BM Suriye'de sarin gazı kullanıldığını teyit edecek

Birleşmiş Milletler'in bugün Güvenlik Konseyi'ne sunacağı raporda, geçen ay Suriye'nin başkenti Şam yakınlarında düzenlenen kimyasal saldırıda sarin gazı kullanıldığına dair "ikna edici kanıtlar" olduğu belirtiliyor.

Raporun ön sayfasının fotoğrafında görüldüğü kadarıyla, raporda saldırıdan belli bir taraf sorumlu tutulmuyor.

Amerika Birleşik Devletleri'nin saldırıdan Suriye hükümetini sorumlu tutmasıyla askeri müdahale tehditleri yapılmış, ama daha sonra ABD ve Rusya'nın vardığı anlaşma uyarınca Suriye'nin kimyasal silahlarını devretmesi istenmişti.

ABD, İngiltere ve Fransa şimdi Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne sunulmak üzere bir önerge hazırlıyor.

Raporu yazan BM silah denetçileri, 2011 yılının Eylül ayından beri Suriye'de gerçekleştiği iddia edilen 14 kimyasal silah saldırısını araştırıyordu.

Rapor BM kimyasal silah denetçisi Ake Sellstrom tarafından Genel Sekreter Ban Ki-mun'a teslim edildi.

Bu anda çekilen bir fotoğrafta, raporun ön sayfasında yer alan metin de görülebiliyordu.

Raporda "Bölgeden toplanan çevresel, kimyasal ve tıbbi bulgular, 21 Ağustos'ta Şam'ın Guta bölgesinde sarin kimyasalını taşıyan roketlerin kullanıldığına dair tatmin edici kanıtlar taşıyor." denildi.

Raporda ayrıca "Suriye Arap Cumhuriyeti'ndeki taraflar arasında devam eden çatışmalarda, aralarında çocukların da bulunduğu sivillere karşı geniş ölçekte kimyasal silahların kullanıldığı sonucuna varılmıştır." ifadeleri kullanılıyor.

"Sert önerge"

Fransa, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri'nin dışişleri bakanları bugün Fransa'nın başkenti Paris'te bir araya gelip yeni bir BM önergesi yazılması ve yeni bir barış konferansı düzenlenmesi üzerinde anlaştı.

Bakanlar ayrıca Suriye'nin kimyasal silahları üzerine Güvenlik Konseyi'ne sunulacak ve bu hafta oylanmasını umut ettikleri önergenin taslak metni üzerinde çalışmaya başladı.

Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ve Dışişleri Bakanı Laurent Fabius, İngiltere Dışişleri Bakanı William Hague ve ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile Paris'te görüştü.

Hollande, görüşme sonrasında yaptığı açıklamada, tarihler de içeren 'sert ve bağlayıcı bir önerge' yazılması konusunda anlaşmaya varıldığını söyledi.

Fransa Dışişleri Bakanı Fabius da görüşme sonrası yapılan basın toplantısında, Suriye konusunda siyasi bir çözüme varılması için düzenlenecek bir konferansa Suriyeli muhaliflerin de çağrılacağını belirtti.

Fabius, New York'ta yapılacak konferansın Suriye'nin kimyasal silahlarını yok etmesi planının BM tarafından görüşüldüğü sırada gerçekleştirileceğini açıkladı.

Suriye, Kimyasal Silahlar Sözleşmesi'ne dahil olacağını açıklamıştı. Birleşmiş Milletler, sözleşmenin 14 Ekim'de yürürlüğe konulacağını söylemişti.

Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, kimyasal silahlarını teslim etmesi koşulunun gerçekleştirilmesini zorlayabilmek için Suriye'ye askeri müdahale tehdidinden vazgeçilmemesi gerektiğini söylüyor.

Irak mirası

Görüşmeler sonrasında düzenlenen basın toplantısında, İngiltere, ABD ve Fransa'nın Beşar Esad'ın görevden indirilmesini de içeren uzun dönemli bir hedef yerine kimyasal silahların imha edilmesi yönünde kısa dönemli bir hedefin peşinde olup olunmadığı sorusuna karşılık, İngiltere Dışişleri Bakanı Hague iki hedef arasında "uyuşmazlık olmadığını" söyledi.

Hague, "[Kimyasal silah sorunuyla] başa çıkmak için belirlediğimiz hedef, savaşın sona erdirilmesi ve insanların çektiği çileye çözüm bulma hedefiyle paralel yürütülebilir." dedi.

Irak'ta 90'lı yıllarda kimyasal silahların olup olmadığı tartışmalarının fazlasıyla uzun sürdüğünün hatırlatılması ve bunun Suriye'de de olup olmayacağı yönündeki bir soru üzerine Amerika Dışişleri Bakanı John Kerry de "Irak'ın aksine Suriye'de kimyasal silahların olduğunun bilindiğini" söyledi.

Kerry, bu silahların Esad'ın kuvvetli olduğu yerlerde bulunduğunun tahmin edildiğini ve muhaliflerin bunları ele geçirmesinin engellenmesi gerektiğini söyledi.

ABD Dışişleri Bakanı "Muhalifler ve herkes, Suriye'nin geleceğinin, Esad'ın olmadığı bir geleceğin Suriye halkı tarafından seçilmesi gerektiğini anlamalı. Bu ancak müzakerelerle gerçekleştirilebilir – ülkenin tümden yıkılması, milyonlarca insanın daha mülteci durumuna düşmesi ve bölgede karışıklık yaratarak değil." dedi.

Kimyasal silahların teslimi anlaşması konusunda Rusya ve ABD hafta sonunda görüş birliğine varmışlardı.

Önerge uyarınca Suriye bir hafta için kimyasal silahları hakkında detayları açıklayıp 2014 yılının ortasına kadar bunları imha edecek.

Suriye'nin buna uymaması durumunda koşulların uygulanması için BM önergesi devreye girecek ama askeri müdahale son seçenek olarak kullanılacak.