BM Kudüs oylaması ne zaman saat kaçta?

ABD yönetiminin Kudüs'ü "İsrail'in başkenti" olarak tanıma kararına karşı BM Genel Kurulunda bugün "Kudüs'ün statüsünü, özelliğini ya da demografik oluşumunu değiştirecek her türlü karar ve eylemin geçersiz sayılacağına dair" hazırlanan karar tasarısı oylanacak. .

ABD'nin kararından bir hafta sonra İstanbul'da bir araya gelen İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ülkeleri, Doğu Kudüs'ü Filistin'in işgal altındaki başkenti olarak tanıdı. Daha sonra Türkiye ve İslam ülkelerinin girişimiyle konu, BM zeminine taşındı.

ABD TASARIYI VETO EDİNCE KONSEYE TAŞINDI

BM Güvenlik Konseyinin geçici üyesi Mısır, ABD yönetiminin kararının geçersiz sayılması için hazırlanan karar tasarısını konseye sundu. Ancak beklendiği üzere daimi üye ABD, tasarıyı veto etti. ABD'nin vetosu nedeniyle 15 üyeli konseyden tasarı lehine 14 oy çıkmasına rağmen karar alınamadı. Bunun üzerine tasarı, BM Genel Kuruluna taşındı. Daha önce reddedilen karar tasarısı, yine Türkiye ve birçok İslam ülkesinin girişimleriyle 193 üyeli BM Genel Kuruluna sunuldu.

Daha önce BM Güvenlik Konseyinde 14'e 1 reddedilen karar tasarısı için BM Genel Kurulu, Genel Kurulun dönem başkanı tarafından "acil özel oturuma" çağrıldı. BM'de Kudüs tasarısı için oylama saat 18.00'da yapılacak.

Peki Kudüs karar tasarısında ne var? : Karar tasarısında BM'de daha önce Filistin-İsrail meselesi ve Kudüs ile ilgili alınmış kararlar hatırlatılıyor ve kutsal şehir Kudüs'ün özel statüsü, özel olarak da kentin ruhani, dini ve kültürel boyutlarının muhafaza edilmesine duyulan ihtiyaç vurgulanıyor. Tasarıda, Kudüs'ün nihai statüsünün ilgili BM kararlarıyla uyum içinde yapılacak müzakerelerle çözümlenmesi gerektiğinin altı çiziliyor.

Tasarıdaki maddelerle ise kutsal şehir Kudüs'ün özelliğini, statüsünü ya da demografik oluşumunu değiştirmeye yönelik her türlü karar ve eylemin yasal etkisinin olmadığı, geçersiz sayıldığı ve BM'nin daha önceki kararlarıyla uyumlu şekilde geri alınması gerektiği belirtiliyor; bu çerçevede ABD'ye Kudüs'te diplomatik temsilcilik açmaktan kaçınması çağrısı yapılıyor.

Ayrıca tasarıda tüm ülkelerden Kudüs ile ilgili daha önceki BM kararlarına uymaları talep ediliyor ve bu kararlara karşı gelen herhangi bir eylem ya da önlemi tanımamaları isteniyor. İki devletli çözümü tehlikeye atacak eğilimlerin tersine çevrilmesi çağrısı yapılan tasarıda, Ortadoğu'da kalıcı, adil ve kapsamlı bir çözümü hedefleyen çabaların hızlandırılması, bunun yanı sıra 1967'de başlayan İsrail işgalinin sonlandırılması isteniyor.

KUDÜS KARARI KABUL OLURSA NE OLACAK? : BM Genel Kurulundan çıkacak kararın bağlayıcılığı bulunmuyor ancak ABD ve İsrail'e karşı önemli bir diplomatik hamle sayılıyor. Tasarının Genel Kuruldan ezici çoğunlukla geçmesi, uluslararası platformlarda ve dünya kamuoyunda ABD ve İsrail'i baskı altına almak için önemli bir girişim olarak değerlendiriliyor.

BM KONSEY ÜYESİ ÜLKELER HANGİLERİ? : BM Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi veto yetkisine sahip. Bir karar tasarının Konsey'den geçmesi için ise 15 üye ülkeden en az 9'unun "Evet" oyu kullanması ve hiçbir daimi üyenin veto yetkisini kullanmaması gerekiyor. BM konseyinin 15 daimi ve geçici üyesi şunlar : Amerika, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa daimi üyeler. Geçici üyeler ise Bolivya, Mısır, Etiyopya, İtalya, Japonya, Kazakistan, Senegal, İsveç, Ukrayna ve Uruguay

VETO HAKKI OLAN BM'NİN 5 DAİMİ ÜYESİ ŞUNLAR : BM Konseyinin 5 daimi üyesi aynı zamanda BM’nin kurucu üyeleri olan Amerika, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin’dir. Bu ülkelerden biri bile veto etse 193 üyeli BM'den bir karar çıkamaz. Haliyle Kudüs bugün oylanacak olan Kudüs tasarısı için ABD vetosu olduğundan bir sonuç çıkması mümkün değil.