farklılıkları var"
Gaz fiyatlarının 12 kata yakın artmasına rağmen devletin özellikle konut ve küçük işletmelerde ciddi destek sağladığını vurgulayan Özcan, şunları kaydetti:

"Özellikle Avrupa tarafıyla karşılaştırdığımızda inanılmaz fiyat farklılıkları var. Bugün maalesef üzülerek... Biz de tabii bu fiyat artışından mutlu değiliz, yapmak zorunda mıydık? Evet yapmak zorundaydık. Neticede devletimiz de kendi bütçesini dikkate alarak bu destek programını açıklıyor ve bu doğrultuda fiyat mekanizmalarını ortaya koyuyoruz. Burada şöyle bakmak lazım olaya; doğal gaz piyasa içinde aynı petrol ya da altın gibi değerlendirilmesi gereken bir kaynak. Altın ons başına 1935 dolarsa, Almanya'ya gittiğimizde de Türkiye'de de İtalya'da da aynıdır. Bu fiyat mekanizması kendi içinde uluslararası emtia piyasalarıyla birlikte hareket ediyor. Yapmış olduğumuz fiyat artışlarının hala ciddi destekleri de barındırdığını net bir şekilde ifade edelim. Devletimizin konutlara katkısı yüzde 76 mertebesinde. Bu katkı çok değerli ve kıymetli."

Özcan, Hollanda sanal doğal gaz ticaret noktasında nisan fiyatlarının 1450 dolar seviyesinde olduğunu belirterek, "Avrupa'da tüketiciler üzerinde çok ciddi baskılar var. Çok yakın bölgeler itibarıyla baktığımızda Bulgaristan'daki satış fiyatı 17 lira düzeyinde. Bizim 5,5 kat üstümüzde bir fiyatla doğal gaz kullanıyor konutlar. Berlin'de bir metreküp fiyatı 29 lira. Amsterdam doğal gaz ticaretinin en fazla hayat bulduğu merkezdir. Burada 34 lira." ifadelerini kullandı.

Türkiye'nin doğal gazın yüzde 99'unu ithal ettiğini dile getiren Özcan, sözlerini şöyle tamamladı:

"2023'te yerli gazımızın sisteme girişiyle çok daha farklı olayları konuşacağız. Burada fiyatı belirleyici olan piyasadır. Doğal gazın Avrupa'da ve dünyada belirlenen fiyatlarından bağımsız hareket etmeniz mümkün değil. Bizim uzun vadeli kontratlarımızın getirdiği bazı avantajlarımız var. Bunu tüketicilere olumlu şekilde yansıtıyoruz. Devletin yüzde 76'lık desteği, yüzde 35 oranında zorunlu olarak yapmak durumunda olduğumuz fiyat artışına rağmen yüzde 70 düzeyindedir. Avrupa'da gelir düzeyi farklı evet ama orada bile şu anda tüketiciler ciddi sıkıntı içinde. Her ülke vergiden tutun bireysel anlamda destekleme mekanizmalarıyla aylık enerji destekleme fonları ortaya koyuyorlar."