Bosna'da 20 yıl sonra bağımsızlık günü

Bosna Hersek'de bugün Yugoslavya'dan bağımsızlık ilan edilmesinin 20. yıl dönümü çeşitli etkinliklerle anılıyor.

Ama bunun Bosnalılar açısından sevinçli bir gün olduğunu söylemek zor.

Bağımsızlık ilanını yıllarca süren savaş izlemiş, başkent Saraybosna'yı 4 yıl boyunca kuşatan Sırplar ülkeyi ikiye bölmüştü.

Saraybosna'da bu kuşatma boyunca 11 bini aşkın insan öldü. Bosna Hersek'in tamamında ise 200 bin kişinin öldüğü ve 2 milyon insanın göçe zorlandığı tahmin ediliyor.

Saraybosna'nın Boşnak savunucuları aslında Bosna'nın bütün etnik toplumların birarada yaşayabilmesi için savaş verdiklerini düşünüyorlardı ama savaşın sona ermesinden 16 yıl sonra ülkedeki etnik ayrılıklar hala yerli yerinde.

Ölülere konser

Bosna için tarihi bu günün anma etkinliklerinden biri Saraybosna'daki büyük konser.

Bir orkestra 4 yıl süren kanlı etnik çatışmada ölen binlerce insanı temsil eden binlerce boş koltuğa çalacak.

11 bini aşkın kişinin yaşamını yitirdiği Saraybosna kuşatması Avrupa'da İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana sivillere yönelen en kanlı ve uzun süreli saldırıydı.

Müslüman politikacıların başını çektiği bağımsızlık hareketi ve bunun bütün etnik toplumların çoğulcu ve çok kültürlü bir yapıda biraradalığını koruma ilkesi için yapıldığına inananların düşleri hala gerçekleşmedi.

Bugün Bosna'da bir çok insan hedef ne olursa olsun savaşın maliyetinin fazlasıyla ağır olduğunu düşünüyor.

Konuştuğum bir Bosnalı "Arzu ettiğimiz birleşik ülkeyi kuramadık. Eskisi gibi iyi komşular olarak yanyana yaşayamıyoruz" derken bir başkası yakın tarihi "Ölenler hiç uğruna öldü. Bütün taraflar için geçerli bu. Herşey bir hiç uğruna yaşandı" diye yorumladı.

Avrupa bugün Bosna Hersek'i oluşturan Boşnak-Hırvat Federasyonu ile Bosna Sırp Cumhuriyeti politikacıların kavgalarından bıkıp usanmış durumda. Her iki tarafın da kendi milliyetçi gündemlerinin dışına çıkamadığını düşünüyorlar.

Yolsuzluk, milliyetçilik, ağır bürokrasi fakat hepsinin de üzerinde yaşanan savaşın sebebi ve onunla beslenen nefretler, Bosna'nın Avrupa Birliği'ne katılmasını bir süre daha askıda bırakacağa benziyor.