BM: İran nükleer anlaşmaya uyuyor

Birleşmiş Milletler'e (BM) bağlı Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK), İran'ın yüksek düzeyde zenginleştirilmiş uranyum stoğunun yarısını seyrelttiğini tespit etti.

BBC'ye konuşan diplomatlar, İran'ın şu ana kadar BM Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi (ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin) ile Almanya arasındaki geçici anlaşmaya uyduğunu doğruladı.

UAEK'nin merkezinin bulunduğu Viyana'daki BBC muhabiri Bethany Bell, açıklamanın Batı tarafından "olumlu bir işaret" olarak görüleceğini aktardı. Bell, anlaşmanın hükümlerinin İran'ın nükleer silah sahibi olması için gereken süreyi uzattığına dikkat çekti.

Tahran yönetimi ise Batılı ülkelerin şüphelerinin aksine nükleer programının tamamen barışçıl olduğunu vurguluyor.

UAEK'nin İran ile ilgili son raporunu önümüzdeki hafta kamuyouna açıklaması bekleniyor. İran'da denetçileri bulunan kurum, her ay Tahran'ın geçici anlaşmaya ne ölçüde uyduğunu incelediği raporlar hazırlıyor.

Ocak ayında imzalanan geçici anlaşma sadece altı aylık bir süreyi kapsıyordu.

Anlaşma uyarınca İran'ın yerine getirmesi gereken koşulların başında, halihazırda elinde bulunan yüzde 20 zenginleştirilmiş uranyum stoğunu (yaklaşık 200 kg) yüzde 5’in altında kalacak şekilde seyreltmek ya da uranyumun daha fazla zenginleştirilmesi seçeneğini ortadan kaldıracak bir formül geliştirmek geliyordu.

Batılı ülkeler ise bunun karşılığında ilk etapta altı ay boyunca İran’a yönelik yaptırımları hafifletecekti.

Nükleer silah sahibi olmak için uranyumun yüzde 90 oranında zenginleştirilmesi gerekiyor.

Sıra nihai anlaşmada

BM Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi ve Almanya, İran ile nihai bir anlaşmaya varılması için Tahran yönetimi ile pazarlıklarını sürdürüyor.

Taraflar arasındaki görüşmelerin bir sonraki turu mayıs ayında yapılacak.

İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney görüşmelere destek verdiğini açıklamıştı. Ancak Hamaney nükleer programalarından asla vazgeçmeyeceklerini söylemişti.

Rusya'nın geçen ay Kırım'ı ilhak etmesi bu ülke ile Batılı ülkeler arasında gerginliğe yol açmıştı.

İran'ın Rusya ile yaklaşık 20 milyar dolarlık bir "gıda karşılığı petrol" anlaşmasını müzakere etmesi ise ABD'nin tepkisini çekmişti. Washington böylesi bir anlaşmanın nükleer görüşmeleri baltalayacağı uyarısında bulunmuştu.