Boşanma kararı çocuğa nasıl açıklanır?

Boşanma ve sonrasında yaşananlar çocuğun gelişimini etkileyecek bir sürecin başlamasına da neden olur. Ebeveynlerin bu sürece nasıl hazırlandıkları ve boşanma sonrasındaki durumları çocukların gelişimlerini olumlu ya da olumsuz etkiler. Sorumluluk sahibi yetişkinler olarak boşanma sürecinde çocuklarımızın ihtiyaçlarına, aramızdaki güven bağının korunmasına özen göstermek gerekir. Amerikan Hastanesi’nden Pedagog Güzide Soyak uzamış veya ayrılık kararı almakta zorlanılmış süreçlerin çocukları olumsuz etkilediğini söylüyor ve boşanma kararını çocuklara anlatırken nelere dikkat etmemiz gerektiğini anlatıyor.

Boşanma kararını açıklarken ebeveynler birlikte hareket etmelidirler. Sakin ve kontrollü davranılmalı. İçinde bulunulan durum ve bundan sonraki yaşam şekli açıklayıcı cümlelerle anlatılmalıdır. Çocukların konuşma sırasındaki soruları ya da itirazları bu süreçle ilgili bilgileri ve hissettikleri konusunda bilgi verecektir.

Sürecin uyumlu atlatılmasında yapılabilecek ilk adımlar:

• Ayrılık kararınızı çocukların yaş dönemlerine uygun cümlelerle açıklamak.
• Anne ve baba olarak sorumluluklarınızın değişmediğini her zaman onu seveceğinizi hissettirmek.
• Görüşme düzeninizin nasıl olacağına hep birlikte karar vermek. Çocukların bu süreçteki taleplerini hassasiyetle karşılamak.
• Çocuklar bazen evden ayrılan ebeveyn için kaygı duyuyorlar. Nerede yaşadığı, ne hissettiği ile ilgili soruları olabilir. Bunları dikkatle dinleyip tatmin edici cevaplar vermeye çalışmak.
• Anne ve babaların kendi aralarındakisorunları çocukların önünde konuşmamalarına özen göstermeleri gerekir.
• Okul, sağlık sorunları gibi konularda her iki ebeveyninde işbirliği yapmaları çok önemlidir.
• Çocuklar boşanma sırasında terk eden veya ihmal eden ebeveynide özlerler. Mutsuzluk, içe kapanma, red etme yoğun yaşanan duygulardır. Çocukların ebeveynleriyle ilişkilerini kesmek önerilmez. Anne ve babalar birbirlerinin yerini tutamaz.
• Babası tarafından ihmal edilen bir erkek çocuk kendisini şekillendirmeye yardımcı olacak modelinide kaybetmiş olur. Bir erkek veya gelecekte baba olmak ile ilgili bilgisi yeterince beslenemeyecek olabilir. Davranışlarını kontrol etmek, sorumluluklarını yerine getirmek konusunda isteksiz davranabilir. Karşı cinsle ilişki kurmak, sürdürmek ve sorunları çözmekte zorlanabilir. Zorlandıkları durumlarda mücadele etmekten kaçabilirler. Rolmodel olabilecek yakın aile bireyleri ile ilişkisini güçlendirmek olumlu etkileyebilir.
• Kız çocuklar için ise diğer cinsiyetle ilişkisi oluşturmakta güçlükler yaşadıkları gözlemlenir. Annelerin stresle baş edebilme becerileri boşanma sonrasında yaşanacak güçlüklerin çocuklara yansımasında azaltacaktır.
  
  Boşanma sürecinde dikkat edilmesi gereken noktalar
  Boşanma ve sonrasında yaşananlar, çocuğun gelişimini etkileyecek bir sürecin başlamasına neden oluyor. Ebeveynlerin bu sürece nasıl hazırlandıkları ve boşanma sonrasındaki durumları, çocukların gelişimini olumsuz etkileyebilir. Ebeveynlerin boşanma sürecine nasıl hazırlandıkları ve boşanma sonrası durumları, çocukların gelişimlerini etkiliyor. Sorumluluk sahibi yetişkinler olarak, boşanma sürecinde çocuklarımızın ihtiyaçlarına, aramızdaki güven bağının korunmasına özen göstermemiz gerekiyor.
  
  Çocuğa bu konu nasıl ve hangi dille anlatılmalı?
  Uzamış ayrılık süreçlerinin çocukları etkilediği kesin. Boşanma kararını açıklarken ebeveynlerin birlikte hareket etmeleri gerekiyor. Bulunulan durum ve bundan sonraki yaşam şekli açıklayıcı cümlelerle anlatılmalı. Ayrıca, çocukların konuşma sırasındaki soruları ya da itirazları, bu süreçle ilgili bilgileri ve hissettikleri konusunda bilgi veriyor.
  
  Anne-baba söyleyeceklerini önceden aralarında anlaşmaları, daha sonra izleyecekleri yolda doğru bir adım atmış olurlar mı?
  Anne ve babanın ortak dil ve tutum içerisinde olması çocuğun onlara duyduğu güvenin devamına yardımcı olacaktır. Boşanma ile birlikte anne ve baba olma görevlerinin değişmediği, bu kararın verilmesinin onlarla ilgisi olmadığı açıklanmalıdır.
  
  Çocuğa boşanma süreci her ayrıntısıyla anlatılmalı mı, yoksa sadece bilmesi gerekenler mi anlatılmalı?
  Ayrılık kararını, çocuğun yaş durumuna en uygun cümlelerle açıklamak, anne ve baba olarak sorumluluklarınızın değişmediğini, her zaman onu seveceğinizi hissettirmek, görüşme düzeninizin nasıl olacağına hep birlikte karar vermek, çocukların bu süreçteki taleplerini hassas karşılamak gerekir.
  
  Çocuklar bazen evden ayrılan ebeveyn için kaygı duyar. Nerede yaşadığı, ne hissettiği ile ilgili soruları dikkatle dinleyip, tatmin edici cevaplar vermeye çalışmak gerekir. Ayrıca anne ve babaların kendi aralarındaki sorunları çocuklarının önünde konuşmamaya özen göstermeleri gerekir.
  
  Okul, sağlık sorunları gibi konularda her iki ebeveynin de işbirliği yapması gerekir. Çocuklar boşanma sırasında terk eden veya ihmal eden ebeveyni de özlüyor. Böyle bir durumda mutsuzluk, içe kapanma, reddetme yoğun yaşanan duygular oluyor. Çocukların ebeveynleriyle ilişkilerini kesmek önerilmez ve babalar birbirlerinin yerini tutamaz. Babası tarafından ihmal edilen bir erkek çocuk, kendisini şekillendirmeye yardımcı olacak modelini de kaybediyor. Bir erkek veya gelecekte baba olmak ile ilgili bilgileri yeterince edinemiyor. Sonucunda da davranışlarını kontrol etmek, sorumluluklarını yerine getirmek konusunda isteksiz davranabiliyor. Karşı cinsle ilişki kurmak, sürdürmek ve sorunları çözmekte zorlanabiliyor. Zorlandıkları durumlarda mücadele etmekten kaçınabiliyor. Kız çocuklarının ise diğer cinsle ilişki kurmakta zorluk yaşadıkları gözlemleniyor.
  
  Boşanma kararını açıklarken çocuğun yaşı önem taşıyor mu?
  Okul öncesi dönemlerde yaşanan boşanmalarda çocuklar evden giden ebeveynin onu terk ettiğini ve bu durumun sorumlusunun kendisi olduğunu düşünüyor. Düzenli görüşmeler yapılması ve çocuğun evden giden ebeveynle duygusal duyumunun olması bu sürecin olumsuz etkilerini azaltıyor. Açıklama yapılacak çocuğun yaşı ne kadar küçükse o kadar somut bilgiye ihtiyaı oluyor. Bir ergen için hayat ile ilgili ciddi değişiklik yaşıyor olması fikrini daha küçük yaşlardaki çocuk terk edilmek olarak algılayabiliyor.
  
  Kaynak: